Rusya son hafta içinde Ukrayna toprağı 4 bölgeyi ilhak etmek için harekete geçti ve bu bölgelerde ‘referandum’ yapılacağını duyurdu.
Beş gün süreceği açıklanan sürece ait BBC bu yerleşimdeki birtakım bireylerle konuştu. Zaporijya’ya bağlı Enerhodar’da yaşayan bir bayan, askerlerin kapısına gelerek kelamlı olarak cevabını sorduklarını söyledi. Birebir kişi askerlerin karşılığı bir kağıda işaretleyerek ayrıldığını anlattı.
Güneydeki Herson’da da silahlı askerler kent merkezinde kurulan sandığın başında bekliyor. Rusya devlet medyası kapı kapı yapılan oy toplama sürecinin “güvenlik amaçlı” olduğunu bildiriyor.
Tass haber ajansı, özel olarak 27 Eylül tarihinde, bireylerin şahsen oy verebileceğini, bugüne de kapı kapı oy vermenin süreceğini duyurdu.
BBC’ye konuşan Melitopol kentinde yaşayan bir bayan, işbirlikçi olarak nitelediği iki kişinin Rus askerlerle birlikte kapısına geldiğini ve oy vermesinin istendiğini söyledi. Birebir bayan kapıda yaşananları anlattı: “Babam ‘hayır’ karşılığı verdi. Annem de ‘Eğer ‘hayır’ verirsem ne olur?’ diye sordu. ‘Bir şey olmaz’ karşılığı verdiler. Annem şu anda Rusların peşlerine düşeceğinden telaş ediyor.” Melitopol’lu bayan, oyun kişi başı yerine hane başına bir oy olarak alındığını söyledi.
Halka ne soruluyor?
Moskova bunun özgür ve adil bir süreç olduğunu savunsa da silahlı askerlerin var olması bu sav ile çelişiyor. Kiev’in düzmece olarak nitelediği referandumların milletlerarası tanınırlığı olmayan bir ilhakla sonlanması durumu, Rusya’nın bu bölgeler üzerinde hak tez etmesine ve savaşın uzaması sonucuna evrilebilir.
ABD Lideri Joe Biden, Moskova’nın referandumlarını ‘düzmece’ olarak niteledi.
İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly, Rus yetkililerin seçime iştirak oranlarını uyduracağını ve sonuç yaratacağının ispatları bulunduğunu söyledi. İşgal altındaki Herson, Luhansk, Donetsk ve Zaporijya’da Rusya’ya iştirak referandumları yapılıyor.
Herson’da yaşayan biri, liman bölgesinde kullanılmayan bir binada oy verilebileceğine ait davet yapıldığını söyledi. Yeniden BBC’ye konuşan birebir yerden bir bayan, silahlı şahısları bir binanın önünde gördüğünü anlattı. Kendisinin pasaportu olmadığını söyleyerek oy vermekten kaçtığını kaydetti.
Kiev, referandumların bir şeyi değiştirmeyeceğini, kuvvetlerinin bu bölgeleri geri almak için ilerlemeye devam edeceğini açıklıyor. Görevlilerin lokal halka, “Rusya’ya federal bir öge olarak katılmayı destekliyor musunuz?” diye soruluyor.
Luhansk ve Donetsk’te bu soru sadece Rusça, öteki iki bölgede Ukraynaca da soruluyor.
