Dolandırıcılar yeni prosedürlerle vatandaşların karşısına çıkmaya devam ediyor. Son aylarda kullanılan yollardan biri de yardım vaadiyle vatandaşların kimlik ve banka bilgilerinin ele geçirilmesi. Berbat niyetli şahıslar bunun için vakıf ve yardım platformu kurmuş üzere hareket ederek vatandaşlara ulaşıyor. Daha sonra temas kurdukları bireylerden kimlik ve banka bilgilerini istiyor. Bilgileri ele geçiren dolandırıcılar süratle sırra kadem basıyor.
Çözüm platformu sikayetvar.com’un datalarında de son devirde sivil toplum kuruluşları hakkında yapılan şikayetlerde büyük bir artış var. Çünkü geçen yılın birinci 4 ayında sivil toplum kuruluşları hakkında 400 şikâyet yapılırken bu 2022’nin birebir periyodunda 1998 adete ulaşmış durumda. Şikayetlerdeki bu yüzde 400’lük artışın büyük kısmı ise hesap ve ödeme üzere başlıklardan oluşuyor.
Aynı periyotlarda sivil toplum kuruluşları ile ayrıntılı bilgi almak için platformu ziyaret eden kullanıcıların sayıları 93 bin 790’dan 253 bin 228’e yükselmiş durumda.
DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Tüketiciler Derneği Lideri Levent Küçük, son yıllarda makus niyetleri bireylerin kullandığı prosedürlere daima yenilerinin eklendiğini ve vatandaşların bu bahislerde dikkatli olması gerektiğini söylüyor.
Vatandaşları bilhassa kimlik ve banka bilgilerinin paylaşımı noktasında uyaran Küçük, “Bu hususta özel bir dikkat gerekiyor. Kimlik, pasaport ve öbür kıymetli evraklarla birlikte banka bilgilerinin de katiyen üçüncü şahıslarla paylaşılmaması gerekiyor” diyor.
Sikayet.var’ın paylaştığı bilgilere nazaran vatandaşların en fazla şikâyet ettiği bahislerden biri de yardım vakfı olarak kendilerini tanıtan bireylerin vatandaşlara yardım vaadinde bulunması fakat şahsî dataların paylaşımının akabinde bir daha dönüş yapılmaması.
Teyit edilmesi gerekiyor
En fazla şikâyete bahis olan Dünya Pandemi Vakfı ve yardımvakfı üzere oluşumlara da şu anda ulaşılamıyor.
İki oluşum hakkında sikayetvar.com’a gelen kimi bildirimler söyle:
* “WhatsApp üzerinden ‘Yardım müracaatınız kabul edilmiştir’ diye bildiri geldi. Parayı göndermemiz için IBAN istediler. Attım IBAN’a 5 TL para gönderdiler. Tekrar parayı IBAN’a göndermemi söylediler. Yardım parasını göndermemiz için IBAN’ı kaydetmemiz lazım dediler. Kimlik seri numarasına kadar verdim, ses seda yok. Adıma açılan hiçbir hesaptan mesul değilim.”
* “WhatsApp üzerinden kimlik bilgilerini istediler. IBAN üzerinden 5 TL göndermemi istediler ve tüm bilgilerimi aldılar. 24 saat içinde dönüş yapacağız deyip dönmediler. Yazdım pürüze koydular. Arıyorum kapalı çıkıyor. Adım, şahsi kredi kartı, kredi sınır vs. Üzere bir süreç hiçbir biçimde kabul etmiyorum…”
* “Yardimvakif.com sitesinden müracaat yaptım WhatsApp üzerinden. ‘Size yardımcı olacağım, yardım parasını göndermemiz için IBAN’ı kaydetmemiz lazım’ dediler. Seri no’yu ve T.C. kimlik numaramı istediler. İnternetten baktığımda herkesin şikayetçi olduğunu gördüm. Bilgilerimin 3. şahıslarla paylaşılmasında, rastgele bir gayeyle kullanılmasında mutlaka müsaadem ve isteğim yoktur. Aksi takdirde müsaadem olmadan yapılacak süreçlerden Pandemi Yardım Vakfı ve yetkilileri sorumludur.”
* “Umutverir.com formu doldurarak yardım talebinde bulundum. Forumda TC kimlik numara girmemiz gerekiyordu. Ben de girdim ve o halde başvurdum. Biraz şüphelendim ve araştırdım. Şikayetleri gördüm. Bilgilerim kullanılarak rastgele bir usulsüzlük alışveriş, çek, senet, işletme GSM tel çizgileri üzere süreçlerinde isteğim ve isteğim dışıdır. Başka tüm türel haklarımı kullanırım gibisi durumlarda tüm sorumluluk İnsani Yardım Vakfı ismi altında umutverir.com sorumludur.”
* “umutverir.com sitesinden yardım alabileceğimi söyleyip WhatsApp üzerinden TC kimlik numarası, seri numarası ayrıyeten IBAN numarası istendi. Hepsini attım. Müracaatın onaylandığı söylendi. Siteye girdiğimde şikayetleri okudum, adıma rastgele çizgi, banka hesap süreci, vs olayla karşılaştığımda bu yazıyı şikayetçi olduğumda kullanabilmek ismine yazıyorum adıma yapılan rastgele sürece mutlaka isteğim yoktur rastgele bir mesuliyet kabul etmiyorum.”
Avukat Sefa Karcıoğlu da gerçek vakıfların kimseden 5-10-20 lira karşılığında banka hesap bilgilerini istemeyeceğini ismi geçen vakıfların ise gerçekte var olmadığını belirtiyor. Karcıoğlu, benzeri durumlarda vatandaşların kuşkuya düşmesi halinde Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün sitesindeki denetim kısmından teyit araması yapabileceğini tabir ediyor.
Bu tıp oluşumların vatandaşlarım sivil toplum kuruluşları ve yardım platformlarına olan itimadı zedelediğini anlatan Ahbap Derneği Medya Uzmanı Tuğba Hür ise vatandaşların bu vakıf ve dernek üzere oluşumlarla temasa geçmeden evvel güzel bir araştırma yapması ve faaliyet raporlarını okuması gerektiğini lisana getiriyor.
Avukat Sefa Karcıoğlu, ekonomik zorluğa düşen vatandaşların yardım kuruluşlarını bir umut olarak gördüğünü lakin bu durumu kullanan makus niyetli şahısların tuzaklarına düşmekten kurtulamadıklarını aktarıyor.
Peki ele geçen bilgi ve evraklar nerede kullanılıyor?
Tüketiciler Derneği Lideri Levent Küçük’e nazaran çeşitli vakitlerde farklı sistemlerle vatandaşlardan toplanan şahsî bilgiler bir havuzda birikiyor ve satışa çıkarılıyor.
Özellikle kimlik bilgilerinin ne vakit ve ne halde kullanılacağının aşikâr olmadığını söyleyen Sefa Karcıoğlu, “Sizin isminize bir şirket kurabilirler, sizi borçlandırabilirler. Daha berbatı sizin isminize geçersiz kimlik, pasaport ve dokümanlar düzenleyebilirler. Bu evraklarla bir suça karışabilirler. Siz mahkemeye başvurarak uzun bir yargılama süreci sonrasında kendinizi aklayabilirsiniz ancak bu süreç çok yıpratıcı olur” tabirlerini kullanıyor.
Her şeyin bir telefon bildirisi ya da araması ile başladığını anlatan Karcıoğlu, şöyle devam ediyor: “Kötü niyetli şahıslar gaye aldıkları vatandaşlara bir ileti atıyor. Bu bildiride ekseriyetle karşılıksız ya da kolay maddi yardım vaadinde bulunuyorlar. Siz onlara geri dönüş yaptığınızda ise süreç diğer bir basamağa geçiyor. Vatandaştan birinci olarak kolay bilgileri istiyorlar şayet bilgi akışı devam ederse siz durumu sorgulayana kadar yeni bilgiler isteniyor. Burada vatandaşın durumun ne kadar farkında olduğu da değerli. Şayet istenen her bilgi iletiliyorsa burada dolandırıcılar durmuyor sizden her bilgiyi talep ediyor.”
Şifrelerin de değişmesi gerekiyor
Yaşanan olaylarda birden fazla kabahatin gerçekleştiğini belirten Karcıoğlu, “Burada ferdî dataların hukuka karşıt olarak ele geçirilme cürmü var. Öteki taraftan da dolandırıcılık ögesi bulunuyor. Zira artık hileyle karşı tarafın iradesini sakatlayacak biçimde bilgileri ele geçirip menfaat elde ediyorlar. Vatandaşlardan kayıt müracaat parası ismi altında da paralar isteniyor, sistem farklı hallerde işliyor. Birinci tahlil isimli makamlara başvurmak ancak bunu takiben vatandaşlar bankacılık uygulamalarının ve mail hesaplarının şifrelerini de çabucak değiştirmeli” diyor.
