İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında, mükafatın, üç bilim insanına, “dolanık fotonlarla ilgili deneyler, Bell eşitsizliklerinin bozulduğunun gösterilmesi ve kuantum enformasyon biliminde öncülükleri” vesilesiyle verildiği açıklandı.
Açıklamada, Aspect, Clauser ve Zeilinger’ın bu çığır açan deneylerle, dolanık durumdaki parçacıkların denetim edilmesi ve araştırılması potansiyelinin varlığını ortaya koyduğu belirtildi.
Geçen yıl da üç bilim insanı kazanmıştı
2021 Nobel Fizik Ödülü’nü, Japon meteorolog ve klimatolog Syukuro Manabe, Alman oşinograf ve iklim modelleyicisi Klaus Hasselmann ve İtalyan teorik fizikçi Giorgio Parisi kazanmıştı.
“Dünya’nın ikliminin fizikî modellemesini yapan, global ısınmayı yanlışsız öngören ve değişkenliğini ölçen” Manabe ve Hasselmann’ın “karmaşık sistemlerin kavranmasına ezber bozan katkı sundukları” belirtilmişti.
Parisi de “Atomdan gezegen ölçeğine kadar fizikî sistemlerde dalgalanmalar ve düzensizliğin etkileşimini keşfinden” dolayı mükafata layık görülmüştü.
Dört bayan aldı
Nobel Fizik Mükafatı, 2020’de kara deliklerin keşfine katkı sağlayan çalışmalarından dolayı İngiliz matematiksel fizikçi Roger Penrose, Alman astrofizikçi Reinhard Genzel ve Amerikalı gök bilimci Andrea Ghez ortasında paylaştırılmıştı.
Ghez, 1901’den bu yana mükafatı kazanan dördüncü bayan olmuştu. 1903’te Marie Curie, 1963’te Maria Goeppert-Mayer ve 2018’de Dana Strickland Nobel Fizik Ödülü’nü kazanmıştı.
Ödül, 2019’da da “Evrenin yapısının ve geçmişinin anlaşılmasına yardımcı olan keşiflerinden” dolayı Kanadalı fizikçi ve teorik kozmolog James Peebles, İsviçreli astrofizikçi Michel Mayor ile İsviçreli gök bilimci Didier Queloz’e verilmişti.
Nobel Fizik Mükafatı, 1901’den bu yana her yıl fizik alanında insanlığa kıymetli katkı sunan bireylere veriliyor.
Ödülü, 1921 yılında ünlü Alman fizikçi Albert Einstein kazanmıştı.
1915 yılında kristallerin yapılarını X ışınları yardımıyla tahlil eden Lawrence Bragg, 25 yaşında Nobel Fizik Ödülü’nü babası William Henry Bragg ile paylaşmış ve bugüne kadar mükafatı kazanan en genç fizikçi olmuştu.
Arthur Ashkin de 96 yaşında Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülerek şimdiye kadar bu mükafatı kazanan en yaşlı fizikçi unvanını kazanmıştı.
