T24 ANKARA
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Lideri ve Millet İttifakı’nın 14 Mayıs seçimlerindeki Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, “Toplumun tüm kesitleriyle barışma ve demokrasi için buluşturma eforu yanlışsa, bu yanlışın en büyüğünü ben yaptım” dedi.
CHP Genel Merkezi’nde T24’ün sorularını yanıtlayan Kılıçdaroğlu, toplumun büyük bir kısmını seçimi kazanacakları tarafında ikna etmelerini bir “başarı” olarak nitelendirirken, sonuçların beklenen istikamette gelmemesinin muhalif seçmende “derin bir travma yarattığını” söyledi.
Bu travmanın 2024 lokal seçimlerinde sandığa yansımayacağını düşündüğünü tabir eden CHP Genel Lideri, “Elbette hayal kırıklığı içinde yahut beklentilerin gerçekleşmemesi nedeniyle bu tıp telaffuzlar oluyor. Yazılıyor, çiziliyor, toplumsal medyada da söyleniyor. Ben sonuçta bu ülke beşerinin sağduyulu davranacağını düşünüyorum” dedi ve “Bizim kitabımızda ümitsizliğe yer yok” diye devam etti.
Kılıçdaroğlu, 2024 mahallî seçimlerinde Âlâ Parti’nin CHP adaylarını desteklemediği ve HDP’nin kendi adaylarını çıkardığı senaryoda CHP’nin İstanbul ve Ankara’yı kaybetme mümkünlüğü sorulduğunda ise, “Niye kaybedelim? Belediye liderlerimiz başarılı” cevabını verdi ve partisinin daha fazla belediye kazanacağını öngördü.
Kılıçdaroğlu, Uygun Parti Genel Lideri Meral Akşener’in “Bu parti seçime girebilsin diye CHP’den 15 vekil istedik. Hayatımın en büyük pişmanlığıdır” tabirleriyle ilgili olarak da, “Ben o çeşit tartışmalara girmek istemem, kendi açımdan gerçek da bulmam. Şuna inanırım, biz bir parti gayreti değil, bir demokrasi çabası veriyoruz…” dedi.
Medya ve Türk aydınlarının Millet İttifakı’nın seçim süreçlerindeki kazanımlarını gereğince lisana getirmediği görüşünde olduğunu belirten Kılıçdaroğlu, CHP’deki değişim tartışmaları ile ilgili olarak da, ”Değişimin içinde yaşayanlar bazen değişimi fark etmeyebilirler” yorumunda bulundu.
Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs seçimlerinden sonra Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’ın ortalarında yapıldığını belirttiği protokol ile ilgili olarak da “Herhangi bir protokolde yer almayacak tek şey MİT Başkanlığıdır” dedi.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun T24’ün sorularına verdiği karşılıklar şöyle:
‘Sonuçlar bizi tatmin etmedi,
ama oyu düşen parti AK Parti, tartışılan parti CHP oldu’
– Siz 14-28 Mayıs seçimlerini bir ‘yenilgi’ olarak nitelendirmezken ittifak ortağınız Meral Akşener, ‘’Lamı cimi yok, yenildik’’ dedi. İşin açıkçası CHP’de seçim sonuçlarının değerlendirmesi genel lider tartışmalarının gölgesinde kaldı. Bu seçimin muhasebesini nasıl yapıyorsunuz?
İki seçimi birden yaşadık. Hem milletvekilliği hem de cumhurbaşkanlığı seçimi… Milletvekilliği seçimleri penceresinden sonuçlara baktığımızda oylarımızın arttığını görüyoruz. Uzun yıllardır milletvekili çıkaramadığımız kimi vilayetlerden (Rize – Kars – Düzce – Diyarbakır – Karabük – Erzincan gibi) milletvekili çıkardık. Bu bağlamda milletvekilliği seçim sonuçlarını en azından birinci defa milletvekili çıkardığımız vilayetler için bir kazanım olarak gördük. Ayrıyeten zelzele bölgesinde bizim oylarımız arttı. Bu sonuçlar sizi tatmin etti mi diye soracak olursanız, elbette ki hayır. Ancak her halükarda oyu düşen parti AK Parti, lakin tartışılan parti CHP oldu. Bizim oyumuz yükseldi, lakin buna karşın beklediğimiz sonucu alamadık. Beklediğimiz sonucu alabilseydik tartışmalar farklı istikamete evrilecekti. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine gelince, Millet İttifakı olarak kazanacağımıza inanıyorduk. Yalnızca biz değil, Saray ve etrafı de kaybedeceğini birinci defa düşünmeye ve yazmaya başlamıştı. O kadar ki Cumhur İttifakı kazanmak için ahlaki meşruiyetin dışına çıktı ve düzmece görüntüler ve palavralarla iktidarını muhafazaya çalıştı. Ben sonuçların sağlıklı ve datalara dayalı bir tahlilinin bizim entelektüel topluluk tarafından da gereğince ele alındığını ve değerlendirildiğini düşünmüyorum. Bütün dataları ele alıp, o çerçevede bir kıymetlendirme yapılabilseydi bence çok daha âlâ olurdu. Ferdî baza indirgeyip; ‘Kazandı yahut kazanmadı’, ‘yenildi’ yahut ‘yenilmedi’ biçimindeki bir tartışmayı sürdürmeyi çok yanlışsız bulmuyorum… Kuşkusuz bunları ‘tartışılmasın’ manasında söylemiyorum. Fakat tartışmaların dataya dayalı yapılması bizim de eksikliklerimizi görme imkanı sağlar. Ayrıyeten bu telaffuzlarım, bizim araştırma yapmadığımız halinde de yorumlanması Biz de dersimize olabildiğince çalıştık ve çalışmaya da devam ediyoruz.
– Milletvekili seçimlerinde uzun mühlet sonra CHP’nin milletvekili çıkardığı vilayetler olsa da cumhurbaşkanlığı seçimi kaybedildi. Sizce seçim sürecinde ne yanlış gitti, ne farklı yapılabilirdi?
Bu sorunuzu ben isterdim ki entelektüel dünya tartışsın; nerede eksiğimiz, yanlışımız oldu tartışılsın… Bunlar olmadı, direkt doğruya bir kişi gaye alınarak onun üzerinden bir linç teşebbüsüne başlanıldı. Yanlış olan buydu esasen. Şunu bir sefer kabul edelim; toplumun tüm kesitleriyle barışma tarafında gösterilen efor yanlış mıydı hakikat muydu? Bunun tartışılması lazımdı. Şayet toplumun tüm kısımlarıyla; başı açık, başı kapalı, inanç, kimlik, ömür stili itibariyle farklılıkları hürmetle karşılayıp, fakat onları demokrasi kapsamında bir ortaya getirmek yanlış mıydı hakikat muydu? Yanlışsa, bu yanlışın en büyüğünü ben yaptım. Doğruysa, e o vakit tenkit olsa bile bunun hakkının bir toplu iğne ucu kadar bile olsa teslim edilmesi gerekmiyor muydu? Bu bile yapılmadı. Kuşkusuz eksikliklerimiz de olmuştur, yanlışlarımız da olmuştur.
‘Seçimin ahlaki meşruiyetini kimse tartışmadı’
– Toplumdaki kutuplaşmadan rahatsızlığınızı sıkça lisana getirdiniz ve bunu aşmayı hedeflediğinizi vurguladınız. Bu hususta ne kadar ilerleme kaydedebildiğinizi düşünüyorsunuz? Sizce bunun için yanlışsız enstrümanlar kullanıldı mı?
Eğer 25 milyonu aşkın kişi demokrasi tarafında oy kullanmışsa, kutuplaşmaya karşı oy kullanmışsa, bir arada ve birlikte olmaktan yana oy kullanmışsa, güçlendirilmiş parlamenter sistemden yana oy kullanmışsa, bunu başarısızlık olarak görmek gerçek değil. Yani bu ülkede neredeyse her iki şahıstan biri size takviye verdi, oyunu demokrasiden yana kullandı. Bizim rakibimiz yalnızca Erdoğan değil, Erdoğan devletiyle rekabet ettik biz. Düşünün; bütün bakanlar, altlarında makam araçları ve devletin bütün imkanlarıyla alandalardı. Para, su üzere dağıtıldı… Bütün bunların hepsi, hepimizin gözleri önünde oldu. Gazetecisi de sade yurttaşı da bunun şahidiydi zati.
Yalanlar; mesela ben, kazanan Erdoğan’ın ahlaki meşruiyetinin – yani varolan seçimin ahlaki meşruiyetinin de tartışılmasını istedim. Kimse tartışmadı. Bir insan palavra söyleyerek Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturuyorsa, bunun ahlaki meşruiyetini benden evvel bu ülkenin saygın medyasının tartılması gerekirdi. Fakat bu çabucak hemen hiç yapılmadı, sorgulanmadı…
‘Yeni Şafak, 3 değil 5 milyon lira harcadık dedi;
bu paraları kamu bankalarının verdikleri ilanlardan mı sağladılar?’
– Pekala, sizce neden sorgulanmadı?
Ben de onu merak ediyorum; neden sorgulanmadı? Hangi münasebet ile sorgulanmadı? Birilerinin bunu sorgulaması gerekmiyor muydu? Geçersiz videolar… Haydi diyelim siyasetçi bunu yaptı, daha acı olanı Yeni Şafak gazetesinin direkt doğruya Erdoğan’dan yana tutum alıp, benimle ilgili geçersiz görüntüler üreterek, bunu Facebook hesaplarında paylaşmasıydı. Biz ‘3 milyon lira para harcadı’ dediğimizde Yeni Şafak gazetesi ‘Biz 3 milyon değil, 5 milyon para harcadık’ dedi. Bu bile sorgulanmadı. Bu paraları kamu bankalarının verdikleri ilanlardan mı sağladılar? Tüyü bitmemiş yetimin hakkını yiyenler, haram sofralarından beslenenler bu millete “din iman” satıyorlar… Devlette çürüme başlayınca, çürümenin birçok alana sirayet ettiğini görüyoruz. Çürümenin devletle birlikte sivil toplumu da etkilediğini görüyoruz. Yeni Şafak gazetesine hangi gazete dernekleri reaksiyon gösterdi nitekim merak ediyorum…
– Medya tartışmaları seçim sürecinde de devamında da birçok farklı başlıkla sürdü. En çok tartışılan başlıklardan biri de ‘Beşli Çete’ diye nitelendirdiğiniz holdinglere çalışan gazeteciler olduğunu söylemenizdi. Bu isimleri açıklayacak mısınız?
Hayır, onlar kendilerini pek uygun biliyorlar… Aslında medya dünyası da bunu çok güzel biliyor. Bu ülkede saygın gazeteciler var. Bana yönelik tenkit cephesini büyütmek için kimi saygın gazetecileri de benim eleştirilerime muhatap etmek istediler. Ben onları aradım ve onlarla ilgili hiçbir kuşkumuz olmadığını kendilerine tabir ettim. Kalemini, inandığı dünya görüşü doğrultusunda, etik pahalar çerçevesinde kullanan, bana da yönelik tenkit yapan herkese hürmetim var. Gerçek manada gazetecilik yapan herkesin bunu bilmesini isterim.
‘Euro ve Doları bu ülkenin ulusal parası haline dönüştüren
iktidarı eleştirirken sol değerlerimizden koptuk mu?’
– 14-28 Mayıs seçimleri geride kalsa da, süratle bir mahallî seçim sürecine gerçek ilerliyoruz. CHP’nin toplumsal demokrat çizgisinden uzaklaşıp sağa kaydığı tenkitleri var. Bu yorumları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Cumhuriyet Halk Partisi, toplumsal demokrat bir partidir. Biz, taksi sürücüleriyle toplantı yaparken toplumsal demokrat çizgimizden koptuk mu? TIR sürücüleriyle toplantı yaparken toplumsal demokrat çizgimizden koptuk mu? İşsizlerle toplantı yaparken sol değerlerimizden koptuk mu? Çiftçilerle toplantı yaparken sol değerlerimizden koptuk mu? Demokrasi askıya alınırken, Beşli Çete’lere fevkalâde imkanlar sağlanırken bunu eleştiren biziz. Allah aşkına söyleyin Beşli Çete kavramını bu ülkenin gündemine sokan kim? Hangi parti? Türk Lirası’nı yerle bir edip, Euro ve Doları bu ülkenin ulusal parası haline dönüştüren iktidarı eleştirirken sol değerlerimizden koptuk mu? Nereden koptuk biz? Biz gelir dağılımının eşitlenmesi gerektiğini, 85 milyonun bir avuç bireye hizmet eder hale getirildiğini, devletin bütün kaynaklarının bir gruba- ki biz bunlara Beşli Çete diyoruz- aktarıldığını söylediğimizde biz inandığımız kıymetlerden koptuk mu?
Benim değerlerimle, bu bağlamda beni eleştirenlerin bedelleri ortasında çok fark var. “Bu bağlamda” dediğimi de beni eleştirenlerin unutmamasını dilerim…
– Buradan yola çıkarak Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’yle ilgili bir soru sormak istiyorum. ‘CHP’nin sağa kaydığı’ tenkitlerinin tek kaynağı bu metin değildi, lakin Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’nin ekonomik kısmı çok neo-liberal bulundu. Sizin neo-liberalizmle ilgili çok sert tenkitleriniz de oldu…
Biz altı önder bir ortadayız. Altı önderi bir ortaya getiren demokrasi hasreti. Bu dünya siyasi tarihinde bir birinci… Bunu da ben lisana getireyim. Bu çalışmanın, emeğin hakkı bugün teslim edilmiyor olsa bile, ilerleyen süreçte bunun Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihindeki yeri siyaset bilimciler tarafından değerlendirilecektir. Farklı dünya görüşüne sahip olup demokrasi için, Türkiye’yi barıştırmak için, parlamentonun vesayetten kurtulması için bir ortaya geliyorsak, açıkça tabir etmek gerekirse Türkiye’yi tek adama teslim etmek istemiyorsak bu çabanın çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Biz altı başkan olarak bunu yaptık. Onlar da altı kişiydi, bir metin ortaya koydular mı? Hayır. Lakin hiç ‘Niye bir metin ortaya koymadınız, siz ne yapacaksınız?’ diye dahi sorulmadı, sorgulanmadı… Fakat birtakım çevreler bizim için her toplantıdan sonra dedi. Biz bu ülkede birinci sefer altı önderin, altı partinin altına imza attığı güçten tarıma, sağlıktan dış siyasete her şeyin ele alındığı, ne yapacağımızı anlatan bir ortak mutabakat metni sunduk. Bir kalkınma planı yazdık biz aslında. Gelir dağılımını eşitlemeden yana yaptık bunu biz. Toplumsal kimliklerin korunması gerektiğini, hiçbir toplumsal kimliğin ezilmemesi gerektiğini, bu ülkede yoksulluğun bitmesi gerektiğini yazdık. Fakat bizim Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’nin de yeteri kadar okunduğunu, tartışıldığını düşünmüyorum. Keşke okunsaydı, keşke eleştirel gözle tartışılsaydı… Biz bunu da çok isterdik. Biz yaptığımız şeyin son derece harika ve eleştirilemez olduğunu tez etmedik hiçbir vakit. Bu ortaya koyduğumuz metin, hoş bir metin, üzerinde mutabakat sağladığımız bir metin, ancak eleştirilmeyecek bir metin değil. Elbette ki farklı gözler bakabilir, eleştirebilir. Elbette eksiğimiz olabilir. Biz hiç eksiğimiz yoktur diye bir argümanda da bulunmadık. Sonuçta hepimiz insanız; birimizin eksiği olabilir, ikimizin eksiği olabilir, üzerinde uzlaşamadığımız bahisler olabilir, lakin ortaya bir metin koyduk biz.
‘Aslolan, her partinin bağımsız seçimlere girmesidir.
Ancak Türkiye’nin şartları dikkate alındığında yeri geldiğinde ittifaklar yapılabiliyor’
– Millet İttifakı’nı demokrasi hasreti ve belirli pahaların bir ortaya getirdiğini söylüyorsunuz. Bunun 14-28 Mayıs’tan sonra devam edeceğini düşünüyor musunuz? Mesela Devlet Bahçeli, Meral Akşener’e tekrar ‘yuvaya dönme’ davetinin bir benzerini yaptı… Bunlar bize Millet İttifakı’nın geleceğiyle ilgili ne anlatıyor?
İttifak seçim süreçlerinde oluyor, şu anda da bir seçim süreci yok esasen. Münasebetiyle da bir ittifak da kelam konusu değil. Vakit zaman partiler kendi görüşlerini aktarıyorlar. Aslolan, her partinin bağımsız seçimlere girmesidir. Lakin Türkiye’nin şartları dikkate alındığında yeri geldiğinde ittifaklar yapılabiliyor. Bu mahallî seçimlerde de yapılabiliyor, cumhurbaşkanlığı seçiminde de. Şartlar değişince, siyaset alışılmış ki o değişen şartlara ayak uydurmak zorundadır.
‘İstanbul ve Ankara’yı niçin kaybedelim?
Belediye liderlerimiz başarılı’
– Dediğiniz üzere günümüz siyasetinde ittifaklar bir mecburiyet haline geldi. Önümüzde mahallî seçimler var. Mahallî seçimlerde HDP’nin kimi bölgelerde aday çıkardığı ve CHP’nin Uygun Parti ile ittifak kuramadığı senaryoda önemli biçimde İstanbul ve Ankara’yı kaybetme ihtimaliniz ortaya çıkıyor. CHP, 2019’a misal bir strateji mi izlemeli?
Niye kaybedelim? Belediye liderlerimiz başarılı. Sonunda başarıyı gören kim? Ankara’dakini ben görüyorum, İstanbul’dakini İstanbullu görüyor, Adana’dakini Adanalı, Mersin’dekini Mersinli görüyor. Münasebetiyle belediye liderlerimiz başarılı, misyonlarını yapıyorlar. Biz, ayrıyeten yeni büyükşehir belediyeleri ve çok sayıda belediye başkanlığını da alacağız, yani kazanacağız. Ayrıyeten biz CHP Genel Merkezi olarak, belediyelerimizin çalışmalarını yakından izliyor ve gelen raporları kıymetlendiriyoruz…
– 14-28 Mayıs seçimlerinin kampanya sürecinde kimi uzmanlar, CHP’yi dijital kampanyada çok başarılı olmamakla eleştirdi. CHP, dışarıdan bakıldığında türbülanslı bir devir geçiriyor. Lokal seçimler yaklaşırken CHP nasıl bir kampanya izlemeli?
O hususta vazifeli Genel Lider Yardımcımız var, Sayın Ahmet Akın. O, değişik bölümlerle şu anda çalışıyor. Bunların içinde akademik dünyadan olanlar da var, bu işlerle ilgilenen profesyoneller de. Onlarla görüşmeler yapılıyor. Sanıyorum bir ay içinde her şey netleşecek.
‘Parti çabası değil,
bir demokrasi gayreti veriyoruz…’
– Meral Hanım Düzgün Parti Kurultayı’nda “Bu parti seçime girebilsin diye CHP’den 15 vekil istedik. Hayatımın en büyük pişmanlığıdır” tabirlerini kullandı. Bu kelamları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben o çeşit tartışmalara girmek istemem, kendi açımdan yanlışsız da bulmam. Şuna inanırım, biz bir parti çabası değil, bir demokrasi gayreti veriyoruz…
‘Saray ve şürekasını bile kazanacağımız tarafında ikna etmemiz, bizim uğraşımızın başarılı olduğunu gösterir’
– CHP’nin tabanıyla ortasında bir kopukluk oluştuğu hakkında tartışmalar da var. İnsanların sandığa gitmeyeceğini söylediğini duyuyoruz. CHP’nin Genel Lideri olarak bu türlü bir kopukluk görüyor musunuz, nasıl gidermeyi planlıyorsunuz?
Şöyle söz edeyim; bizim, toplumun büyük bir kesitini ve hatta Saray ve şürekasını bile kazanacağımız tarafında ikna etmemiz, bizim uğraşımızın başarılı olduğunu gösterir. Fakat beklediğimiz sonucu alamadık, yani kazanamadık; bu da hayatın bir diğer gerçeği. Hasebiyle beklentinin gerçekleşmemesinin yarattığı derin bir travma oldu. Biz bunun da farkındayız. Bu yalnızca bizim tabanımızla hudutlu değil, sonuç CHP’li olmayan çiftçisinden sanayicisine kadar çabucak hemen her alanda demokrasiden yana oy kullanan insanların beklentisinin gerçekleşmediği manasına geliyor. Ancak bu bir uğraşın tümüyle yok olduğu manasına da gelmez. Hayat bir çabadır. İnsanlık tarihi bir uğraş tarihidir, bir hak arama tarihidir. Biz demokrasi beklentilerimizi gerçekleştirmek için hakkımızı arayacağız. Bunu şahsa indirgemek de yanlış. Bu bir kişinin değil, toplumun problemidir. Üniversal bir sıkıntıdır birebir vakitte. Münasebetiyle siz kendi ülkenize demokrasiyi getirmek için gerekli çabayı göstermek zorundasınız. Bu birebir vakitte tarihin bize yüklediği bir sorumluluktur. Elbette derin bir keder var. Ben de bunun farkındayım. Lakin bu hüznün kalıcı olması yanlışsız değil. Burada vazife kime düşüyor? Bize düştüğü kadar bu ülkenin aydınlarına da vazife düşüyor, ‘Ayağa kalkın’ denilmesi lazım. Lakin her gün yazılıp çizilenler güya biraz ümitsizliği besleyen bir atmosfer yaratıyor. Niçin ümitsizliği besliyoruz umudu beslemek varken? 25 buçuk milyon insan demokrasiden yana oy kullanmış. Bu küçük bir sayı mı? 25 milyon insan en azından ‘bir adım attık, kıymetli bir noktaya geldik, lakin ikinci üçüncü adımlarda biz demokrasiden yana sonuç alacağız’ demeli, demeliyiz. Alacağız da zati.
Sandığa gidip gitmeme konusuna gelince: Elbette hayal kırıklığı içinde yahut beklentilerin gerçekleşmemesi nedeniyle bu tıp telaffuzlar oluyor. Yazılıyor, çiziliyor, toplumsal medyada da söyleniyor. Ben sonuçta bu ülke beşerinin sağduyulu davranacağını düşünüyorum. İnsanların şunu görmesi lazım: Düzmece görüntülerle iktidar olan bir yapıya karşı biz geri adım atıp, otoriter yapıya teslim mi olacağız, yoksa uğraşımıza devam mı edeceğiz? Bu ülkenin ulusal kurtuluş savaşı sonrası inşa edildiğini bizler çok yeterli biliyoruz. Münasebetiyle demokrasi uğraşımız de tıpkı anlayışla devam edecek. Bizim kitabımızda ümitsizliğe yer yok…
Türkiye’nin ümitsizlik girdabından çıkması gerek. Aydınların da toplumun da her bölümün de buradan çıkması lazım. Bakın, zelzele bölgesi sessiz kaldı. Bir manada sahipsiz kaldı zelzele bölgesi. Verilen vaatler ne oldu? Asıl artırımlar, belediye seçimlerinden sonra gelecek. Bütün bunlar bizim gündemimizde, milletvekili arkadaşlarımız çalışıyor… Örgütlerimiz kurultay nedeniyle biraz içine kapandı fakat gençlik kollarımız, bayan kollarımız alanda ve çalışıyor…
‘128 milyar dolar Mehmet Şimşek’e sorulmuyor’
Keşke bizim söylediğimiz kadar bu ülkenin saygın insanları kimi şeyleri söylese. Mehmet Şimşek atandığında, Merkez Bankası Lideri atandığında, ‘Artık arka kapıdan dolar satmayacağız’ kelamı verildi. Peki verilen kelama rağmen, niçin artık arka kapıdan döviz satmaya başladılar? Şeffaflık diyorlardı, şayet kendilerine güvenilecekse neden bunun gereği olarak 128 milyar doların kimlere hangi şartlarda satıldığını niçin açıklamıyorlar? Bu gereğince sorgulanmıyor mesela. Yazılmıyor, çizilmiyor, Mehmet Şimşek’e sorulmuyor. Sorulması lazım. Fazilet diyorsun, şeffaflık diyorsun, dürüstlük diyorsun, kararlar kamuoyuna açıklanacak diyorsun. Düzgün de 128 milyar dolar nerede? Kime satıldı? Bilmiyoruz.
‘Değişimin içinde yaşayanlar bazen değişimi fark etmeyebilirler’
– Ümitsizlik olduğu konusunda gözleminize katılıyorum. Medyada da sokakta da ümitsizlik var, ve evet ümitsizlik ümitsizliği besliyor. Lakin burada CHP’nin içindeki değişim tartışmasının herkes tarafından farklı yorumlanıyor olması da buna katkı sağlıyor olabilir mi? Değişim, farklı ağızlar tarafından farklı halde lisana getiriliyor…
Bir devir Erdoğan sıkıntısı ki, ‘CHP, Sivas’ın doğusuna gidemez’. Artık sormak lazım, CHP Sivas’ın doğusuna gidiyor mu gitmiyor mu? Bir periyot başörtülü kızlar bize düşman üzere bakardı, biz de onlara düşman üzere bakardı. Artık başörtülü kızlar CHP’ye oy veriyor. Değişimin içinde yaşayanlar bazen değişimi fark etmeyebilirler.
– CHP Genel Başkanlığını 2010’dan bu yana yürütüyorsunuz. Türkiye tarihinin çok kritik bir kısmına, tarihî ehemmiyeti çok yüksek bir makamda tanıklık ettiniz. Bu 13 yılda sizin gözünüzde eksik olanlar ne oldu? Beklentilerinizi neler karşılamadı?
Bir kişi tarafından devletin ele geçirilmesi ve devlette liyakat sisteminin tümüyle yok edilmesi yaşadığım en dramatik tablodur. Bunu gittiğim her yerde de aslında söz ediyorum. Yani rüşvetçiden büyükelçinin atandığı bir ülkede siz ne bekleyeceksiniz Saray’dan? Bunların yüzünden yolsuzluk yasallaştı.. Yolsuzluğun legalleşmesi, çalanın devlet katında prestij görmesi zati etik değerlerimizde de bir törpülenmeye yol açtı. Münasebetiyle ahlaki kıymetlerde çürüme başlamışsa, devlet idaresinde çürüme başlamışsa, yolsuzluk yapanlar el üstünde tutulmaya başlanmışsa demek ki farklı bir Türkiye gerçeğiyle karşı karşıyayız.
Bu şunu da gösterir: O yolsuzluk yapanlar, milyar dolar sahibi olanlar, iktidarlarını korumak için her türlü yasa dışı süreci rahatlıkla yapabilirler. Her türlü palavrası ve iftirayı rahatlıkla atabilirler. Bizim gayretimiz, sıradan demokrasisi gelişmiş bir ülkedeki gayret üzere değil. Onun ötesinde bir gayret. Şayet bize ‘Sandıkları koruyor musunuz?’ formunda bir soru soruluyorsa, bu aslında sandıklardan iktidar sahiplerinin oy çaldığı konusundaki algının ne kadar güçlü olduğunu gösterir. Evet çalıyorlar. Yalnızca oy çalmıyorlar ki, para da çalıyorlar. Bu ülkenin ahlakını çaldılar, inancını çaldılar, liyakatini çaldılar… Üstelik bunu ben söylemiyorum, gelişmiş ülkelerin devlet lideri söylüyor. ‘Senin mal varlığını açıklarsam’ diye tehdit ediyor. Acı olanı ise tüm bunlara din-imanla kılıf bulmaya çalışmaları, halkın inançlarını sömürmeleri. Devleti yöneten bir kişi dinle imanla yola çıkıp, vurgun vurup, kendisini, ailesini ve yakın çevresini zenginleştiriyorsa; bunun topluma çok yeterli anlatılması gerekiyor. Yalnızca benim değil, siyasetçi dışındaki çevrelerin çok düzgün anlatması lazım. Siyasetçiler anlattığında, ‘Ya bunlar siyasetçidir, söyler’ halinde bir algı ile beklediğimizi alamayabiliyoruz. Bu ülkenin aydınlarının, bu ülkenin saygıdeğer insanlarının, sanatkarlarının bir formuyla bunu anlatması lazım.
– O vakit sizin inançlı liman söyleminizden şunu mu anlamak lazım: Türkiye’ hem siyasetiyle, hem aydınlarıyla bir olarak demokrasiye ulaştığında mı Türkiye ve CHP inançlı limana varmış olur?
Şu anda da esasen CHP inançlı bir limandır. CHP, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin çimentosudur aslında. Aydınlanmanın, kadın-erkek eşitliğinin, fikir özgürlüğünü savunmanın, devrimciliğin kaynağı burasıdır. Gelir dağılımının istikrarlı olması için uğraş gösteren burasıdır, eğitim sisteminin çağdaşlaşması tarafında efor harcayan yer burasıdır. Bizim partinin arşivinde her bahiste hazırlanmış binlerce rapor var.
Bana kimse, ‘Efendim, CHP Türkiye’nin gerçeklerine yahut problemlerine gereğince ilgi göstermiyor’ diyemez. Hayır efendim. Türkiye’nin tahminen de hiç tanımlanmamış birçok sıkıntısını birinci defa gündeme getiren, toplum önüne sunan bir partiyiz biz. Türkiye coğrafyasında yaşanan bütün sıkıntıları biliriz. Ayrıyeten şunu da rahatlıkla söyleyebilirim; meseleleri biliyoruz ayrıyeten her meseleye da tahlil üretmeye ve tahlilleri dillendirmeye de uğraş harcıyoruz.
Bakın bir şey anlatayım size: Geçen iki hafta içerisinde 16 mevsimlik personel hayatını kaybetti. Gerçek dürüst haber oldu mu Allah aşkına? 16 kişi… Binlerce kişi mevsimlik emekçi olarak çalışır, 21. yüzyıldayız. Bunların problemlerini yalnızca CHP gündeme getiriyor. Ben o mevsimlik çalışanların sofralarına da oturdum. Artık biz sağcı mı olduk, halktan mı koptuk? Ben mevsimlik çalışanların sofralarına oturdum, çadırlarını ziyaret ettim. Sıkıntılarını dinlediğim. Toplumun unuttuğu, görmezden geldiği kısımları haklarını arar hale getirmek için uğraş harcadık… Çöplerden kağıt toplayanların hakkını hukukunu bu ülkede kim birinci sefer lisana getirdi Allah aşkına… Toplumun belleğini anlarım da bu ülkede aydınların belleği bu kadar kısa müddetli alana hapsedilebilir mi? Ben kral sofralarına oturmadım ki, bu ülkede kaç siyasetçi kapıcı dediğimiz apartman görevlilerini hakları için yüreklendirdi, onları örgütledi? Saray sofrasına oturmadım. Benim oturduğu yerler aşikardır. Hasebiyle bakıldığı vakit Saray iktidarı, adalet denen kavramı çürüttü. Bir tek Yargıtay kararının altına dahi imza atmadan, bir kişi nasıl olur da Anayasa Mahkemesi’ne üye seçilir? Seçildi! Anlatılamadı bu topluma. Yeteri kadar yalnızca biz anlatmaya çalışıyoruz. Yargıçlara bakın, uyuşturucu baronlarına bakın, çetelere bakın nasıl ortaya çıkıyorlar. Lakin Barış’ı (Pehlivan) yakalıyorlar, bakın 5. kere mahpusa atacaklar. Niye? Adalet mi bu? Bahis bunlar değil bakın, bahis yalnızca CHP. Zira Saray’ın işine bu geliyor. Yalnızca CHP tartışılmalı, artırımlar tartışılmamalı, öbür hiç bir şey tartışılmamalı, daima CHP tartışılmalı.
Biz daha evvel bir ortaya bile gelmeyecek altı partinin başkanı bir ortaya gelip, demokrasi konusunda bir irade ortaya koyduysak ve 25 buçuk milyon insan da demokrasiden yana oy kullanıyorsa en azından ‘Helal olsun bir ortaya geldiniz, 25 buçuk milyon insan demokrasiyi savunmaya başladı’ denilebilmeli… Bu türlü bir cümleye hasret kaldık. Bu türlü bir cümle bile yok. Zira bu cümleyi kullananlar da düşman ilan edilecekler neredeyse. O hale geldik.
‘AB bizi tam üye olarak kabul etmese bile biz
AB’nin ve uygar dünyanın öngördüğü
demokratik standartları kendi ülkemizde getirmeliyiz’
– Dış siyaset, Türkiye’nin son vakitlerde en önemli dönüm noktalarını yaşadığı alanlardan biri. CHP’nin günlük siyasi söylemlerinde dış siyasetin pek yer almadığını görüyoruz. Seçim kampanyasında da böyleydi, hatta Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’nde bile dış siyasete ayrılan alan küçüktü aslında. Bunun eksiklik olduğunu düşünüyor musunuz? CHP, Türkiye’yi dünyanın neresinde görüyor?
Türkiye Cumhuriyeti tarihine baktığınızda, büyük değişimlerin altında CHP’nin imzası vardır. Uzun yıllar iktidar olamadığı periyotlar olmuştur, fakat tekrar olduğunda da büyük değişimlerin altında CHP’nin imzası vardır. Bunlardan biri de Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinin İsmet İnönü’nün imzasıyla başlatılmış olmasıdır. Biz halimizi çağdaşlaşmadan, demokrasiden, hukukun üstünlüğünden, insan haklarından yana koyuyoruz. Türkiye uygar dünyanın bir modülü olmalı… Biz bunu savunuyoruz. Yani bundan vazgeçmiş değiliz. Ben şunu da söylüyorum; AB bizi tam üye olarak kabul etmese bile biz AB’nin ve uygar dünyanın öngördüğü demokratik standartları kendi ülkemizde getirmeliyiz. Bizim insanımız üçüncü sınıf demokrasiye değil, birinci sınıf demokrasiye layık. Münasebetiyle AB’den bağımsız olarak biz kendi ülkemizde gerçek bir demokrasiyi inşa ettiğimizde farklı bir Türkiye ortaya çıkacaktır.
Ben AK Parti’nin sağlıklı ve dengeli bir dış siyaseti olduğuna inanmıyorum. Esen rüzgâra nazaran gidiyor Erdoğan.
– Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın vakitteki ‘AB’ye üyelik sürecini tekrar canlandırma’ telaffuzunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu yalnızca bir telaffuzdan ibaret. Samimi olduğuna inanmıyorum. Erdoğan hangi bahiste samimi oldu ki? Bana deyin ki, ‘Erdoğan şu bahiste samimi, dayattı ve bu oldu’. Söyleyeyim hangi hususlarda samimi: ‘Şu köprünün ihalesi şu firmaya verilecek’. Diretti ve verdi. ‘İhale bedeli şu kadar olacak’. İhale işlerini ondan daha uygun yapan yok. Seçiyor, parayı veriyor, garantiyi veriyor, 85 milyonun sırtına yıkıyor, tamam.
‘Tarihimizde hangi cumhurbaşkanı bu türlü dilenmiştir?’
Dış siyasette ne oldu? Düne kadar küfür ettikleri, kendi gazetelerinde ‘şerefsiz’ olarak tanımladıkları şahısların ayağına gidildi. Bu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak benim ağırıma gidiyor. Onun ağırına gitmiyor ki. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Cumhurbaşkanı, dilenci durumuna düşürülebilir mi? ‘Ne olursunuz bize para verin’ diye kapı kapı dolaşabilir mi? Bizim tarihimizde hangi cumhurbaşkanı, hangi başbakan bu türlü dolaşmıştır, bu türlü dilenmiştir?
Suriye konusunda Esad’a söylemedikleri kalmadı. Artık barışmak istiyor. Lakin Esad diyor ki, ‘Seninle ben, benim şartlarımda bir ortaya gelirim’. Bu ne demektir? ‘Ben seni saymıyorum. Benim şartlarımı kabul edersen gel görüşelim’. Mısır, tıpkı formda. Kimileri Erdoğan’ın dış siyasette çok başarılı olduğunu söylüyor. Hangi muvaffakiyet? Dünyada yalnızlaşan bir Türkiye mi muvaffakiyet? Türkiye’de bir dikta idaresi olduğunu, demokrasi olmadığını dünyanın tüm saygın gazeteleri yazıyor. Bu da yeteri kadar tartışılmıyor. Dışişleri Bakanlığı’na bakın. Ya diplomat olmak sıradan bir olay mıdır? Hayatı boyunca bir dış siyaset makalesi okumamış kişiyi dahi siz büyükelçi tayin ediyorsunuz. Sanki tayin edilen büyükelçi, birilerinin o ülkedeki çıkarlarını savunmak için mi o ülkede görevlendiriliyor? Bu tasaya kapılmak benim hakkım.
Sayın (önceki devir Dışişleri Bakanı) Mevlüt Çavuşoğlu, Dışişleri bürokratlarıyla beni ziyarete geldiğinde kendisine söyledim. Dışişleri’nde atama yapılacaksa Dışişleri’nden isimlerin atanması gerektiğini söyledim. Bu bakanlık sıradan bir bakanlık değil. Devlet dediğiniz kurumun bir manada tecelli ettiği yerlerden birisidir Dışişleri Bakanlığı. ‘Özen gösteriyoruz’ dedi. Hangi ihtimam? Neredeyse ipini koparan büyükelçi olmaya başladı.
‘Herhangi bir protokolde yer almayacak tek şey MİT Başkanlığıdır…’
– 14 Mayıs’tan sonra Ümit Özdağ ile yapılan ve kendisine 3 bakanlık ve MİT Başkanlığı kelamı verdiği belirtilen protokolün basına yansımasının akabinde Millet İttifakı paydaşlarının reaksiyonu oldu. Bunun muhasebesini nasıl yapıyorsunuz?
Bu hususta yalnızca daha evvel de dediğim şeyi söyleyeceğim; iki kişi ortasında imzalanan metin o iki kişinin namusuna teslim edilmiştir. Benim bu mevzuda açıklama yapmam yanlışsız olmaz. Lakin şunu söyleyebilirim rastgele bir protokolde yer almayacak tek şey MİT Başkanlığıdır…
– Mahallî seçimler için aday belirleme süreci başlayacak. Milletvekili listelerindeki birtakım isimler önemli tartışmalara sebep oldu. Sizin de bu mevzuyla ilgili olarak parti için verdiğiniz özeleştiriler oldu. Mahallî seçim adaylarını belirlerken farklı bir süreç işletmeyi planlıyor musunuz?
Yerel seçimlerin kendine mahsus şartları var, milletvekili listeleri üzere değil. O kendine has şartlar içerisinde oturulur konuşulur. Mahallî seçimde adayların belirlenmesi, milletvekili seçimlerinde adayların belirlenmesi üzere çok girift bir alan değil. Bölgenin sevilen, sayılan, bedel verilen insanlarını bulacaksınız. İşin özü, seçeceğiniz belediye lideri profili kıymetli. Seçtiğiniz kişiyi toplum kabul ediyorsa hiçbir sorun kalmamış oluyor.
