TBMM Lideri Mustafa Şentop, “Türkiye’nin Azerbaycan‘ın yanında yer alması, dost ve kardeşliğin ötesinde Azerbaycan’ın haklılığı ile ilgili ve bölgesel barış için tehdit oluşturan bir öge karşısında tutumuyla ilgili durumdur.” dedi.
Şentop, Türkmenistan Meclisi tarafından düzenlenen “Uluslararası Barış ve İtimadı Güçlendirmede Parlamenterlerin Rolü Toplantısı”na çevrim içi katıldı.
Toplantıda yaptığı konuşmada, Türkmenistan’ın bağımsızlığının 30’uncu yıl dönümünü kutlayan Şentop, Türkmenistan’ın ve Türkmen halkının barış, huzur ve istikrar içinde ebediyete kadar yaşamasını temenni etti.
Bu yılın, “Türkmenistan: Barışın ve İtimadın Anavatanı” yılı olarak kutlandığına işaret eden Şentop, 1991’de bağımsızlığını ilan eden Türkmenistan’ın, dış siyasetteki duruşu ve sahip olduğu “daimi tarafsız ülke” statüsüyle, barışın ve itimadın anavatanı olmayı tam manasıyla hak eden müstesna bir ülke olduğunu vurguladı.
Tarafsızlık siyasetini dış siyasetinin temel prensibi olarak benimseyen Türkmenistan’ın, akılcı ve kendinden emin tavrıyla bu duruşu faal tarafsızlığa dönüştürerek, gerek bölgesinde gerek memleketler arası alandaki iş birliğine her daim katkı sağladığını tabir eden Şentop, bu toplantıda, memleketler arası barış ve inancın güçlendirilmesinde parlamenterlerin rolünü istişare ettiklerini belirtti.
Barış, istikrar ve itimadın, parlamentoların vazifesi olduğunu lisana getiren Şentop, bu konudaki anlayış birliğinin memnuniyet verici olduğunu kaydetti.
“İnsanlık, Kovid-19 ve gibisi musibetlere karşı bir mukadderat birliği içindedir”
Global salgın sürecinin, milletlerarası barışın tesisi ve itimat ortamı kurmanın kıymetini hatırlattığını vurgulayan Şentop, “Salgın, derin toplumsal, ekonomik, insani ve siyasi tesirleri olan ve gelecekte de sonuçlarını hissedeceğimiz bir vakıa olarak karşımızda durmaktadır. Bir öbür tabirle bu imtihan, insanlığın selametini etkileyen problemlerimizin ve bunlara yönelik tahlillerin müşterek olduğunu ispatlamıştır. Irk, renk, cinsiyet ve yaş ayrımı olmaksızın bütün insanlık, Kovid-19 ve gibisi musibetlere karşı bir baht birliği içindedir.” diye konuştu.
Milletlerarası dayanışmanın elzem hale geldiği bu konjonktürde, parlamenter diplomasinin, bölgesel ve memleketler arası istikrarın temininde değerli rol oynadığının altını çizen Şentop, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Parlamentolar olarak müşterek gayemiz, ülkelerimizin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü temelinde ortak bir paydada birleşerek, geleceğe yönelik iş birliği fırsatlarını geliştirmek olmalıdır. Parlamentolar bu süreçte, insanlığın geleceğini tehdit etmeye devam eden terör, savaş, şiddet, göç, fakirlik ve kıtlık üzere global problemlere da devalar üretmeye devam etmelidir. Halklarımızın bizden temel beklentisi budur. Unutulmamalıdır ki hesaplanamaz biçimde değişim gösteren ve karmaşıklaşan tehdit ve sınamalarla tek başına uğraş yeterliliğine sahip olan bir ülke dünyada mevcut değildir. Bu çerçevede, iş birliğine ve diyaloğa açık olmamız, sorumluluk alıp tahlile yönelik katkı sunmamız, temsil ettiğimiz halklarımızın milletvekillerine yüklediği en kıymetli mesuliyettir.”
“Türkiye, bu alanda her türlü iş birliğine açıktır”
Türkiye’nin hiçbir vakit yalnızca kendi iç barışına, istikrarına ve refahına kıymet veren, “pragmatizmi egoizmle harmanlayan” bir ülke olmadığına dikkati çeken Şentop, Türkiye’nin, paylaşmayı, huzur ve barışın tesisinde öncü rolü oynamayı ve yardımlaşmayı şiar edindiğini anlattı.
TBMM Lideri Şentop, Türkiye’nin, başta komşuları olmak üzere, bütün ülkelerin istikrarına ve toprak bütünlüğüne hürmet duyduğunu, milletlerarası barış ve itimadın güçlendirilmesi sorununa bu istikametten baktığını lisana getirdi.
Türkiye olarak, herkesin güvenliği için çalışmak, bütün insanlığı barış ve istikrar içinde yaşatmak için çabaya devam etmekte kararlı olduklarını bildiren Şentop, “Bu amaç doğrultusunda ülkemiz, Birleşmiş Milletler (BM) ve bölgesel kuruluşların kapasite geliştirme eforlarına katkıda bulunmanın yanında, talep eden ülkelerle de ikili seviyede kapasite geliştirme programları gerçekleştirmekte, savunma ve güvenlik iş birliği mutabakatları imzalamaktadır. Bilmenizi isterim ki Türkiye, bu alanda, her türlü iş birliğine açıktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Şentop, Türkiye’nin, her geçen gün gelişen imkan ve kabiliyetleri çerçevesinde, gerek bölgesinde gerek milletlerarası alanda güvenlik, istikrar ve refahın temini gayesiyle çok boyutlu, çok taraflı, prensipli ve barışçıl dış siyasetini, teşebbüsçü ve insani bir yaklaşımla yürüttüğünü belirterek, “Bu anlayışla, bölgemizdeki ve dünyadaki ihtilafların çözümlenmesi için inisiyatif almaktan da kaçınmamaktayız.” sözünü kullandı.
Pek çok ülkeyle ikili düzeyde “Yüksek Seviyeli İşbirliği Konseyi” düzeneğine sahip olduklarını hatırlatan Şentop, “Yakın etrafımızdaki ihtilaflara kalıcı tahliller bulunması için bölgesel sahiplenme anlayışıyla hareket ediyor, üçlü ve dörtlü iş birliği süreçleri ile bölgesel teşebbüslere de öncülük ediyoruz. Parlamenter diplomasi, bütün bu teşebbüsleri tamamlayan en kıymetli enstrümanlarımızdan birini teşkil ediyor.” dedi.
“Onun vereceği yanıtı dinleyecek yüreğinizin de olması lazım”
Ermenistan Meclis Lideri Ararat Mirzoyan’ın, Türkiye aleyhine sözler kullandıktan sonra bu toplantıyı terk ettiğine dikkati çeken TBMM Lideri Şentop, konuşmasına şöyle devam etti:
“Az evvel Ermenistan Meclis Lideri’nin yaptığı konuşmada, Türkiye aleyhine sözleri, kelamları vardı. Kendisinin de bu toplantıdan ayrılmamasını, söylediği kelamlara cevaben söylenecek kelamları dinlemesini beklerdim. Bir ülke aleyhine söyleyecek sözünüz varsa, onun vereceği karşılığı dinleyecek yüreğinizin de olması lazım. Bir siyaset adamına yakışan budur. Fransızların bir kelamı vardır; ‘Olması gereken yerde bulunmayanlar, hep haksızdır’. Türkiye, Ermenistan’ın gerek Azerbaycan’a karşı gerekse bölgesel olarak bir tehdit, risk oluşturan, sorumsuz hareket eden bir devlet olduğu kanaatindedir. Ermenistan, 30 yıldan fazla bir vakittir Azerbaycan topraklarında, başta Karabağ olmak üzere, Karabağ dışında da öteki Azerbaycan topraklarında, toprakların yüzde 20’sini işgal eden bir devlettir. Ermenistan’ın işgalci olduğunu söyleyen kim; BM Güvenlik Kurulu. BM Güvenlik Kurulunun farklı vakitlerde 4 kararıyla Ermenistan, Azerbaycan topraklarında işgalci olarak nitelendirilmiştir. Kim söylüyor Ermenistan’ın işgalci olduğunu; Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi. Kim söylüyor; Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı. Münasebetiyle Ermenistan’ın, Azerbaycan topraklarında işgalci olduğu, memleketler arası hukuka, milletlerarası hukukun tesis ettiği kurumlara nazaran bir tespit edilmiş gerçektir.”
-“Cenevre Sözleşmesi’ne alışılmamış bir savaş suçu”
Ermenistan’ın, Azerbaycan ile çatışmasında saldırgan durumunda olduğunu söz eden Şentop, 27 Eylül 2020’de Ermenistan’ın atağıyla gelişen bir çatışmanın kelam konusu olduğunu anımsattı.
TBMM Lideri Şentop, Ermenistan’ın sivil amaçlara saldıran bir taraf olduğunu, bunun, Cenevre Sözleşmesi’ne alışılmamış bir savaş cürmü mahiyeti taşıdığını belirtti.
Şentop, 20 Ekim 2020’de gerçekleştirdiği Azerbaycan ziyaretinde Gence’ye gittiğini, Ermenistan’ın burada sivillere olan saldırısını, bayanları ve çocukları nasıl katlettiğini, nasıl yaraladığını ve sakat bıraktığını gözleriyle gördüğünü aktardı.
Ermenistan’ın çatışma sırasında, çatışma dışında olan Nahçıvan üzere bir bölgeye de saldırarak, çatışmanın alanını genişletmek, komşu ülkeleri de bu çatışmanın içine sokmak için saldırgan bir tavırla hareket ettiğini vurgulayan Şentop, “Bölge barışı için risk, tehdit eden tutumlar karşısında Türkiye her vakit milletlerarası hukuktan, barıştan yana, haklıdan yana bir tavır içerisinde bulunmuştur. Türkiye’nin Azerbaycan’ın yanında yer alması dost ve kardeşliğin ötesinde Azerbaycan’ın haklılığı ile ilgili ve bölgesel barış için tehdit oluşturan bir öge karşısında tutumuyla ilgili durumdur.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkmenistan’ın kardeş ülke olduğuna işaret eden Şentop, “Türkmenistan, Anadolu’nun bizlere vatan olmasını sağlayan büyük kumandan Sultan Alparslan’ın ebedi istirahatgahıdır. Tarih seyahatinde kimi periyotlar uzak kalınan vakitler olsa da ülkelerimiz ortasındaki gönül bağı hiçbir surette kopmamıştır. Türkmenistan’ı birinci tanıyan ve burada birinci büyükelçiliği açan ülke olarak bağımsızlığının 30’uncu yılını kutlayan Türkmenistan’la bağlantılarımızı en sağlam tabanda yürütmeye devam etmekten memnunluk duyuyoruz.” diye konuştu.
Türkmenistan’ın, başta BM olmak üzere, milletlerarası ve bölgesel platformlarda yükselen profilini takdirle takip ettiklerini ve çabalarını desteklediklerini kaydeden Şentop, BM Genel Heyeti’nde 2021 yılının, “Uluslararası Barış ve İtimat Yılı” ilan edilmesi teşebbüsünü de desteklediklerini lisana getirdi.
Türkmenistan’ın tarafsızlık statüsüne halel gelmeksizin Türk Kurulunda de bulunmasından memnuniyet duyacağını belirten Şentop, toplantıyı düzenleyen Türkmenistan Meclisi Lideri Gülşat Mammedova’ya teşekkür etti.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Aynur Ekiz
