Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), son devirde Covid- 19’un yeni varyantlarının dünya genelinde olay sayısını artırması karşısında ülke idarelerine “daha fazla test”, vatandaşlara ise “sükunet” davetinde bulundu.
DSÖ Sözcüsü Margaret Harris, son periyotta yeni varyantlar nedeniyle Covid- 19 hadiselerinde yaşanan artış, bu durumun tesirleri ve DSÖ’nün ülkelerden beklentilerine ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Son birkaç haftada dünya genelinde Covid- 19 hadiselerinde artış yaşandığını anımsatan Harris, “Vaka artışlarıyla bir arada ölen kişi sayısında bir artış yaşanmaması yeterli bir haber. Şimdi hastanelerin de ağır hastalarla dolu olduğunu görmüyoruz lakin artan olay sayısından muhakkak telaşlıyız.” dedi.
Harris, Covid- 19’un BA.2.86 ve EG.5.1 (Eris) üzere varyantlarının bu artışta tesirli olduğunu, bu iki varyantın statüsünü “izlenmesi gereken varyant” olarak güncellediklerini anımsattı.
“Eris varyantı bilhassa Asya ve Çin ile tıpkı vakitte ABD’de hadiselerdeki artışla ilişkilendirildi.” diyen Harris, bu varyantın daha şiddetli yahut ölümcül olduğunun gözlenmediğini vurguladı.
Harris, son olarak ortaya çıkan BA.2.86 varyantına yönelik erkenden hassasiyet gösterildiğine işaret ederken bu varyanta, şimdi sadece 3 ülkeden, 3 hadisede rastladıklarını kaydetti.
“Doktor yahut hastanelerden Covid- 19 testi yapmasını istiyoruz”
BA.2.86 varyantının 30 farklı mutasyona uğradığını vurgulayan Harris, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bununla ilgili yaptığımız ikazları artırıyoruz fakat bu yeni varyantın kesinlikle bir tesiri olduğu için değil. Biz nitekim ülkelerin bununla ilgilenmesini ve bir sorun oluşturup oluşturmadığına dair bize bilgi vermesini istiyoruz. Ülkelerden daha fazla Covid- 19 testi yapmasını istiyoruz. Covid- 19’un milletlerarası ehemmiyete sahip bir halk sıhhati acil durumu olarak sona erdiğini, lakin ülkelerin hala test yapmasına gereksinimimiz olduğunu açıkça belirttik. Lakin birçok ülke bunu yapmıyor. Hastaneye Covid- 19 semptomlarıyla gelenlere test yapılmasını kastediyorum. Tabip yahut hastanelerden Covid- 19 testi yapmasını istiyoruz. Zira şayet müspet çıkarsanız, numune alınıp DNA dizilimi tespit edilebilir ve bu sayede hem hastalığınız hem de o varyantı taşıyıp taşımadığınız anlaşılır. Ve bu da varyantın sorun yaratıp yaratmadığının anlaşılmasına yardımcı olur.”
Harris, Covid- 19 semptomları olan bireylere de toplu ortamlara girmemeleri istikametinde davette bulundu.
“Yeniden maske takılması kararı lokal seviyede alınması gerekir”
Son periyotta artan olaylardan ötürü kimi ülkelerde “yeniden maske takılması” konusunun gündeme geldiğini belirten Harris, “(Maske takılması kararı) Bu hakikaten mahallî seviyede alınması gereken bir karar. Bulaşma düzeyinin ne olduğunu sahiden biliyorsanız bu kararı alabilirsiniz.” diye konuştu.
Aşıların yeni varyantlara karşı tesirli olmadığına ait argümanların olduğuna da değinen Harris, bunun doğruluğu konusunda kâfi bilgiye sahip olmadıklarını kaydetti.
Harris, hatırlatma dozlarında orjinal aşılara nazaran değişiklikler yapıldığını, uzmanların, mevcut Covid- 19 aşılarının güncelleme kararı ve hatırlatma dozlarının bileşimine nelerin eklenmesi gerektiğine dair tüm faktörleri göz önünde bulundurduğunu ve buna yönelik tavsiyelerde bulunduğunu söyledi.
Margaret Harris, aşılarla insanları en uygun nasıl koruyacakları konusunda kararlar verebilmek için ülkelerde yapılacak Covid- 19 testlerinin ve bunların sonuçlarının DSÖ’ye bildirilmesinin kıymetine işaret etti.
“Covid- 19 testi yapmaya devam etmek kritik değer taşıyor”
Genel olarak ülkelerin sıhhat sistemleriyle ilgili bilgiyi ve ağır bakım ünitelerinin Covid- 19’lu hasta sayısı nedeniyle baskı altında olup olmadığını DSÖ’ye bildirmediğini kaydeden Harris, ülkelerin bu dataları toplamasına ve rapor etmesine muhtaçlık duyduklarını belirtti.
Harris, “İnsanların Covid- 19’un yeni varyantları karşısında çok telaş etmesine gerek yok. Lakin Covid- 19 testi yaptırmaya devam etmek kritik ehemmiyet taşıyor. Covid- 19’un hala bitmediğini hepimiz anlıyoruz.” dedi.
Son devirde kimi Avrupa ülkelerinde Covid- 19’un süratle yayılmasıyla ilgili kaygılar olduğuna da işaret eden Harris, “Covid- 19’un değişimi hakkında sistemli raporlama yapan ülkeler, yapmayanlardan daha az telaşlı olmalı.” sözlerini kullandı.
Covid- 19’un yeni varyantları BM’nin radarında
DSÖ, 9 Ağustos’ta Eris varyantına ait bir rapor yayımlamıştı.
Rapora nazaran, evvelce “gözlem altındaki varyant” olan ve statüsü “izlenmesi gereken varyant” olarak değiştirilen Eris’in yaygınlığında istikrarlı bir artış olduğu belirtilmiş, 7 Ağustos prestijiyle 51 ülkeden 7 binin üzerinde numune paylaşılmıştı.
Mevcut delillere dayanarak Eris’in oluşturduğu halk sıhhati riski, öbür mevcut Covid- 19 varyantlarının riskine emsal biçimde “küresel seviyede düşük” olarak değerlendirilmişti.
Eris’in, özelliklerine bağlı olarak global olarak yayılabileceği ve olaylarda artışa neden olabileceği de kaydedilmişti.
DSÖ 17 Ağustos’ta Covid- 19’un “BA.2.86” varyantının statüsünü, taşıdığı çok sayıdaki mutasyon nedeniyle “gözlem altındaki varyant” olarak güncellemişti.
DSÖ’nün şu anda 3 “izlenmesi gereken” ve 7 “gözlem altındaki” Covid- 19 varyantını takip ettiği de belirtilmişti.
