Ekonomi idaresinin kredi büyümesini denetim altına almak için attığı bir dizi adımlar Merkez Bankası’nın 10 Haziran’daki bilgilerine nazaran etkisiz kaldı.
Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine nazaran 10 Haziran haftasında bir evvelki haftaya nazaran tüm kredi faiz oranları yükseldi. Gereksinim kredisi faizi yüzde 30,65 ile 4 ayın tepesine çıkarken taşıt kredisi faizleri yüzde 25,03 ile nisan sonundan bu yana en yüksek düzeyinde. Ticari kredi faizleri ise yüzde 24,71 ile yılın en yüksek ikinci düzeyine tırmandı.
Ekonomi idaresi tarafından geçtiğimiz haftalarda atılan adımlar hem kredi hem de mevduat faizlerinde tarafın üste çevrilmesine neden oldu. Bankaların TL mevduat faizleri 10 Haziran haftasında ortalama olarak bir evvelki haftaya nazaran 29 baz puan artışla yüzde 16,08’e çıkarken, dolar mevduat faizi 2 baz puan artışla yüzde 1,61’e ve Euro mevduat faizi 18 baz puan artışla yüzde 0,87’e yükseldi.
Enflasyon tesirli oluyor
Kredi faizleri bu türlü yüksek seyrederken kredi büyüme suratları ise ivme kaybetmiyor. Toplam kredi büyümesi kur tesirinden arındırılmış olarak 10 Haziran haftasında yüzde 31 büyüme gösterirken bu yılın başından bu yana kesintisiz artışını sürdürdü. Tüketici kredi büyümesi de 10 Haziran haftasında kur tesirinden arındırılmış olarak yıllık yüzde 27,1, ticari krediler ise yüzde 28,3 büyüme gösterdi. Datalar ne ticari kredi büyüme suratında ne de tüketici kredisi büyüme suratında alınan makroihtiyati tedbirlere karşın yavaşlama olmadığını ortaya koyuyor.
Hem kredi faizlerinin hem de kredi büyüme suratının artması birebir anda yaşanıyor. Analistler her ne kadar bankaların kredi maliyetleri artırılsa krediye erişim zorlaştırılsa bile yüksek enflasyon ortamında işletme sermayesi gereksiniminin ticari kredilerde büyüme suratının yavaşlamasının engellediğini belirtti. Tıpkı biçimde tüketici kredilerindeki büyümede de yüksek enflasyonun tesiri büyük. Alım gücü epeyce azalan tüketiciler yüksek faize karşın kredi talebini artırmaya devam ediyor.
Ne olmuştu?
Geçtiğimiz haftalarda iktisat idaresi tarafından finansal istikrar sağlanması, TL varlıkları özendirme ve yabancı para varlıklara TL cinsi ek karşılık ayrılmasıyla caydırmayı amaçlayan ataklarda bulunuldu. Ayrıyeten ticari kredilerdeki zarurî karşılık oranı iki katına yükseltildi, banka ve sigorta muameleleri vergisi artırıldı. Kredilerin de vadeleri azaltıldı.
