Aykut Ferah/ Milliyet Arkeoloji Proje Danışman- Bedelli Milliyet Arkeoloji Mecmuası Okurları;
Ülkemizin çabucak hemen tamamını tesir altına alan kıymetli sarsıntı jenerasyonları ve çoklu afet riskleri sebebiyle, tarih boyunca yapılar, anıtlar ve birçok doğal varlık, en başta da yer sarsıntıları olmak üzere, doğal yahut insan kaynaklı sayısız afetlerden ötürü ziyan görmüş, yıkılmış, kayıplar vermiş ve değerli bir kısmı da tekrar inşa edilmek zorunda kalmıştır. Tüm bu afetlerin en yıkıcı tesirleri bilhassa yerleşim alanlarında görülmekte, maddi ve manevi telafisi çok sıkıntı olan büyük kayıplara yol açmaktadır. Bu kayıplar içinde insan canından sonra elbet yerine konulması neredeyse imkânsız olan en kıymetli paha ise kültürel mirasımızdır. Uygarlıkların yaşar kalmasının izleri olan kültür varlıkları ve etraf, insanlığın hafızasını oluşturan somut ve soyut kıymetlerin bütünü olan kültürel mirasın bileşenleri ve tüm kıymetleri hayatımıza derinlik ve zenginlik katmakta, geleceğin şekillenmesinde toplumların ortak hareket noktalarını oluşturmaktadır. Bu nedenle bilhassa afete maruz kalan bölgelerde afet idaresi kapsamında yapılacak çalışmalar, kültürel mirasın varlığını tehdit eden yıkıcı tesirlerin denetim altına alınmasında hayati kıymet taşımaktadır.
Önemli adımlar
Kültür ve Turizm Bakanlığımızın zelzeleden etkilenen 11 vilayetteki kültür varlıklarının hasarlarının tespitine ait çalışmalara vakit kaybetmeden başlamış olması, sarsıntılardan etkilenen vilayetlerimizde bulunan 29 müzemizde ise küçük hasarlar olmakla birlikte büsbütün fiziki bir yıkımın olmaması, mülkiyeti kamu ya da özel olmasına bakılmaksızın tüm tescilli kültür varlıklarının korunmalarının sağlanması da ülkemiz ismine epeyce değerlidir. Bakanlık tarafından ayrıyeten uzmanlar tarafından oluşturulacağı açıklanan “Afet Bölgesi Hafriyat Başkanlığı” ve alanında ehil tüm üniversitelerin istekli olarak çalışmalara dâhil edilmesi ayrıyeten kıymetli bir adımdır. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, kurum bünyesinde yer alan ve zelzele bölgelerinde hasar görmüş, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Muhafaza Kanunu kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarıyla alakalı bakım, tamirat, yaşatma, röleve, onarım ve restitüsyonların yapılmasında her türlü ayni-nakdi bağış ile yardımlar ve harcamaların yüzde 100’ünün vergi matrahından düşürüleceği konusunda bilgi verilmiş ve bu bağlamda özel bölümün de pahalı katkılarının önü açılmıştır. Türkiye, kültürel miras açısından üniversal seviyede zenginlik ve çeşitliliğe sahip bir ülkedir. Bu durum, ülkemize ve her birimize ayrıyeten memleketler arası seviyede de bir sorumluluk yüklemektedir. Kültürel miras en başta toplumumuza ortak geçmişimizi anlatan, birlik ve dayanışma hislerimizi güçlendiren, tarih boyunca biriktirdiğimiz tecrübelerin ve geleneklerin devamlılığını, geleceğin gerçek kurulmasını sağlayan kıymet biçilemez bir hazinedir. Ona miras niteliğini veren kozmik bedellerin yanında gençlerimize de birçok öğrenme ve gelişme fırsatları sunar, insanımıza hoş hisler ve sıcak anılar yaşatır, içimizdeki sonsuz yaratıcılık ve keşfetme dürtüsünü besler, dünyaya ve hayata bakışımıza derinlik katar. El birliğiyle, dayanışmayla yüzyılın felaketinden etkilenen bölgelerimizde “Geçmişimiz için bir gelecek” inşa etmek, kültürel mirasımızın korunması ile ilgili çalışmaları bütüncül bir yaklaşımla ele almak ve geçmiş jenerasyonların üretmiş olduğu kıymetlerin gelecek jenerasyonlara aktarılması günümüz bireyleri için bir misyon olmasının yanında bu ruhun yeni jenerasyonlara kazandırılması da ulusal bütünlüğümüz için değer taşımaktadır. Sarsıntının birinci anından beri yardıma koşan resmi kuruluşlar, sivil toplum örgütleri, gönüllüler, dayanağa gelen yabancı gruplara ve bölgede çalışmalara takviye veren herkese minnettarız. Kaybettiğimiz tüm canlar için Allah’tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar, tüm yakınlarına ve vatandaşlarımıza sabır diliyorum. Türkiye olarak acılarımızı daima birlikte saracak ve sarsıntıdan etkilenen kadim uygarlıkların yerleşkesi kentlerimizi daima birlikte, el ele tekrar inşa edeceğiz.
