KUTAY KORAP/BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu tarafından 2022 yılının birinci çeyreğine dair paylaştığı raporunda; 2022 yılı birinci çeyrekte 3 G abone sayısı 4 milyon 10 bin 170’e düşerken 4,5 G abone sayısı 81 milyon 330 bin 390 olarak gerçekleşti. 2022 yılı birinci çeyrekte toplam taşınabilir internet kullanım ölçüsü ise 2 milyon 596 bin 27 TB oldu. Türkiye, 2022 yılı birinci çeyreğinde 546 dakika olan ortalama aylık taşınabilir kullanım müddeti ile Avrupa ülkelerine kıyasla taşınabilir telefonla en fazla görüşme yapan ülke oldu.
Türkiye’de telekomünikasyon dalında pandemi ile birlikte alışkanlıklar değişirken; meskenden çalışma ortamı ve veri-data kullanımındaki artışlar dal için olumlu tesir yaratmıştı. Öbür taraftan Türk lirasındaki paha kaybı ve yüksek enflasyonist ortam kontratlı abonelerden dolayı tıpkı süratte faturalara yansıtılamıyor.
Pandeminin geride kalmaya başladığı periyotta, veri tüketimi tarafında azalma gözlemleniyor. Pandemi sonrası geçiş periyodunda; meskenden çalışma, meskende kalınan sürenen azalması ve mobilitenin artmasıyla geçiş tesiri öne çıkıyor. Bu sürecin en hoş örneği olarak küreseldeki Netflix, Amazon üzere dijital platformlardaki abone sayılarında azalma bilgi tüketimi için bir gösterge olabilir. Türkiye’de data tüketimi tarafında kıymetli ölçüde gerileme tüm telekomünikasyon firmalarında gerçekleşiyor. Ama taahhüt sistemi olduğundan dolayı bilgi tüketimindeki değişimi taahhüt sonu gelmeden ölçümlemek güç olsa da, kısa vadeli yahut taahhüdü sona eren kullanıcılarda veri kullanımı değerli ölçüde geriliyor.
Haberleşme ana kalemler içinde en az artan unsur
Telekomünikasyon firmaları müşterileri ile yapmış olduğu taahhütlü muahedeler münasebetiyle, faturalara artırım kelam konusu olduğunda müşterinin taahhüdünün dolmasını bekliyor.
Son devirde yükselmeye devam eden Türkiye’deki enflasyon ortamında bir çok kalemde artırımlar ardından gerçekleşti. TÜİK tarafından paylaşılan son datalara nazaran Türkiye’de TÜFE yıllık yüzde 80’e yaklaşırken, tıpkı periyot içerisinde ana harcama kalemlerinde en az yıllık artışın yaşandığı yer “Haberleşme” oldu. Haberleşme endeksinde yıllık artış yalnızca yüzde 23,7 olurken, yıllık TÜFE ile Haberleşme ortasındaki makas 55 puan ile tarihinin en yüksek düzeyine işaret etti. 2016 – 2020 yılları ortasında TÜFE ile Haberleşme endeksi ortasındaki makas 5 ila 10 puan ortasında gerçekleşirken, 2021 yılı Temmuz ayında başlayan ayrışmanın boyutu derinleşerek devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon datalarına unsur sepeti yayımını durdurdu. Bundan dolayı; İnternet fiyatı, telefon görüşme fiyatı ve cep telefonu görüşme fiyatı üzere alt kalemlerdeki değişimlere ulaşamak mümkün olamıyor.
2022 yılı birinci çeyrek prestijiyle ön ödemeli taşınabilir genişbant abone sayısı 20 milyon 726 bin 480, faturalı taşınabilir genişbant abone sayısı ise 48 milyon 928 bin 444 oldu. 2022 yılı birinci çeyrek prestijiyle abone başına aylık gelir Turkcell için 52,5 lira, Vodafone için 48,5 lira ve TT Taşınabilir için ise 42,3 lira olarak gerçekleşti.
2022 yılı birinci üç aylık periyot prestijiyle abone sayısına nazaran; Turkcell’in yüzde 41,3 Vodafone’un yüzde 30,8, TT Mobil’in ise yüzde 27,9’luk hisseye sahip olduğu görüldü.
Faturalı abonelerin tartısının artmaya devam etmesi artan maliyetlerin müşterilere daha geç yansıtılacağını destekleyebilir. Bu gelişme ise şirketlerin kısa vadede ciro büyümelerinde enflasyonun altında kalmasına neden olabilir. 2022 yılı birinci üç aylık periyoda bakıldığında taşınabilir abonelerin yüzde 32’sini ön ödemeli abonelerin oluşturduğu, son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranının yüzde 66,4’den yüzde 68’e çıktığı görüldü.
Telekomünikasyon cümbüşün en kolay yolu
TEB Yatırım 2022 yarı yıl görünüm raporunda telekom dalında dair de not paylaştı. Buna nazaran ‘’Telekom şirketleri yılın birinci yarısında kontratlı tanımları sebebiyle, yılın birinci yarısında düşük ciro büyümeleri ve daralan marjlar açıkladılar. Yılın ikinci yarısında, fiyat artışları ve tarife kontratlarının yenilenmesiyle, enflasyon ile ciro büyümeleri ortasındaki marjın daralacağına inanıyoruz. Öbür yandan, telekomünikasyon cümbüşe ulaşmanın en kolay ve ucuz yolu pozisyonunda, bu sebeple düşük ihtimalli resesyon senaryosunda bile telekom eserlerine olan talebin yüksek kalacağını düşünüyoruz. Telekom şirketleri için en büyük risk, yüksek yabancı para borçları ve yatırım ihtiyaçları sebebiyle kurdaki dalgalanmalar olmayı sürdürüyor.’’ Yorumunda bulundu.
