Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın himayelerinde, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) ortasında “Tahıl ve Yiyecek Hususlarının Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Teşebbüsü Belgesi” imzalandı. Muahedenin imzalanmasının akabinde Ukrayna, Rusya, ABD, Avrupa Birliği (AB) İngiltere ve İtalya’dan açıklama geldi.
Ukrayna: Tahıl sorununun tahlilinde BM ve Türkiye’nin faal rolünü takdir ediyoruz
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Lideri Andriy Sybiha, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İstanbul’da imzalanan muahedeye değinerek, Ukrayna limanlarındaki mahzurun kaldırılmasına yönelik teşebbüsün onaylandığını söz etti.
Bu mutabakatın tahıl ihracatı için insani bir koridor oluşturulmasına imkan sağlayacağına işaret eden Sybiha, “Küresel besin krizinin önlenmesi için değerli bir adım. ‘Tahıl meselesinin’ tahlilinde BM ve Türkiye’nin etkin rolünü takdir ediyorum.” sözlerini kullandı.
Rusya: Bu alandaki yükümlülüklerimize sadık kalmaya devam edeceğiz
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İstanbul’da imzalanan mutabakatlarla ilgili “Bugün elde edilen sonuçlara katkılarından ötürü Türk ortaklarımıza, şahsen Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir kere daha teşekkür etmek istiyorum.” dedi.
Rus heyetinin gayretleriyle Ukrayna tahılı mutabakatının siyasetten arındırılmış yapısını muhafazanın mümkün olduğunu belirten Lavrov, “Rusya, bu alandaki yükümlülüklerine sadık kalmaya devam edecektir. ABD ve müttefiklerinin jeopolitik maceralarının çıkarları için gıdayı kullanması kabul edilemez ve insanlık dışıdır.” tabirlerini kullandı.
Lavrov, ihracat mutabakatlarının temel emelinin, Rusya’dan dünya pazarlarına manisiz besin ve gübre tedarikini sağlamak olduğuna işaret ederek, bu çerçevede ABD ve AB’nin finans, sigorta ve lojistik alanlarında yarattığı mahzurların kaldırılmasının, bu eserler için ülkeye getirilen kısıtlayıcı tedbirlerden muhakkak muafiyetlerin sağlanmasının kelam konusu olduğunu vurguladı.
Washington ve Brüksel’in bugünkü mutabakatların gerçekleştirilmesine mani olmaktan vazgeçmelerinin memnuniyet verici olduğunu lisana getiren Lavrov, Rusya-BM mutabakatının imzalanmasının Batı’nın tahıl tedarikiyle ilgili sıkıntılar için Rusya’yı suçlama teşebbüslerinin temelsiz olduğunu bir defa daha ortaya koyduğunu kaydetti.
Lavrov, Rusya’nın gelecek devirde Ukrayna tahılı ve Rus tarım eserlerinin ihracatıyla ilgili mutabakatların yerine getirilmesi için her türlü gayretin gösterileceğini umduğunu tabir etti.
İstanbul’da imzalanan mutabakatlarla ilgili Lavrov, “Bugün elde edilen sonuçlara katkılarından ötürü Türk ortaklarımıza, şahsen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a bir kere daha teşekkür etmek istiyorum.” dedi.
ABD: Erdoğan ile Guterres’e liderlik ettikleri için minnettarız
Beyaz Saray’da gazetecilere açıklamada bulunan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu Stratejik Bağlantı Koordinatörü John Kirby, Erdoğan’ın himayesinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM ortasında “Tahıl ve Yiyecek Hususlarının Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Teşebbüsü Belgesi”nin imzalanmasıyla ilgili konuştu.
Kirby, “ABD, bu adımı memnuniyetle karşılıyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bu muahedenin yapılmasındaki diplomatik liderliklerinden ötürü teşekkür ediyoruz.” dedi.
Anlaşmanın muvaffakiyetle uygulanmasının Rusya’nın mutabakata uymasıyla mümkün olabileceğini belirten Kirby, mutabakatın uygulanmasını yakından izleyeceklerini söyledi.
Kirby, birebir vakitte Ukrayna’dan çıkarılan tahıl ve besin unsurlarının Türkiye üzerinden tekrar satışa çıkarılacağına işaret ederek, “Bu sıkıntı bir çalışmanın sonucudur ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Guterres’e burada liderlik ettikleri için minnettarız. Bu olumlu bir işaret.” değerlendirmesinde bulundu.
AB: Mevcut muahede, bu olumsuz gidişatı bilakis çevirmek için bir fırsat sunuyor
Avrupa Birliği (AB) Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in ofisinden İstanbul’daki tahıl koridoru mutabakatıyla ilgili açıklama yapıldı.
Açıklamada mutabakatın memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, “Bu, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığının neden olduğu global besin güvensizliğinin üstesinden gelme gayretlerinde ileriye dönük kritik bir adımdır. Muahedenin başarısı, süratli ve düzgün niyetle uygulanmasına bağlı olacaktır.” denildi.
Rusya’nın dünya çapında milyonlarca insan için besin güvenliğini tehlikeye attığı vurgulanan açıklamada, “Mevcut muahede, bu olumsuz gidişatı aksine çevirmek için bir fırsat sunuyor.” tabiri kullanıldı.
Açıklamada AB’nin Birleşmiş Milletler’in uğraşlarını desteklediği aktarılarak, “Türkiye’yi bu mutabakata aracılık etme ve uygulanmasını desteklemedeki kıymetli rolünden ötürü takdir ediyoruz.” denildi.
İngiltere: Türkiye’yi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ni alkışlıyoruz
İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, yazılı yaptığı açıklamada, “Ukrayna’nın tahılının milletlerarası besin pazarlarına ulaştırılması son derece kıymetlidir. Bu muahedenin sağlanmasındaki gayretleri için Türkiye’yi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ni alkışlıyoruz.” sözlerini kullandı.
İngiltere ve müttefiklerinin bu noktaya ulaşılması için ağır uğraş sarf ettiklerini belirten Truss, “Şimdi bu muahede uygulanmalı. Rusya’nın kelamlarının aksiyonları ile uyumlu olduğundan emin olmak için (gelişmeleri) izliyor olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Truss, “Uzun vadeli global güvenliğin ve ekonomik istikrarın sağlanması için Putin, bu savaşa son vermeli ve Ukrayna’dan çıkmalıdır.” görüşünü paylaştı.
İtalya: Global besin krizini azaltmak için değerli bir adım
İtalya Başbakanı Mario Draghi, İstanbul’da imzalanan mutabakata ait yaptığı yazılı açıklamada, “İstanbul’da Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM tarafından imzalanan mutabakatlar, bütün memleketler arası toplum için eksiksiz bir haberdir.” tabirini kullandı.
Karadeniz limanlarında kalan milyonlarca ton tahıl üzerindeki blokajın kalkmasının, bunların düşük ve orta gelirli ülkelerin vatandaşlarına ulaşmasını sağlamanın global besin krizinden kaçınmak için gerekli olduğunu vurgulayan Draghi, şunları kaydetti:
“Bu planın başarısı, bugün imzalanan mutabakatların süratli ve tam uygulanmasına bağlıdır. İtalya, son aylarda Birleşmiş Milletler’in (BM) merkezi rolünde Türkiye’nin orta buluculuk teşebbüsünü desteklemek için güçlü bir taahhütte bulundu. Bu mutabakatların, Ukrayna için kabul edilebilir şartlarda barışı getirmesine yönelik somut umutlara hakikat birinci adımı temsil etmesini umuyoruz.”
İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio da katıldığı çevrim içi yayında, İstanbul’daki muahede haberini, “diyalog kanalını da açan âlâ bir haber” olarak kıymetlendirdi.
Dışişleri Bakanlığının Twitter hesabından yapılan paylaşımda da şu tabirlere yer verildi:
“İtalya; Rusya, Ukrayna ve Türkiye’nin Ukrayna’nın Karadeniz’deki limanlarındaki blokajın kaldırılması ve dünya çapında tahıl ihracatının sürdürülmesi konusunda yaptığı muahedeyi memnuniyetle karşıladı. Bu sonuç, BM Genel Sekreteri Antonio Gutteres ile BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü (Martin) Griffiths’in yorulmak bilmeyen gayretleri sayesinde elde edildi. Global besin krizini azaltmak için değerli adım.”
İtalyan Lig Partisi önderi Matteo Salvini, Twitter’daki paylaşımında, mutabakata mesken sahipliği yapan Türkiye’ye gayretlerinden dolayı teşekkür ederek, bunun aylardır süren savaşta diyaloğa dönüş için birinci ve kıymetli bir adım olması temennisini lisana getirdi.
İtalya Ziraatçılar Derneğince (Coldiretti) yapılan açıklamada, muahede sayesinde Ukrayna’dan hayvan yeminde kullanılmak üzere 1,2 milyar kilogram mısırın İtalya’ya geleceği bildirildi. Bunun dışında ekmek üretimi için buğday ve ayçiçek yağının da İtalya’ya geleceği belirtilen açıklamada, bütün bunların İstanbul’da imzalanan mutabakatın olumlu tesirleri olduğu söz edildi.
