Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Çocuk Sıhhati Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Tuba Eminoğlu‘nun ‘Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Teşhisli Çocuklarda Covid-19 Pandemisi Sürecindeki Karşılanmamış Gereksinimler’ araştırmasına katılanların yüzde 40’ında, pandemi devrinde ‘anne depresyonu’ geliştiği belirlendi.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Çocuk Sıhhati Hastalıkları Ana Bilim Kolu Çocuk Metabolizma Hastalıkları Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Tuba Eminoğlu ve takımı tarafından kalıtsal hastalığı bulunan 0-18 yaş ortası çocuk hastaların pandemi periyodunda sıhhat hizmetine ulaşma konusunda yaşadıkları durumları ortaya çıkarmak emeliyle araştırma yapıldı. ‘Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Teşhisli Çocuklarda Covid-19 Pandemisi Sürecindeki Karşılanmamış Gereksinimler’ başlıklı araştırma, 17 Mart-1 Temmuz 2020’de hastanede tedavi gören 194 kalıtsal hastalığı bulunan çocuğun ebeveynleriyle gerçekleştirildi.
Doç. Dr. Eminoğlu, Covid-19 pandemisinin tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de sıhhat hizmetine ulaşım konusunda kıymetli kısıtlıklar getirdiğine dikkat çekerek, “Özellikle kronik hastalıklarda sıhhat hizmetine ulaşım çok kıymetli. Bu hastalarımıza ulaşıp öncelikle sıhhat hizmetlerinde hangi hizmetlerden yararlandıkları hangi hizmetlerden yararlanamadıkları konusunda ailelerden bilgi aldık. Sıhhat Bakanlığı’nın tam vaktinde müdahalesiyle Covid-19 pandemi periyodunda bilhassa rapor müddetlerinin uzatılması, ilaç almak için reçete ihtiyacın kalkması üzere durumlarla ilaca erişimde bir külfet olmadığını gözlemledik ve hastalarımız ile aileleri de bu mevzuda rastgele bir zahmet yaşamadıklarını bildirdiler. Yani raporları var ise ve daha evvelden belli bir yerde takip ediliyorlar ise Covid-19 periyodunda ilaçlarını alabildiler ve hastaneye bundan ötürü müracaatları gerekmedi” diye konuştu.
Yüzde 60’ı sıhhat hizmetlerine sıkıntısız ulaşmış
“Annelerin yüzde 40’ında depresyon oldu”
Doç. Dr. Eminoğlu, araştırmada kalıtsal hastalığı bulunan çocukların ailelerinde pandemi periyodunda ‘anne depresyonu’nun da arttığını gözlemlediklerini belirterek şunları söyledi:
“Ailesinde Covid-19 geçiren ya da iş kaybı yaşayan ailelerimiz olunca ‘anne depresyonu’nu değerlendirdik. Zati hepimizi negatif etkileyen bir süreçti; fakat bizim çalışma kümemizde da yaklaşık annelerin yüzde 40’ında depresyon olduğunu saptadık. Çocuklarda bu kronik rahatsızlıklar aslında anne ve babalar için hayli güç; zira daima desteklenmesi gereken bir çocukla berabersiniz. Daima teşhis ve takip kısımlarının çok titizlikle yapılması gereken bir hasta kümesi. Beraberinde Covid-19’un getirdiği telaş, gerilim; ‘sağlık hizmetlerine ulaşabilecek miyim, tedavisini alabilecek miyim’ üzere sorular annelerde biraz daha negatif bir tesir oluşturdu.”
“Tele tıp sıhhat sistemine entegre edilmeli”
Doç. Dr. Eminoğlu, ayrıyeten salgında çok büyük gayretler verdiklerini de lisana getirerek, “Özellikle hem Türk tabiplerinin ve sıhhat çalışanlarının inanılmaz uğraşlı eforları hem Sıhhat Bakanlığı’nın vaktinde aldığı tedbirlerle biz bu devri ülke olarak muvaffakiyetle atlattık lakin hepimiz birtakım dersler çıkardık. Bundan sonra oluşabilecek pandemiler yahut öteki riskli durumlar için tele tıp sisteminin sıhhat sistemimize bir an evvel entegre edilmesi ve birebir vakitte tekrar bu destekleyici formüllerden meskende tedavi seçeneklerinin de sıhhat sistemine entegrasyonu değer taşımakta. Bu hususta zati çalışmalar vardı lakin Covid-19 periyodu bunun ehemmiyetini daha da öne çıkardı, diyebiliriz” dedi. (DHA)
