İstanbul, dünyadaki mega kentlerin belediye liderleri ve temsilcilerinin bir ortaya geldiği, birinci defa düzenlenen ‘Megaşehirler Zirvesi’ne mesken sahipliği yaptı. Artİstanbul Feshane’de düzenlenen tepeye, İBB Lideri Ekrem İmamoğlu ile birlikte Kolombiya’nın Başşehri Bogota Belediye Lideri Claudia Lopez konut sahipliği yaptı. Dorukta İmamoğlu ve Lopez, İsrail ve Filistin ortasında tırmanan şiddet olaylarından duydukları korkuyu lisana getirdi. İmamoğlu, “İnsanlığın en eski yerleşim alanlarından birisi olan bu coğrafyadaki bu çatışmanın son bulması, bütün dünyanın sorumluluğudur. Bu bahiste bizler de bu sorumlulukta en üst düzeyde misyon almaya hazır bir milletiz” derken, Lopez, “Sadece İsrail’de ve Filistin’de değil, tüm dünyada barış sağlanması kıymetli. Yoksa, refahı hiçbir yerde oluşturamayız” sözlerini kullandı.
İstanbul, dünyadaki mega kentlerin belediye liderleri ve temsilcilerinin bir ortaya geldiği, birinci sefer düzenlenen “Megaşehirler Zirvesi”ne konut sahipliği yaptı. Dünyanın megaşehirlerinin belediye liderleri, lider yardımcılarını ve üst seviye yetkililerini, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu ile Metropolis Lideri ve Kolombiya’nın Başşehri Bogota Belediye Lideri Claudia Lopez’in konut sahipliğinde İstanbul’da bir ortaya geldi. “Uygun Fiyatlı Megaşehir Hizmetleri için Sürdürülebilir Finans” ana teması ile düzenlenen tepeye; İstanbul ve Bogota’nın yanı sıra Buenos Aires, Lahore, Sao Paulo, Guangzhou, Ho Chi Min City, Dhaka, Bağdat üzere mega kentlerin belediye liderleri ve temsilcileri katıldı. Floransa, Ramallah ve Barcelona ise konuk iştirakçi olarak tepede yer aldı. Birleşmiş Kentler ve Lokal İdareler Teşkilatı (UCLG) Genel Sekreteri Emilia Saiz, Metropolis Genel Sekreteri Jordi Vaque ve Milletlerarası Finans Kurumu (IFC) temsilcisi Marieme Travaly de doruğa katılarak, kendi uzmanlık alanlarında düzenlenen panellere moderatörlük yaptı.
İmamoğlu: Sıkıntılarımız ortak
Artİstanbul Feshane’de düzenlenen tepe, “aile fotoğrafı” çekimi ile başladı. Tepenin açılış konuşmalarını, İmamoğlu ve Lopez, ana konuşmasını ise Floransa Belediye Lideri Dario Nardella gerçekleştirdi. Sabah saatlerinde başlayıp akşam 18.30’a kadar süren dorukta; “Megaşehirlerin Alternatif Gelecekleri”, “Temel Megaşehir Hizmetlerine Hakkaniyetle Ulaşılmasının Sağlaması”, “Megaşehirler İçin Yenilikçi Finansman Modelleri” ve “Megaşehirler Ortası İşbirliği” bahisli paneller düzenlendi. “Dünyada birinci kere gerçekleştirilmekte olan Megaşehirler Zirvesi’ne İstanbul’da konut sahipliği yapmak bizim için epey heyecan verici” diyen İmamoğlu, “Hem ölçek olarak büyük hem de nüfus olarak ağır olan megaşehirler, tıpkı ülke içinde bulundukları öbür kentlerden çok farklı yapılara ve dinamiklere sahip. 16 milyonu aşan nüfusuyla Türkiye’de hiçbir kente benzemeyen İstanbul, riskleri ve fırsatlarıyla, sıkıntıları ve tahlilleriyle daha çok Bogota’ya, Guangzhou’ya, Lahore’a benziyor. Bu yüzden ortak sıkıntılarımızı konuşmalı ve tahlilleri için işbirliği ve dayanışma içinde olmalıyız. Birbirimizden öğrenmeliyiz” dedi.
“50’lerin başında dünyada yalnızca New York ve tokyo üzere iki megaşehir vardı”
“1950’lerin başlarında dünyada yalnızca New York ve Tokyo üzere iki megaşehir bulunurken, günümüzde sayıları 40’ı aştı” bilgisini paylaşan İmamoğlu, şunları söyledi:
“50 yıl evvel İstanbul yalnızca 1,5 milyonluk bir kentti. Bugün ise 16 milyonu aştı. Bu sayıya, süreksiz müdafaa altındaki Suriyeliler dahil değil. 2022 datalarına nazaran, İstanbul’un Türkiye işgücündeki hissesi yüzde 20, ihracattaki hissesi yüzde 50, ithalattaki hissesi ise yüzde 54,6’dır. Megaşehirlerin sayıca çoğalması, kapladıkları kentsel alanın genişlemesi ve insan sayısı olarak artması bütün dünyanın istikrarlarını değiştiriyor. Global ısınmaya ve iklim değişikliğine dair somut adımlar atmaya çalışırken, megaşehirlerin ölçeği bu tahlil tekliflerinde kesinlikle dikkate alınmak zorunda. Nüfusu birkaç yüz bin olan kentlerin karbon emisyonunu 2030 yılına kadar azaltmaları, İstanbul üzere bir megaşehirden daha kolaydır. Maalesef tüm kentleri kapsayan toplantılarda, megaşehirlerin ölçeği göz önünde bulundurulmadan kararlar alınıyor ve bunları uygulamaları bekleniyor. Bu nedenle, megaşehirler olarak bir ortaya gelmek artık bir gereklilik. Bu bahis ile ilgili danıştığımız tüm megaşehirler bunun bir gereksinim olduğunun farkında. Bu tepeyi planlarken de birlikte hareket ettik ve pek çok megaşehrin görüşlerini aldık. Bundan sonra da ortamızda oluşan kapsayıcı ve yapan bir diyalog ve iş birliğinin devamı çok önemli”
“Şehirlerimiz nefret tohumlarının ekilebildiği yerler olmaktan çıkmalı”
“Dayanışma belediyeciliği bizim için ne demek?”
“Dayanışma belediyeciliği bizim için ne demek? İçerisinde bulunduğumuz bina, aslında bunun hoş bir örneği. Osmanlı devrinde bir fes fabrikası olan bu kamusal yer, geçmişte yalnızca bayramlarda halka açılan, kullanımı kısıtlı ve makûs durumda bir alandı. Şimdiyse, burayı, tıpkı Yerebatan Sarnıcı, Müze Gazhane, Casa Botter üzere restore ederek kentin kalbinin attığı çok hedefli bir kültürel merkezi haline getirdik. İçeride bir çalışma alanımız ve sanat kütüphanemiz var. Dışarıdaki açık alanda her hafta parasız konserler yapılıyor. Ayrıyeten, hemşehrilerimize danstan resme kadar bir sürü kurs imkanı sunuyoruz. Bu hizmetlerimize ulaşamayan, etrafta yaşamayan, engelli vatandaşlarımızın buraya gelebilmeleri, gezmeleri ve kullanabilmeleri için ücretsiz ulaşım sağlıyoruz. Avrupa Bayanlar Voleybol Şampiyonası’nı da burada eşim Dilek, çocuklarım ve mahalleli pek çok vatandaşla, dışarıda kurduğumuz dev ekrandan izledik. Filenin Sultanlarının bize yaşattığı heyecanı bir arada paylaştık. Bize inanılmaz bir gece yaşattılar, gurur kaynağı oldular ve o dayanışma hissini bize tekrar aşıladılar.”
“Her şey paylaştıkça çoğalıyor”
“Bu birlik, beraberlik ve dayanışma duygusu, belediye lideri ile hemşehrilerinin ortasındaki ilginin temelidir” diyen İmamoğlu, “Şehirlerinin ölçeklerinin büyümesi, hemşehriler ile belediye lideri ortasındaki arayı artırmamalıdır, bilakis yakınlaştırmalıdır. İşte bu sebeple, bizim ölçeğimizdeki kentlerin belediye liderleri, ulaşılabilir olmalı. İstanbullularla olan ilgimi bu türlü yürütmeye uğraş ediyorum. Beni, her vakit kentimin sokaklarında yürürken, pazarlarında gezerken, spor karşılaşmalarını izlerken görebilirsiniz. Ve en çok da gençlerle selfie çektirirken görebilirisiniz. Zira her şey paylaştıkça hoş. Her şey paylaştıkça çoğalıyor. Dayanışma belediyeciliğinin özünde de bu var. Bir arada sevinmek, bir arada üzülmek, bir arada kaygımıza derman aramak. Saraçhane’deki ofis masamın gerisinde Cumhuriyet’imizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk‘ün bir resmi var. Orada Atatürk, bir vatandaşı dinliyor. Atatürk, onun gözlerinin içine bakıyor. Bu fotoğraf benim için çok değerli. Zira bana bu işi neden yaptığımı ve kimin için yaptığımı hatırlatıyor. Saraçhane’ye her girdiğimde beni oraya kim seçti ve neden buradayım; bunu kendime hatırlatıyorum. Dayanışma belediyeciliğinin yolu, vatandaşı dinlemekten geçer. Benim birinci vazifem, vatandaşın tenkitlerine kulak vermektir” formunda konuştu.
“Emanete âlâ bakmak zorundayız”
“Yarının yerleşim alanlarının yaşanılır olabilmesi için birlikte çalışmamız şart” diyen İmamoğlu, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Bunu yaparken kendimize şunu hatırlatmalıyız: Bu kentler, bizim mirasımızdır, gelecek jenerasyonlara teslim edene kadar bize verilen bu harika emanete yeterli bakmak zorundayız. Birbirimize ilham kaynağı olabileceğimize candan inanıyorum. Bu toplantının farklı kısımlarında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak edindiğimiz bilgi ve deneyimleri sizlerle paylaşacağız. Eminim, bugünkü tepe sonucunda birbirimizden pek çok şey öğreneceğiz. Global sürdürülebilir kalkınma emellerine ulaşmanın en tesirli usulünün yereli önceliklendirmek olduğuna inanıyorum. Daha yeterli bir gelecek için değişim yerelden başlamalı. Evvel ulusal, sonra da global siyasetleri etkileyebilecek güce ulaşmalıdır. Sözlerime son verirken; Megaşehirler Zirvesi’nin gerçekleşmesine katkıda bulunan tüm çalışma arkadaşlarıma, dünyanın uzak ve yakın farklı coğrafyalarından gelerek bu çalışmaya katkıda bulunma iradesi gösteren tüm kent temsilcilerine, bilhassa belediye liderlerine sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Âlâ bir işe imza atmakta olduğumuza ve bugün başlattığımız bu sürecin ne manaya geldiğinin bundan yıllar sonra çok daha düzgün anlaşılacağına olan inancım sonsuz.”
Lopez: “BM, dünyadaki barış ve huzuru muhafazada başarısız”
İmamoğlu’nun akabinde kelam alan Metropolis Lideri ve Bogota Belediye Lideri Lopez mega kentlerin mahallî ve memleketler arası ölçekteki değerine dikkat çekti. Megaşehirlerin ortak problemleri ve tahlil yollarıyla ilgili görüşlerini aktaran Lopez de İsrail ve Filistin ortasında yaşanan şiddet olaylarına yönelik fikirlerini lisana getirdi. “Birlikte çalışarak kentlerimizin refahını arttırmak değil, birebir vakitte sürdürülebilir hale gelmesini sağlamalıyız” diyen Lopez, “Megaşehirler olarak güçlerimizi birleştirmeliyiz. Böylece daha merkeziyetsiz yapılar sunmalıyız ve daha kapsayıcı yapılar sunmalıyız. Daha yeşil yapılar, daha toplumsal ve etrafa yararlı yapıları hangi ülkede, hangi kentte bulunursak bulunalım, sunmak için çok çalışmalıyız. Metropolis ve UCLG kapsamında Birleşmiş Milletler (BM) toplantılarında bulunduk geçen hafta. Ve BM’ye, aslında kurulma maksadı dünyadaki barış ve huzuru korumak olan BM’ye bu vazifesi yapmalarını ilettik. Bu alanda şu ana kadar çok fazla da başarılı olamadılar. Ve o yüzden buradan da yalnızca İsrail’de ve Filistin’de değil, tüm dünyada barış sağlanması değerli. Yoksa, refahı hiçbir yerde oluşturamayız. Kutuplaşma, ayrım ve çatışmalar, bu refah ortamını engellemekte. O yüzden hangi büyüklükte olursa olsun, şehirlerib barışı ve huzur desteklemesi çok kıymetli. Bunu yapmak için de adil, kapsayıcı ve sürdürülebilir toplumlar oluşturmalıyız” sözlerini kullandı.
Nardella: “Türk ulusal ekibinin muvaffakiyetinde italyan katkısı da var”
Lopez’in akabinde konuşan Floransa Belediye Lideri Dario Nardella ise, konuşmasına, Avrupa Bayanlar Voleybol Şampiyonası’nı kazanan Türk Ulusal Takımı’nı tebrik ederek başladı. Nardella, şunları söyledi:
“Bu zaferde İtalyan katkısı da var. Zira grubun koçu İtalyan; Santerelli. Hasebiyle spor, burada birlikte yürüyebileceğimiz harika bir alan açıyor bize, değil mi? Ortak kıymetlerimiz spor üzerinden ortaya çıkıyor” dedi. İmamoğlu’nun misyona geldiğinden bu yana belediye liderlerinin her gün karşılaştığı meseleler karşısında değerli işler yaptığını vurgulayan Nardella, “Bundan ötürü gurur duyduğumu söylemeliyim. Fikir teatisi yapmaktan tıpkı formda memnuniyet duyuyorum. İki kentinde dahil olduğu Eurocities var mesela benim başkanlığım periyodunda. Veya da mesela B40 var. Tekrar öbür bir kent ağı Balkan kentlerinin dahil olduğu. Bu hususta sağladığı vizyon ve açıklıktan ötürü çok teşekkür ediyorum Ekrem’e. Burada değişmeyen tek şey, değişimdir. Değişim kaçınılmaz ve kentler bunu çok âlâ biliyor. Şayet sağ kalmak istiyorsan, ayakta kalmak istiyorsak yüzyıllar boyunca, kentler ve topluluklar, değişimi kucaklamalı. ‘Uluslar ya da hükümetler masraf, lakin kentler kalır’ diyoruz. Tarihte daima bu türlü olmuş. Olan şey bu. Bugün İstanbul’dayız. Yüzyıllar boyunca devam eden değişimi, imparatorlukları, kültürü vs. bunları İstanbul’dan daha hoş neresi söz edebilir ki. İstanbul hala burada; Floransa üzere, Paris üzere, Roma üzere, Bogota üzere ve dünyanın diğer kentleri üzere.”
Açılış konuşmalarının akabinde Kolombiya Üniversitesi Profesörü Jeffrey Sachs’ın çevrimiçi sunum gerçekleştirdi. Paneller serisi de Şangay Tongji Üniversitesi Profesörü Richard Hsu’nun moderatörlüğüyle başladı.
