Ece Göksedef
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve ülkenin fiili yöneticisi pozisyonundaki Muhammed bin Selman’ın Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesi başladı.
Erdoğan, Muhammed bin Selman’ı Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde resmi görenle karşıladı. İkili görüşme sonrası heyetler ortası görüşmeye geçilecek. Akabinde iki başkan birlikte akşam yemeği yiyecek.
Muhammed bin Selman’ın Ankara ziyareti, yıllar süren tansiyonun akabinde Türkiye ve Suudi Arabistan için kritik ehemmiyette.
Türk Lirası’nın son aylarda rekor seviyede paha kaybetmesi, resmi yıllık enflasyonun yüzde 70’in üzerine çıkması üzere önemli ekonomik problemlerle boğuşan Türkiye için bu varlıklı yer altı kaynaklarına sahip Körfez ülkesinden gelecek yatırım, kısa vadeli de olsa olumlu bir tesir yaratabilir.
Ukrayna savaşıyla birlikte artan petrol fiyatları sonucu Suudi Arabistan’ın bu yılki kârının 400 milyar doların üzerine çıkması bekleniyor. Krallık, bu sebeple dış yatırımlarını da artırmak için fırsatlar kolluyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Nisan ayı sonunda Suudi Arabistan’ı ziyaret etmiş, ziyaret öncesi Türk yetkililer Suudi mevkidaşlarıyla ticaret ve güç başta olmak üzere çeşitli alanlarda muahedeler ve mutabakatlar imzalama istikametinde çalışmalar yürütmüştü.
Ancak bu çalışmalar karşılık bulmamıştı.
Şimdi ise durum Riyad için de farklı. ABD Lideri Joe Biden, Temmuz ayında Suudi Arabistan’a bir ziyarette bulunacağını açıkladı. Biden’ın ziyaretinin en kıymetli gündem hususu, Ukrayna savaşıyla birlikte sert yaptırımlar uygulanan Rusya’dan gelen güce bağlı kalınmaması için Suudi Arabistan ve petrol zengini Körfez ülkelerinin güç arzını artırması talebi olacak.
‘Bin Selman, Biden idaresine oyun kurucu olduğunu göstermek istiyor’
Beklentilerin tersine Biden, bu ziyarette Muhammed bin Selman’la ikili görüşme yapmayacağını duyurdu.
Muhammed bin Selman da hem Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili aralıklı tavrını koruyan hem de bölgesel rakibi İran’la tekrar nükleer müzakere masasına oturan Biden’ın ziyareti öncesi, bölge ülkeleriyle temaslarını sıklaştırdı.
Veliaht Prensi Türkiye’den evvel Pazartesi günü Mısır ve Salı günü de Ürdün’e giderek bu ülkelerin önderleriyle görüştü. Bir Suudi yetkilinin yaptığı açıklamaya nazaran “Biden ziyareti öncesi durumlarını koordine etmek ve netleştirmek amacıyla” yapılan bu ziyaretlerin akabinde Muhammed bin Selman, boru sınırlarıyla bölgedeki bir öteki güç merkezi olma potansiyeli taşıyan Türkiye’ye gitti.
Muhammed bin Selman, Biden’ın ziyareti öncesi bölgede oyun kurucu olduğunu göstermek istiyor olabilir mi?
Singapur Ulusal Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü’nden Dr. James Dorsey’ye nazaran bu türlü. Dahası, bu sayede Ankara’nın istediği yakınlaşma da sağlanabilir:
“Bu bir güç yahut ticaret mutabakatı sorunu değil, bu ziyaretten bu muahedeler çıkar yahut çıkmaz fakat bence Muhammed bin Selman buradan birkaç şey kazanmak istiyor. Bunlardan biri Biden’a karşı konumunu güçlendirmek. Yalnızca bir şeylere pürüz olabildiğini değil, tekrar inşa edebildiğini de göstermek istiyor. Suudi Arabistan’ın Müslüman dünyanın önderi olduğunu, önderini sevse de sevmese de Biden’ın bu ülkeyi ciddiye alması gerektiğini kanıtlamaya çalışıyor.”
Dr. Dorsey, 2 Ekim 2018’de İstanbul’daki Suudi Arabistan Konsolosluğu’nda öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’yla ilgili davanın da Türkiye tarafından Riyad’a devredildiğini hatırlatıyor ve cinayete ait elinde birincil kanıt bulunduran tek ülkenin Türkiye olduğunu, bu sebeple artık Muhammed bin Selman için bir tehdit kalmadığını söylüyor:
“Cemal’in öldürülmesinde Muhammed bin Selman’a yönelik gerçek tehdit, Türklerin elinde delil olmasıydı. Amerikalıların elindeki ispatların birden fazla bağımsız kanıtlar değil, Türkiye tarafından sağlanan kanıtlar. Bu mevzuyu Türkiye ile çözmüş olmak, Kaşıkçı cinayetiyle ilgili rastgele bir etkiyi de yok etmiş oldu.”
Haziran 2017’de Muhammed bin Selman’ın veliaht prens olması ve Katar’a uygulanan ambargoda Türkiye’nin Katar’a dayanak vermesi, akabinde da Kaşıkçı cinayetinde Türkiye’nin aldığı sert tavır iki ülke ortasında alakaların gerilmesine yol açmıştı.
Türkiye, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili elde ettiği tüm ispatları ABD idaresi ve Birleşmiş Milletler raportörüyle paylaşmış, üst idarenin cinayetten sorumlu olduğunu savunmuştu.
Ancak Birleşik Arap Emirlikleri’yle (BAE), Mısır, İsrail üzere ülkelerle yakınlaşan ve iktisatta yaşadığı önemli sıkıntılar nedeniyle yabancı yatırıma gereksinim duyan Ankara, bu bahiste Riyad’ın taleplerine üç buçuk yılın akabinde olumlu cevap vermişti.
Türkiye’de görülen ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın yakın etrafındaki yetkililer de dahil 26 Suudi Arabistan vatandaşının yargılandığı dava Nisan ayında Suudi Arabistan’ın talebi üzerine Suudi yargısına devredilmişti.
Erdoğan’ın Ocak ayından bu yana beklenen ziyareti bu gelişmenin akabinde gerçekleşmişti.
Ece Göksedef
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve ülkenin fiili yöneticisi pozisyonundaki Muhammed bin Selman’ın Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesi başladı.
Erdoğan, Muhammed bin Selman’ı Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde resmi görenle karşıladı. İkili görüşme sonrası heyetler ortası görüşmeye geçilecek. Akabinde iki başkan birlikte akşam yemeği yiyecek.
Muhammed bin Selman’ın Ankara ziyareti, yıllar süren tansiyonun akabinde Türkiye ve Suudi Arabistan için kritik ehemmiyette.
Türk Lirası’nın son aylarda rekor seviyede paha kaybetmesi, resmi yıllık enflasyonun yüzde 70’in üzerine çıkması üzere önemli ekonomik problemlerle boğuşan Türkiye için bu varlıklı yer altı kaynaklarına sahip Körfez ülkesinden gelecek yatırım, kısa vadeli de olsa olumlu bir tesir yaratabilir.
Ukrayna savaşıyla birlikte artan petrol fiyatları sonucu Suudi Arabistan’ın bu yılki kârının 400 milyar doların üzerine çıkması bekleniyor. Krallık, bu sebeple dış yatırımlarını da artırmak için fırsatlar kolluyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Nisan ayı sonunda Suudi Arabistan’ı ziyaret etmiş, ziyaret öncesi Türk yetkililer Suudi mevkidaşlarıyla ticaret ve güç başta olmak üzere çeşitli alanlarda muahedeler ve mutabakatlar imzalama istikametinde çalışmalar yürütmüştü.
Ancak bu çalışmalar karşılık bulmamıştı.
Şimdi ise durum Riyad için de farklı. ABD Lideri Joe Biden, Temmuz ayında Suudi Arabistan’a bir ziyarette bulunacağını açıkladı. Biden’ın ziyaretinin en kıymetli gündem hususu, Ukrayna savaşıyla birlikte sert yaptırımlar uygulanan Rusya’dan gelen güce bağlı kalınmaması için Suudi Arabistan ve petrol zengini Körfez ülkelerinin güç arzını artırması talebi olacak.
‘Bin Selman, Biden idaresine oyun kurucu olduğunu göstermek istiyor’
Beklentilerin tersine Biden, bu ziyarette Muhammed bin Selman’la ikili görüşme yapmayacağını duyurdu.
Muhammed bin Selman da hem Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili aralıklı tavrını koruyan hem de bölgesel rakibi İran’la tekrar nükleer müzakere masasına oturan Biden’ın ziyareti öncesi, bölge ülkeleriyle temaslarını sıklaştırdı.
Veliaht Prensi Türkiye’den evvel Pazartesi günü Mısır ve Salı günü de Ürdün’e giderek bu ülkelerin önderleriyle görüştü. Bir Suudi yetkilinin yaptığı açıklamaya nazaran “Biden ziyareti öncesi durumlarını koordine etmek ve netleştirmek amacıyla” yapılan bu ziyaretlerin akabinde Muhammed bin Selman, boru sınırlarıyla bölgedeki bir öteki güç merkezi olma potansiyeli taşıyan Türkiye’ye gitti.
Muhammed bin Selman, Biden’ın ziyareti öncesi bölgede oyun kurucu olduğunu göstermek istiyor olabilir mi?
Singapur Ulusal Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü’nden Dr. James Dorsey’ye nazaran bu türlü. Dahası, bu sayede Ankara’nın istediği yakınlaşma da sağlanabilir:
“Bu bir güç yahut ticaret mutabakatı sorunu değil, bu ziyaretten bu muahedeler çıkar yahut çıkmaz fakat bence Muhammed bin Selman buradan birkaç şey kazanmak istiyor. Bunlardan biri Biden’a karşı konumunu güçlendirmek. Yalnızca bir şeylere pürüz olabildiğini değil, tekrar inşa edebildiğini de göstermek istiyor. Suudi Arabistan’ın Müslüman dünyanın önderi olduğunu, önderini sevse de sevmese de Biden’ın bu ülkeyi ciddiye alması gerektiğini kanıtlamaya çalışıyor.”
Dr. Dorsey, 2 Ekim 2018’de İstanbul’daki Suudi Arabistan Konsolosluğu’nda öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’yla ilgili davanın da Türkiye tarafından Riyad’a devredildiğini hatırlatıyor ve cinayete ait elinde birincil kanıt bulunduran tek ülkenin Türkiye olduğunu, bu sebeple artık Muhammed bin Selman için bir tehdit kalmadığını söylüyor:
“Cemal’in öldürülmesinde Muhammed bin Selman’a yönelik gerçek tehdit, Türklerin elinde delil olmasıydı. Amerikalıların elindeki ispatların birden fazla bağımsız kanıtlar değil, Türkiye tarafından sağlanan kanıtlar. Bu mevzuyu Türkiye ile çözmüş olmak, Kaşıkçı cinayetiyle ilgili rastgele bir etkiyi de yok etmiş oldu.”
Haziran 2017’de Muhammed bin Selman’ın veliaht prens olması ve Katar’a uygulanan ambargoda Türkiye’nin Katar’a dayanak vermesi, akabinde da Kaşıkçı cinayetinde Türkiye’nin aldığı sert tavır iki ülke ortasında alakaların gerilmesine yol açmıştı.
Türkiye, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili elde ettiği tüm ispatları ABD idaresi ve Birleşmiş Milletler raportörüyle paylaşmış, üst idarenin cinayetten sorumlu olduğunu savunmuştu.
Ancak Birleşik Arap Emirlikleri’yle (BAE), Mısır, İsrail üzere ülkelerle yakınlaşan ve iktisatta yaşadığı önemli sıkıntılar nedeniyle yabancı yatırıma gereksinim duyan Ankara, bu bahiste Riyad’ın taleplerine üç buçuk yılın akabinde olumlu cevap vermişti.
Türkiye’de görülen ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın yakın etrafındaki yetkililer de dahil 26 Suudi Arabistan vatandaşının yargılandığı dava Nisan ayında Suudi Arabistan’ın talebi üzerine Suudi yargısına devredilmişti.
Erdoğan’ın Ocak ayından bu yana beklenen ziyareti bu gelişmenin akabinde gerçekleşmişti.
