* Fehmi Koru
Ceza hukukunda ‘ağırlaştırılmış müebbet’ cezasının yıllar evvel sistemden çıkartılmış ‘idam’ cezası yerine konulduğu biliniyor.
Yani?
Yanisi şu: Mahkemelerin şimdilerde ‘ağırlaştırılmış müebbet’ cezası verdiği şahıslar, eski devirde yargılanıyor olsaydılar ‘idam’ cezasına çarptırılmış olacaklardı…
Ağır ceza mahkemesi yargıçları, ‘idam’ cezasının yürürlükte olduğu eski devirde, önlerine gelen davalar sonucunda bu türlü bir kararı açıkladıklarında, ellerinde tuttukları kalemi kırarlardı.
‘‘Bu son idam kararım olsun’’ anlamına…
Dün, Yargıtay, Osman Kavala hakkında daha evvel bir mahkeme tarafından verilmiş ağırlaştırılmış müebbet cezasını onayladı.
Haberleri okurken dikkat ettim, ‘kalem kırma’ eyleminden kelam edilmiyordu.
Aynı cezayı daha evvel vermiş olan mahkeme heyetinin lideri da, sanıyorum, kararı açıkladıktan sonra kalemini kırmamıştı.
İdam cezası hala geçerli olsaydı, Osman Kavala’ya o ceza verilecek ve Yargıtay da onaylayacaktı; o denli mi?
Herhalde o denli.
Dün, yeniden Yargıtay’dan, Kavala ile tıpkı davadan yargılanmış Can Atalay, Tayfun Kahraman, Mine Özerden ve Çiğdem Mater Utku’ya verilen 18’er yıl mahpus cezasının onaylandığını da öğrendik.
Bu şahıslar siyasi tarihimize ‘Gezi protestosu’ olarak geçen olayın tertipçileri olmaktan yargılanıyorlardı.
Mahkeme ve Yargıtay İstanbul’daki Gezi Parkı’na var olan kimliğini kaybettirecek yeni bir veçhe verme hazırlığına karşı çıkma gayeli protestoları ‘hükümeti devirme’ niyetli bir teşebbüs olarak değerlendirmiş…
Pek birçok genç olan protestocular bir tarafa bırakılmış ve mahkeme, kimileri olayın gerçeğini açıklamak için devlet yetkilileriyle -ve bu ortada o sırada başbakan olan Tayyip Erdoğan ile de- görüşen değişik sivil toplum örgütlerinden bireyleri yargılamıştı…
Cezaların yükü protestoların önünü kesmek ve gibisi teşebbüsleri bu yolla engellemek niyeti ile ilgili görülmüş ve kararın Yargıtay sürecinde düzeltilebileceği düşünülmüştü.
Türkiye’nin ortalarında bulunmayı arzuladığı ülkelerde, bizdekine emsal bir olay yaşandığında, -ki Batı ülkelerinde çabucak her gün Seyahat tipi hareketler görülebiliyor- oralarda olaya karışmış şahıslar rastgele bir cezaya çarptırılıyorlar mı?
Hayır, bu türlü bir yargılamayla karşılaşmıyorlar.
Benim aklım Gezi Parkı’na sahip çıkma teşebbüsünün bir tür ‘isyan’ olarak algılanmasını en baştan almamıştı; gerçeğin farklı olduğunu anlatma gayretlerinin boşa çıkmasını anlamakta da zorlandım. Sivil toplumun hudutlu protestolarının yanlış kıymetlendirilmesi sonrasında sokakların hareketlenmesi ise Gezi Parkı’nın hudutlarını aşan ve birinci teşebbüsü başlatanların dilekleri hilafına bir aşırılıktı.
İlk günlerin protestoları gerçek değerlendirilseydi sonraki aşırılıklara yol açılmazdı görüşündeydim. Bugün de o günlerden farklı düşünmüyorum.
Hukuk sistemimizden ‘idam’ cezasının çıkartılması pek çok bakımdan gerekliydi ve bu vaktinde yerine getirildi. Fakat son vakitlerde onun yerini alan ‘ağırlaştırılmış müebbet’ cezası, yargı tarafından, varken idam cezasının verilmesinden çok daha kolay kullanılabiliyor.
Oysa ‘ağırlaştırılmış müebbet’ de, o cezanın muhatabı olan kişi için ‘idam’ cezasından farklı değil; o cezaya çarptırılan şahıslar hayatlarının büyük kısmını demir parmaklıklar ardında geçirmek zorunda kalacaklar zira.
Dolayısıyla o cezanın ‘idam’ cezasından pek farkı yok. İdam edilenin hayatı bir defa sona erdiriliyor, ağırlaştırılmış müebbet mahkumu ise çabucak her gün hücresinde hayat muhasebesi yapmak zorunda bırakılıyor. Her gün ölmek üzere bir şey bu.
Uzun yıllar mahpusta kalacak olanlar bu ülkede kıymetli sivil toplum örgütlerinde fedakarca çalışmış bireyler. Onları parmaklıklar gerisine hapsetmekle yalnız o bireylere ceza verilmekle kalınmıyor, tıpkı vakitte topluma hizmet katkılarının da önüne geçilmiş oluyor.
Verilen cezaların dışarıya yansımasıyla ülkeye dönük olumsuz tenkitlerin meydana getireceği dolaylı ziyanları da hesap etmek kural.
Keşke bu kararın de bir temyizi olabilse.
* Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
