Türkiye Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ı ağırlamaya hazırlanırken Cemal Kaşıkçı cinayeti Escort Bayan nedeniyle sert eleştirilen Suudi Arabistan’a yönelik tavrın değişmesinde gerek farklılaşan bölgesel dengelerin gerek içinde bulunulan ekonomik darboğazın rol oynadığı tespiti yapılıyor
Türkiye’den evvel Mısır ve Ürdün’e de gideceği açıklanan Muhammed Bayan escort bin Selman’ın Çarşamba günü Ankara’daki temaslarında yatırım ve güç üzere alanlarda bir dizi mutabakatın imzalanması bekleniyor
Enflasyonun düşürülemediği ve döviz üzerindeki üst taraflı baskının sürdüğü bir periyotta Veliaht Prens bin escort Selman’ın ziyaretinden çıkacak sonuçlar piyasalarda da yakından takip ediliyor Kulislere yansıyan bilgilere nazaran Ankara daha evvel Birleşik Arap Emirlikleri BAE ile yaptığı swap mutabakatlarının bir benzerini Riyad ile de yapmak eskort istiyor ve bir müddettir bunun için uğraş harcıyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ziyarete ait açıklamasında Bundan sonraki sürece yönelik Türkiye Suudi Arabistan münasebetlerini çok daha ileri düzeyde nerelere taşıyabiliriz bunları eskort bayan kıymetlendirme fırsatı bulacağız diye konuşmuştu
Veliaht Prens bin Selman’ın ziyaret tipi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin akabinde Körfez bölgesi dışına yapacağı birinci ziyaret olması açısından değer taşıyor
İlişkilerde olağanlaşmaya nasıl gelindi
Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğuna 2 Ekim 2018’de giren gazeteci yazar Cemal Kaşıkçı’dan bir daha haber alınamamış daha sonra öldürüldüğü ortaya çıkmıştı Türkiye o devirdeki siyasetleri kapsamında Suudi Arabistan ve bilhassa de cinayet buyruğunu vermekle suçladığı Veliaht Prens için sert bir siyaset takip etmiş ve cinayeti milletlerarası kamuoyunun gündemine taşımak için efor sarf etmişti Sorumlular için ayrıyeten iç hukuk yollarına da başvurulmuştu
Cumhurbaşkanı Erdoğan cinayetin akabinde Aralık 2018’de yaptığı açıklamalar ile memleketler arası basında kaleme aldığı makalelerde sert sözler kullanmış ve İslam dünyasından birtakım kesitler ve ülkeler ne yazık ki doların ve riyalin kurbanı olanlar bu olaylar karşısında hakkı ve hakikati söylemediler Hak yerini bulacak Adalet yerini bulsun demişti
Ancak geçen yıllar içinde ABD’nin eski Lideri Donald Trump’un yerine Demokrat Parti’den Joe Biden’ın gelmesi İsrail ile Arap ülkeleri ortasında başlayan yakınlaşma ekonomik nedenler üzere etkenlerle Körfez bölgesinde istikrarlar değişti
Bu kapsamda bölgede problemli olduğu ülkelerle olağanlaşma adımları başlatan Türkiye hem bölgesel dengelerin değişmesi hem de içinde bulunduğu ekonomik darboğaz ve sıcak para gereksiniminin da tesiriyle Suudi Arabistan ile bağlantılarını onarma yoluna gitmeye karar verdi
İstanbul 11’inci Ağır Ceza Mahkemesi Adalet Bakanlığının olumlu görüşü üzerine Cemal Kaşıkçı davasını Nisan ayında Suudi Arabistan’a devretti ve böylece Riyad’ın ilgilerin düzelmesinin önünde mani gördüğü konu aşılmış oldu
Bu gelişmenin akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Nisan ayı sonunda Suudi Arabistan’ı ziyaret ederek daha evvel ağır tabirler kullandığı Veliaht Prens ile görüştü ve birlikte fotoğraf verdi Erdoğan’ın görüşmelerinin akabinde Riyad idaresinden iade i ziyaret bekleniyordu
Veliaht Prens ile alakalar neden onarılıyor
Bu ortada Kaşıkçı cinayeti nedeniyle bin Selman’ı sert lisanla eleştiren önderler ortasında yer alan ABD Lideri Joe Biden’ın da Temmuz ayı ortasında Suudi Arabistan’a gitmesi bekleniyor
Peki Türkiye ve ABD de dahil birtakım ülkelerin Kaşıkçı cinayetini geri planda bırakarak Veliaht Prens ile münasebetleri onarmasının gerisinde yatan sebepler neler
Türkiye’nin eski Katar büyükelçilerinden Mithat Rende Muhammed bin Selman’ın Ankara ziyaretini genel manada Türkiye’nin bölgede İsrail Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır üzere ülkelerle attığı olağanlaşma adımlarının bir modülü olarak kıymetlendiriyor
Ukrayna savaşıyla birlikte artan petrol fiyatlarının yalnızca Türkiye’yi değil öbür ülkeleri de Riyad’a karşı yumuşamaya mecburen de olsa ittiğini söyleyen Rende kelamlarını şöyle sürdürüyor
Ukrayna savaşı ve Avrupa’nın karşı karşıya bulunduğu güç krizi ile uğraş için ki kış geldiğinde daha önemli formda hissedilecek bu kriz dünyada ekstra kapasitesi olan birkaç ülkeden birisi Suudi Arabistan Bu ekstra kapasitenin kullanılması gerekiyor ölçüsü 2 2 5 milyon varil kadar Biden bunun için gidiyor Biraz da iş başa düştü yani Gerçek politik gereği bir durum denilebilir tavrını beğenmeyebilirsiniz lakin bir taraftan da çalışmak mecburiyetindesiniz
Veliaht Prens’le bir 50 yıl mı
Nişantaşı Üniversitesi Öğretim Üyesi Ali Semin de Veliaht Prens ile münasebetlerin geliştirilmesinde bölge istikrarlarının değişmesinin yanı sıra Kral’ın sıhhat durumunun giderek kötüleşmesine de işaret ediyor
Kral Selman bin Abdülaziz Al Suud’un çok yaşlandığını ve önemli sıhhat meseleleri bulunduğunu hatırlatan Semin işleri fiili olarak Veliaht Prens’in yürüttüğünü söylüyor ve şöyle konuşuyor
Bu yalnızca ABD için değil Türkiye için de bir risk Krallık vazifesi artık üçüncü kuşağa geçiyor Şu anda Veliaht 37 yaşında ve bir 50 yıl misyonu götürse Siz 50 yıl kriz yaşadığınız bir hükümdarla olacaksınız demektir Ayrıyeten şu anda bir diyalog kurmak değil de baba hayatını kaybettikten ve iktidara geldikten sonra Veliaht ile ilgi kurmak daha çok reaksiyona yol açar Onun için Türkiye’nin bence bu etapta kral hayatını kaybetmeden evvel bir adım atılması gerekiyordu
Büyükelçi Rende ise Suudi Arabistan’da kral olmanın tahminen daha kolay olabileceğini fakat sürdürmenin o kadar kolay olmadığını belirterek Çünkü orada çok önemli istikrarlar kelam mevzusudur Şu anda Veliaht Prens kontrolü tam üzere görünüyor Lakin hiç belirli olmaz Körfez ülkelerinde ve Ortadoğu’da kimin ne vakit ne kadar ıslak yerde yürüdüğünü hiç bilemezsiniz yorumunu yapıyor
Kaşıkçı cinayeti unutuldu mu
Bin Salman’ın ziyareti öncesinde Kaşıkçı cinayetinin unutulduğu ile ilgili tenkitler de devam ediyor
Dış siyaset yorumcularına nazaran ise bahse real politik açısından da bakmak gerekiyor Dr Ali Semin Kaşıkçı olayı çok büyük ve insanlık dışı bir olay derken bununla birlikte memleketler arası bağlantılar açısından bakıldığında hiçbir devletin kalıcı düşman ya da kalıcı dost olmadığını belirtiyor
Semin yalnızca Türkiye ile Suudi Arabistan ortasındaki ilgilerin düzelmediğini bölge ülkelerinin birbiri ile ilgilerinde de farklı bir etaba geçtiğini söyleyerek Türkiye açısından yalnızca Katar üzerinden bir Körfez siyasetinin ya da yalnızca Katar üzerinden bir Ortadoğu siyasetinin tam manasıyla sonuç vermediğini kaydediyor
Emekli Büyükelçi Rende ise Kaşıkçı cinayeti ile temaslı tenkitlerle ilgili olarak Körfez ülkelerindeki kraliyet üyelerinin cezasızlık haline dikkat çekiyor Bu prenslerin güya insan üstülermiş üzere yetiştirildiğini ve bunun da onları bir çeşit kibre sevk ettiğini belirten Rende şöyle konuşuyor
Çok kolay zenginliğin de verdiği bir kendini çok muktedir hissetme hali içindeler Bu kibir ve çok muktedir hissetme hali bir cezasızlık kültürüne de yol açıyor Yani ‘ben yaparım isterim olmayacak şeyler de isterim olmayacak şeyler de yaparım Sonra gerekirse para öderim yani bunun parasını da öderim’ üzere
Rende bölgeye dair projeksiyonunda ise İran Türkiye Mısır İsrail Suudi Arabistan üzere bölgesel güçler ortasındaki gayretin devam edeceğini fakat tıpkı vakitte diyalog kapısının da açık kalması gerektiğini belirterek Aksi halde Ortadoğu’da etnik dini mezhepsel çatışmalar devam edecek ve kan akacaktır Yani istikrar için refah lazım ekonomik işbirliği lazım diyor
