Eski Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Cürümlerle Gayret Daire Başkanlığı ve Emniyet İstihbarat Daire Lider Yardımcılığı misyonlarında bulunan Hanefi Avcı Türkiye’de, bürokrasinin hata ve suçluyla bağlantısını kıymetlendirdi. Avcı’ya nazaran, bürokrasi bilgi ve evrak tutarak kendisini her vakit korur fakat hiçbir vakit bu periyotta olduğu üzere suça da bulaşmadı. Avcı, “Yolsuzluk bahislerinde birçok şeyin ortaya döküleceği kanaatindeyim” dedi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, iktidara yönelik argümanlarını sıraladığı açıklamalarında bürokratları sıklıkla uyarıyor. CHP önderi, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Lideri’nin misyondan alınmasından sonra ocak ayında yaptığı toplumsal medya paylaşımında, bürokrasiye şöyle seslenmişti:
“Şahıs ve ailesi, TÜİK bürokratını anında çöpe attı. Bunların kabahatlerine ortak olan bürokratlar, geç olmadan bu yoldan dönün. Başınıza birebiri gelecek. Hatalar sırtınızda yeni iktidara merhaba diyeceksiniz.
Vakıf açıklaması
En son ABD’deki vakıflara aktarıldığı argüman edilen paralarla ilgili açıklama yapan Kılıçdaroğlu, yayınladığı görüntüde şunları söyledi:
“Az da olsa, suça bulaşmış olanların, hizmet ettikleri bireyler tarafından hiç umursanmadıklarını, kendilerini kurtarma planlarında hiç yer bulmadıklarını söyledim. Ekleyeyim, ülkemizin dürüst, onurlu bürokratlarına selamlar olsun. Onlar başımızın üstünde. İktidarımızda onları çok hoş günler bekliyor. Hepsini biliyoruz, duyuyoruz. Allah onlardan razı olsun.”
Hanefi Avcı’nın bürokrasi gündemiyle ilgili Independent Türkçe’den Can Bursalı’nın sorularına verdiği cevaplar şöyle:
“Bu durum Türkiye için çok vahim bir tablo yaratıyor”
Uzun yıllar güvenlik bürokrasisinde vazife yaptınız. 80’li, 90’lu ve 2000’li yılların başındaki tecrübelerinizle bugünü kıyaslar mısınız?
Türkiye’nin gündeminden terör, yolsuzluk ve organize cürümler hiç düşmedi. 80’lerde, 90’larda ve 2000’lerde sürekliliği olan bir terör gündemi vardı. Bu kimi vakit alevlendi kimi vakit sönümlendi lakin hiçbir vakit sorun çözülmedi. Zira bizde çözme değil durdurma mantığı var. Aşikâr bir mühlet olayları durdurup azaltarak hükümete nefes aldırılır. Lakin olayı kökünden çözecek sistemler pek denenmez.
80’li yıllarda Mersin’de vazife yaparken hayali ihracat yapan, devletin ihracat mevzuatını ve teşvik kredi siyasetlerini berbata kullanarak menfaat temin eden büyük şebekelere yönelik birtakım operasyonlar, soruşturmalar yapmıştık. O vakit da gördük ki, devletin boş bıraktığı bir alana çabucak menfaat kümeleri dalıp orada gayrı yasal menfaat etmeye çalışıyor. Buna çalışırken de devlette irtibatta olduğu kurumlardan vazifeliler ile bir arada bu işi yapıyor. Zira yolsuzluk yalnızca vatandaşın yapacağı bir iş değil. Lakin vatandaş, devlet vazifelileri ile bir arada bu işi yapabilir. Bu Türkiye’de daima bu türlü oldu. Lakin 1980’lerde az sayıda kamu vazifelisi, daha az sayıda siyasetçi bu işin içindeydi. Son devirde ise, bunun daha genelleşmiş ve yaygınlaşmış olduğunu görüyorsunuz. Her alana yayılmış durumda, siyaset bu işin içine girmiş. Hatta idarenin en üst kademesi, idarenin bütün kademeleri bu işe bulaşmış gözüküyor. Bu durum Türkiye için çok vahim bir tablo yaratıyor.
Geçmişte, bu olaylar duyulunca kamu buna reaksiyon gösteriyordu. Yargı, emniyet, ilgili üniteler çabucak harekete geçerdi. Son vakitte ise kamu da reaksiyon göstermiyor. Zira kendisi bu işe bulaşmış durumda, soruşturmaya istekli değil. Yolsuzluklar duyuluyor, basın yazıyor, herkes konuşuyor lakin hiçbir resmi makam harekete geçmiyor. Kamuoyuna olayın yanlışlığı anlatılıyor, suça karşı devlet harekete geçti deniliyordu. Son vakitte ise artık kamu da harekete geçmiyor. Devlet harekete geçmiyor, yargı harekete geçmiyor. Bu kabahatler güya var fakat hiç kimse duymamış üzere davranıyor. Bu anormalliğin son safhası diye düşünebiliriz. Emniyete bakıyorsun, çok yayılmış. Yargıya bakıyorsun, çok geniş yayılmış. Siyasete bakıyorsun çok geniş yayılmış. Genelde kamuoyunca olayları yazan çizenlere bakıyorsunuz, bunun boyutunun çok arttığını görüyorsunuz.
“İsmi uyuşturucu ticaretine karışmış insanların devleti yönetenlerle fotoğraflarının çıkması çok rahatsız edici”
Yolsuzluk, uyuşturucu ticareti üzere bahislerde çok büyük rüşvet ağları kurulduğuna yönelik argümanlar var bugünlerde…
Türkiye bulunduğu pozisyon prestiji ile uyuşturucu transit güzergâhı üzerinde. Dünyadaki uyuşturucunun büyük bir kısmı Asya ile Avrupa ortasında oluyor. Son vakitlerde Türkiye’de kullanılabilecek kestirimlerin çok üzerinde kokain ölçüsünün girdiğini görüyoruz. Bu türlü üst bürokrasinin uyuşturucuya karıştığını pek kestirim etmeyiz. Olmaması gerektiğini düşünürüz. Pek görülmüş de değildir. Fakat ismi uyuşturucuyla anılanların devleti yöneten beşerler ile fotoğraf vermesi çok uygun bir hareket usulü değil. Bu çok rahatsız edici. Zira her yakalanan uyuşturucu kaçakçısının yahut her bu işe bulaşan insanın devletin birtakım üst idaresinde beşerler ile bir arada fotoğrafı görünüyor.
Bir iki sefer tesadüf olsun, lakin hepsinin olması çok garip geliyor. Olağanda siyasetçi herkesle fotoğraf verir. Bu makul lakin uyuşturucuya karışmış herkesin bir siyasetçiyle fotoğrafının çıkması makul değil.
Emniyet teşkilatında misyon yaparken, suça karışmış şahıslarla siyasetçilerin fotoğraflarını görseydiniz tavrınız ne olurdu?
Bizim devrimizde, misyon yaparken hiçbir siyasi baskıdan çekinmiyorduk. Politikler, hiçbir halde bu olaylar hakkında bize talimat vermiyorlardı. Biz de bu türlü bir ortam yaratmıyorduk. Artık siyaset daha fazla işin içinde. Kamu vazifelileri kanunları uygular, misyonunu yapar. Siyasetçi bu vazifeye karışmaz. Siyasetçi genel misyonu yapış biçimini genel bakış açısını tanzim eder kanunla, yönetmelikle, tüzükle. Fiili olarak işin içine girmez. Yani bir soruşturmaya bakanlık karışmaz. Soruşturmayı savcı, polis, ilgili üniteler yapar. Ancak son vakitte işin yapılış biçimine karışıldığı gözüküyor. Artık bir de kimi soruşturmaları yapan polisler, yargı mensupları çok fazla suça karışmışlar. Resmen bu işlerde taraf haline dönüşmüşler, mafya mensuplarının adamı haline dönüşmüşler. Evvelden de vakit zaman bu tıp adamlarla işbirliği yapan olmuştur fakat bu kadar kontrolsüz değildi.
“Bürokrasi havayı koklar ve ona nazaran hareket eder”
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun bürokratlara yönelik “Suça bulaşmayın, bulaştıysanız bile geri adım atın” daveti oldu. Bu açıklamadan sonra bürokraside iktidara yönelik bir direnç olduğu öne sürülüyor. Siz Kılıçdaroğlu’nun davetini nasıl değerlendiriyorsunuz, sonuç verir mi?
İktidarlar, kamu idaresini kendisi yönlendirmek ister. Uzun periyodik iktidarlar, vakit içinde kendisine itaat edecek şahısları vazifede görmek ister. İktidarın bunu yapabilecek vakti vardı. Tamamı iktidara yakın değil lakin çoğunluk o denli oldu. Alınan kararlarda bunu görüyorsunuz. Birtakım kararların siyaset koktuğuna şahit oluyorsunuz. Bu türlü olunca doğal ki muhalefet ve toplum burada rahatsızlık duyar. Siyasetçiler vakit zaman kamu görevlilerine ‘devran döner’ diye hatırlatmada bulunur. Bürokrasi havayı koklar, havaya nazaran hareket eder. Gelecek iktidar farklılaşacak ise ona nazaran kendini düzeltir. Fakat tıpkı şey devam edecekse ona nazaran halini alır.
“Yolsuzluk hususlarında birçok şeyin ortaya döküleceği kanaatindeyim”
Mümkün bir iktidar değişikliğinden sonra çok fazla cürmün gün yüzüne çıkma ihtimali var mı sizce?
Yolsuzluk olan bahislerde yanlış olan hususlarda, birçok şeyin ortaya döküleceği kanaatindeyim.
Röportajın tamamını okumak için
