Önder Yılmaz – Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Güldal, ekmek ve et fiyatlarındaki artışı frenleyebilmek için “un ve yem regülasyonu” uygulayacaklarını belirtirken, “411 un işletmesiyle taahhütleri alarak regülasyon programı yaptık. Un regülasyonu gelecek sene mayıs ayına kadar devam edecek” dedi. Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle oluşturulacak “tahıl koridorunun” dünya ziraî emtia fiyatlarında istikrarlı seyre katkı sağlayacağını belirten Güldal, Türkiye’de arz güvenliği için iç piyasadan stok oluşturacaklarını kaydetti.
Güldal, TBMM KİT Komisyonu’nda buğday, arpa ve mısırda Türkiye’nin gereksinimi kadar tedarikleri sağlayarak arz eksikliğinin giderildiğini tabir ederken, “Şimdi 2022 hasat devrinin başladığı günlerdeyiz. Hasat şu anda yaklaşık yüzde 17-18 düzeylerinde. Rekolteye baktığımızda uzun yıllar ortalamasının bir ölçü altında olsa da geçen yıla nazaran daha âlâ bir verimlilik olduğunu görmek mümkün; arpada rekor bir arpa istihsali, buğdayda da 19.5 milyon ton düzeylerinde bir rekolte iddiası belirlendi” bilgisini verdi.
Prim ödemesi ekimde
Güldal 2022 alım fiyatlarının açıklandığına dikkat çekerek, “6 bin 50 lira sert ekmeklik buğdayda, 5 bin 500 lira arpada fiyat açıklanmış oldu ancak tüm yoğunluğumuzu, bilhassa piyasa regülasyonu için kullanacağımız stokları iç piyasadan ve kendi üreticimizden destek etmeyi, oluşturmayı amaçladığımızdan ekmeklik buğdayda, makarnalık buğdayda 1000 TL, arpada da 500 TL hububat alım primi ödenmesi yapacağız. Ekim ayında yani hasat periyodunun bitimiyle bu primlerin ödenmesi planlandı. Üreticinin yeni ekim periyodunda muhtaçlık duyacağı finansal dayanağı o periyotta sağlamış olacağız” diye konuştu.
‘Kesintisiz devam’
Güldal, yürüttükleri un regülasyonuna ait şunları kaydetti:
“2021 yılında tüm Türkiye’deki un sanayicilerine piyasa fiyatlarının yüzde 30- 40 daha altında fiyatlarla ekmeklik buğday satışı yaparak ancak karşılığında taahhüt alarak, yani ekmeklik unun çuvalını şu fiyattan satıp ve elektronik satış platformumuza yükleyip bunun da izlemesini yapacağımızı bildirerek, dokuz ay süreyle eylül ayından itibaren mayıs ayına kadar yaklaşık 4 milyon ton buğdayın ekmeklik una çevrilip fırıncı esnafımıza ve ekmek üreticilerimize ulaşmasını sağladık. Ekmek fiyatlarındaki artışları frenlemeye çalıştık. Bu uygulama her ne kadar yeni hasat devrinde bitecek diye planladıysa da yaz periyodu hasat periyodu olmasına karşın enflasyon tesirini bertaraf etmek, ekmek fiyatlarına yansımasını azaltmak için un regülasyonunun kesintisiz devam etmesi öngörüldü. Biz de bu maksatla yeni bir çalışma başlattık ve 411 un işletmesiyle taahhütleri alarak şu anda un regülasyonu programı yaptık. 2023 Mayıs ayına kadar devam edecek formda planlandı.”
Güldal, kanatlı, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılığın maliyetlerini azaltmak ve yem fiyatlarını dizginleyebilmek için “yem regülasyonunu” da yürüttüklerini bildirdi.
Amaç yüksek stok
Güldal, Ukrayna-Rusya sorununun çözülmesi yahut tahıl koridorunun sağlıklı işlemesinin, hem gereksinimi olan ülkelerin arz güvenliğine katkı sağlayacağını hem de dünya ziraî emtia fiyatlarının daha istikrarlı seyretmesine katkı sağlayacağını söyledi. Güldal, Türkiye’nin 2022’de büyük ölçüde arz güvenliğini sağlayacak rekolteye ulaşacağının altını çizerek, “200 TMO iş yeri, 190 lisanslı depo, lisanslı depolarımızın uzak olduğu her yerde TMO’nun süreksiz alım merkezlerini açarak 2022 yılında mümkün olduğu kadar en yüksek rekolteyi, en yüksek stoku yurt içindeki üreticilerimizden temin etmek istiyoruz” dedi.
