Cumhurbaşkanı Erdoğan, İngiltere merkezli The Economist mecmuası için makale kaleme aldı.
Erdoğan, makalesinde, Ukrayna’daki savaşın, kurallar temelinde işleyen memleketler arası tertip, büyük güç rekabeti ve Euro-Atlantik güvenliği konusundaki yaygın inanışlara meydan okuduğunu, yaşanan sürecin birebir vakitte tarihin en büyük askeri ittifakı olan NATO’yu tekrar ayağa kaldırdığını belirtti.
Türkiye’nin 70 yıldır NATO’nun gururlu ve vazgeçilmez bir üyesi olduğuna işaret eden Erdoğan, Türkiye’nin özgürlük ve demokrasiyi savunmak için Kore’ye asker göndermesinin akabinde 1952’de ittifaka katıldığını, Soğuk Savaş devrinde ve sonrasında Türkiye’nin, Orta Doğu, Kafkasya ve Karadeniz bölgelerinde istikrar sağlayıcı ve olumlu bir aktör olduğunu, Türk askerinin de NATO vazifeleri kapsamında Kosova’dan Afganistan’a kadar dünyanın birçok bölgesine gittiğini hatırlattı.
Erdoğan, Türkiye’nin birebir vakitte savunma endüstrisine milyarlarca dolar yatırım yaparak savunma kapasitesini güçlendirdiğini, bu ek kapasite sayesinde ortaya konan eserlerin Ukrayna’nın da içinde olduğu farklı savaş bölgelerinde kıymetli tesirler yarattığını vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Türkiye’nin bu artan kapasitesi NATO’nun dayanıklılığına ve gücüne katkı sunmuştur. Ortaklarımız Türkiye’nin, NATO’nun kolektif güvenlik misyonuna sunduğu katkıyı her vakit takdir etseler de kendi güvenlikleri tehdit altında olmadığı vakitlerde bu katkıyı acilen unutmuştur. Türkiye’nin değerini sadece (Balkanlar’da yaşanan kriz gibi) karışıklık devirlerinde hatırlayan paydaşlarımız, Türkiye olmadan uzun vadeli istikrarın sağlanabileceği hülyasına kapılmış; bu nedenle tehdidin savuşturulmasının akabinde jeopolitik gerçekleri ve bölgede ortaya çıkması mümkün tehditleri göz arkası etmiştir. Kuşkusuz bu hülyaları, yaşanan milletlerarası krizler sonucunda daima kısa sürmüştür.”
“Bu tutum NATO’ya uzun yıllar kaybettirdi”
Erdoğan, son yıllarda milletlerarası barış ve güvenliğin karşı karşıya olduğu tehditlerin değişime uğraması sonucu birçoklarının NATO’yu artık fonksiyonunu tamamlamış ve “demode” bir örgüt olarak nitelemesine yol açtığına işaret ederek, “Hatta Emmanuel Macron 2019’da ittifakın ‘beyin ölümü’ yaşadığını söylemiştir. Tıpkı kısımlar Türkiye’nin de bu örgütteki rolünü sorgular olmuştu. İnanılmaz bir hayalperestlikle çok bir stratejik miyopluk sonucu ortaya çıkan bu hal NATO’ya uzun yıllar kaybettirdi.” değerlendirmesinde bulundu.
Buna karşın Türkiye’nin, kimi üye ülkelerin öngörüsüz ve yer yer sorumsuzca hallerini NATO’ya mal etmediğini, bilakis NATO’nun kıymetini vurgulayarak, üye ülkelere (NATO’nun misyonunu yeni tehditleri içerecek halde güncellemek ve örgütü yeni jeopolitik ve global sınamalar karşısında daha kıymetli kılmak gibi) adımları atmaları davetinde bulunduğunu anımsatan Erdoğan, Türkiye’nin bu davetinin giderek istikrarsızlaşan milletlerarası sisteme karşı aldığı durumla paralellik taşıdığına dikkati çekti.
Erdoğan, bu açıdan Türkiye’nin, tıpkı öbür memleketler arası örgütler üzere NATO’nun da yeni güvenlik tehditlerine karşı birtakım ıslahatlar yapması gerektiğini savunduğuna işaret ederek, şu sözleri kullandı:
“Özellikle terör tehdidi konusunda (birçok üye ülkenin direkt amaç alınmasına rağmen) kolektif güvenlik noktasında kâfi adım atılmaması hem güvenlik iş birliğini zedeliyor hem de NATO ülkelerinin kamuoylarında örgüte yönelik derin bir güvensizlik oluşturuyordu.
Türkiye bu durumu katıldığı tüm NATO doruklarında vurguladı ve terörle gayretin dönüşüm geçirmesi için milletlerarası iş birliğinin elzem olduğunu söz etti. Bu kapsamda NATO’nun terör örgütleriyle çaba ederken istihbari ve askeri mevzularda daha güçlü iş birliği içinde olmasını dilek ettik. Bunun sadece terör hücumlarının engellenmesi açısından değil, birebir vakitte NATO hudutları içinde terörün finansmanı ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi konusunda gündeme getirdik.”
“Üye ülkeler, geçmişte yaptığımız birtakım atılımların ne kadar yerinde olduğunu gördü”
Erdoğan, tıpkı biçimde Türkiye’nin etrafında iç savaşlar yaşanırken NATO’dan kimi yasal ve gerekli taleplerde bulunduğunu belirterek, şu sözleri kullandı:
“Sınırlarımızın ve hava alanımızın güvenliğini sağlamak ve II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük mülteci dalgası bölgede ortaya çıkarken ‘insani güvenlik’ için bu taleplerde bulunduk. Bu bahislerde büyük ölçüde yalnız bırakılan ülkemiz, bu krizlerle tek başına uğraş etti ve bu çabada büyük bedel ödedi. Meğer ki bu krizler konusunda NATO bünyesinde atılacak adımlar, bundan sonraki periyotta NATO’nun sonlarında yaşanacak başka çatışma ve krizlerle uğraş konusunda da örgütü hazırlayabilirdi.
Ukrayna savaşı ile ortaya çıkan durum Türkiye’nin beklenti ve davetlerinin ne kadar yerinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu periyotta çatışmalar önemli yıkıma neden olurken Türkiye’nin jeopolitik pozisyonunun farkına varan birtakım üye ülkeler, geçmişte yaptığımız kimi atılımların ne kadar yerinde olduğunu gördü. Nitekim de Türkiye, NATO üyelerine gelecekte karşı karşıya kalınacak jeopolitik sınamalara hazırlıklı olmaları gerektiğini söylerken haklıydı. NATO’nun kıymetsiz olduğunu savunanlara karşı örgütün değerinin giderek artacağını söylemekte de muhakkak haklıydık.
NATO için Türkiye’nin ne kadar kıymetli ve kritik bir ülke olduğu bütün üyelerce tekrar kabul edilirken, birtakım üyelerin Türkiye’ye yönelen kimi tehditleri tam olarak takdir edememesi şanssız bir durumdur. Türkiye’ye nazaran İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğe kabulü, kendi güvenliği ve örgütün geleceği açısından riskler barındırmaktadır. 5. unsur uyarınca NATO’nun en büyük ikinci ordusunun yardımına koşmasını bekleyen bu ülkelerin, AB ve ABD tarafından da terör örgütü olarak kabul edilen PKK’nın eleman devşirme, finansman ve propaganda faaliyetlerini engellemesini beklemek en doğal hakkımızdır.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin aday ülkelerden tüm terör örgütlerinin faaliyetlerini durdurmalarını ve mensuplarını Türkiye’ye iade etmelerini istediğini vurgulayarak, “Bu ülkelerin makamlarıyla açık deliller paylaşılmış ve adım atmaları beklenmiştir. İlaveten Türkiye, bu ülkelerin NATO üyelerince yapılacak terörle çaba operasyonlarına takviye vermelerini istek etmektedir. Terör tüm üye ülkelere tehdit oluşturmaktadır ve aday ülkelerin örgüte katılmadan evvel bu gerçeği kabul etmeleri gerekmektedir. Gerekli adımları atmamaları halinde Türkiye bu mevzudaki duruşunu değiştirmeyecektir.” sözlerine yer verdi.
“Terörün gayesi olmuş tüm üyeler ismine atılmış kararlı bir adımdır”
“Türkiye, (İsveç’in ülkemize uyguladığı türden) her türlü silah ambargosunun NATO şemsiyesi altındaki askeri iştirak ruhuna muhalif olduğu görüşündedir.” tabirini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
“Bu üzere kısıtlamaların yalnızca ulusal güvenliğimiz değil NATO’nun kimliği açısından da son derece ziyanlı sonuçları olmaktadır. İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılma ısrarı da NATO’nun gündemine gereksiz bir husus eklemiştir. Türkiye’nin, İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine itirazı tıpkı vakitte şimdiye kadar terörün amacı olmuş tüm üyeler ismine atılmış kararlı bir adımdır. Terörün dini, milleti ve rengi yoktur. Maksadı sivil halka ziyan vermek olan her örgütün karşısında her üye ülkenin kararlı bir formda durması bu ittifakın en değerli misyonlarından biridir. Hiçbir ülkenin bu bahiste bir ayrıcalığı bulunmamaktadır.”
Erdoğan, problemleri çözme, global barış ve istikrarı destekleme kelam konusu olduğunda her vakit kısa yolların mevcut olmayabileceğini lakin atılabilecek yürekli ve gerçek adımlar sayesinde bu yolların elden geldiğince kısaltılabileceğini vurguladı.
“Ankara’da talimat verebileceği hiçbir makam bulunmamaktadır”
İsveç ve Finlandiya’nın müttefik olmak istedikleri devletlerin güvenlik dertleri ve hassasiyetleri konusunda göstereceği halin, Türkiye’nin de bu ülkeleri ne kadar müttefik olarak görmek isteyeceğini belirleyeceğini kaydeden Erdoğan, şu sözleri kullandı:
“İttifakın her genişleme sürecinde olumlu ve yapan bir noktada duran Türkiye’nin kesimi olduğu örgütle ilgilerini sorgulamaya cüret edenlerin cehaleti ve hadsizliği bu duruşumuzu değiştirmeyecektir. Diplomasi ve diyaloğun her türlüsüne açık olan ülkemiz, bu uğraşların aday ülkelerin ikna edilmesine odaklanmasını tavsiye etmektedir. Terörle çaba konusunda gönülsüz olan hiçbir ülkenin Ankara’da talimat verebileceği hiçbir makam bulunmamaktadır. NATO üyelerinin terörle uğraş konusunda ikili standart uygulaması halinde ittifakın prestijinin ve inandırıcılığının tehlikeye gireceğine inanıyoruz.”
