Piyanist Fazıl Say, “Benim çok üzüldüğüm bahis olağan büyük bir beyin göçü oluyor Türkiye’den ve bilhassa hekimlerden, büyük bir beyin göçü… Türkiye’nin çok aleyhine… Bizim bu zeki, yetenekli, çalışkan ve düzgün eğitimli insanlara çok gereksinimimizin olduğu bir devirdeyiz.” dedi.
Say, Cumhuriyet’ten Öznur Oğraş Çolak’ın sorularını yanıtladı. Say şunları kaydetti:
-Peki ya Türkiye’nin en büyük kaygısı, sorunu nedir sizce?
Türkiye’nin sıkıntısı bahsettiğim eğitim ideolojisi, müzikte… Neden bahsediyorsak aslında, hayatta da o. Ben Türkiye’nin genel durumuna yani iktisat siyasetlerine, dış siyasetine, kültür siyasetine yansıdığını düşünüyorum. İnsan tabiatın toplumsal bir öğesi, bir varlığıdır tabiat ile birlikte olan. İşte bizim ideolojimizdeki gerçekliklerle bunun eğitime yansıması, bunun küçüklükten itibaren olmasıyla olabilir.
“Klasik müzik halka hitap etmiyor” dediler yıllarca… İşte görüyoruz; Ovacık’ta 30 bin kişi geliyor konsere, hani hitap etmiyordu? Hitap ediyor; (dinleyicilere) nasıl götüreceğimizi bilirsek, nasıl bir komünikasyon, nasıl bir diyalog kuracağımızı, nerede buluşacağımızı anlarsak, onlar da bizi anlar. Biz onlara dokunmak istersek onlar da bize dokunmak ister. Bu hayatın tüm öbür kollarına da yansıyan şeylerin başındadır. Benim çok üzüldüğüm husus natürel büyük bir beyin göçü oluyor Türkiye’den ve bilhassa tabiplerden, büyük bir beyin göçü… Türkiye’nin çok aleyhine… Bizim bu zeki, yetenekli, çalışkan ve yeterli eğitimli insanlara çok gereksinimimizin olduğu bir devirdeyiz.
-Babanız müzik muharriri Ahmet Say’ın çok bedelli kitaplarından biri olan “Müzik Sözlüğü” basıldı. Sözlüğün hazırlanma kademesi ve içeriğinden, sizin için bu baskının ne söz ettiğinden bahseder misiniz?
Babamın kitaplarının müzikolog Ersin Antep’in katkılarıyla yeni baskıları geliyor ve bunlara çok sevindiğimi söylemeliyim. Babam kitaplarının bir kısmını 2006 yılında biraz revizyondan geçirmişti. Yıl 2022 eklemeler yapılacaktır. “Müzik Ansiklopedisi” olsun, başka tüm müzik kitapları olsun en uygun formda tekrar öğrencilerin, tüm müzikseverlerin, müzik öğrencilerinin hizmetine sunulacaktır. Ben halkımıza bunun çok gerekli olduğunu düşünüyorum. Çok kıymetli bir eksiği kapattığını düşünüyorum, bu kitapların ve yeni revize edilmiş haliyle de çok büyük fayda sağlayacaktır. Olağan ki biz bunun ardında olacağız.
Say Vakfı açılacak mı?
-Babanız Ahmet Say’ın kitapları başta olmak üzere, kendi yapıtlarınıza de sahip çıkmak üzere; kısa bir mühlet evvel Say Vakfı’nı kuracağınızı söylediniz. Hangi basamaktasınız ve bu mevzuda neler düşünüyorsunuz?
Aslında yıllardır bize sorulan, bana teklif edilen, düşünülen çok insanın olmasını istediği bir şeydir bu vakıf… Babamın vefatından sonra alışılmış ki ben de bunu önemli olarak düşünmeye başladım; bir “Say Vakfı”… Bütün Say ailesinin toplam yapıtlarını derleyen, toplayan, koruyan, koruma eden, Türkiye ve dünyaya tanıtan… Babamın müzik üzerine yazdığı yayınları yanında edebiyat yapıtları, benim edebiyata yönelik tüm kayıt ve bestelerimle yazmış olduğum kitaplarımla büyük bir külliyat çıkıyor ortaya natürel ki..
Bunun yanı sıra çok yapmak istediğim bir şey de Türkiye’deki genç yeteneklere, kendi adıma da da sahip çıkmak. Bir şenlikle tahminen şekillendirmek yahut birkaç şenlikle Türkiye’nin kimi yerlerinde yapacağımız etkinlikler olabilir. Özel geceler yahut tahminen beş – on yıl sonra bir piyano müsabakası eklenebilir. Zira biliyorsunuz dünyada artık benim ismim Türk piyanist olarak hem de marka olarak en üst seviyede şekillenmiş durumda. Piyano yarışının beş – on yıl sonra Say Vakfı’nın denetiminde gerçekleşmesinin dünya çapında da büyük yankı uyandıracağını ve dünyada genç piyanistlerin de ilgi odağı olacağını düşünüyorum. Bunların hepsi şu anda fikir etabında, bunların şekillenmesi 2023-2024 yıllarını bulacaktır. Vakfın açılışı, çalışmaya başlaması ve bize gelecek dayanakların durumuna nazaran nasıl yapacağımızı şekillendireceğiz diye düşünüyorum. Şu anda her şey fikir etabında lakin kendi adıma fikir kademesinde olan her şeyin olacağını bildiğim için önemli bir şeyin geleceğini buradan söylemek isterim.
-Çok değil birkaç gün evvel ‘Dünya Müzik Günü’ydü ve gazetemiz de ‘Müzik Yaşatır’ sloganını okurlarımızla paylaştık. Bugünün haberini, “103 müzisyen pandemide intihar etti” diye verdik. Sizin bu mevzuda kanılarınız ve söyleyecekleriniz bizim için önemli! Neler tabir etmek istersiniz?
Korona salgını, kültür sanat hayatı için iki yıllık bir büsbütün durma manasına geldi. Avrupa’da ve Türkiye’de takımlı olan müzisyenler için büyük bir sorun oluşmadı. Onlar aylık maaşlarını konser vermedikleri halde yahut online konserler vererek aldılar. Birikimi olan müzisyenler için de pandemi yaşamsal bir sorun oluşturmadı ancak olağan ki günbegün yaşayanlar için çok büyük bir depresyondu ve çok büyük bir zorluktu. Burada dediğiniz üzere ben de çok üzülerek öğrendim hayatına son veren gençleri, yoklukta, zorluklarda… Çok üzüldüğümüz bir husustur. Pandeminin daha birinci-ikinci ayında kendim yüzden fazla genç müzisyene yardımcı olmayı denedim. Ancak sonuçta iki yıl süren bir şeyde çok daha güzel bir yardım gerekiyordu devlet tarafından, bu durum sıkıntı oldu hepimiz için. Günümüzde konserler artık olağan haliyle devam ediyor. Biliyorsunuz geçtiğimiz kış aylarında yüzde elli oturmalı olarak devam ettik. Lakin nisan ayından itibaren herkes üçüncü aşısını da olduktan sonra düzeldi. Klasik müzik dinleyicisinde, ruhsal olarak yaşlı seyircilerimizde azalma hissediyoruz. Daha doğrusu salonlar ve orkestralar abonman sayısının azlığından şikâyet ediyordu. Bunun da gelecek eylül ayından itibaren yani bir sonraki dönemden itibaren düzeleceğini, herkesin döneceğini düşünüyorum. Bu şimdilik ruhsal dehşet. Şu an dünyanın birçok ülkesinde her şey üç aşağı beş üst düzelmiş durumda. Çok üzüldük yani hayatına son verenlere, zorluk çekenlere pandemi boyunca bizi yıpratan bir bahisti.
