İstanbul Bilgi Üniversitesi Rekabet Hukuku Merkezi Yöneticisi Doç. Dr. Kerem Cem Ulu e-ticarete yönelik kanun teklifini kıymetlendirdi.
Bloomberg HT’ye konuk olan Ulu, teklifin ticaret platformlarının pazar gücüne ve ağırlaşmasına odaklandığına ve piyasa gerçekleriyle bağdaşmayan müdahaleci hususlar içerdiğini söyledi.
Sanlı kelamlarına şöyle devam etti:
İki tane temel sıkıntı var. Platformlar çok büyüdü ve satıcılar açısından bakarsak platform üzerinden satış yapan satıcılar asimetrik bir pazar gücüne sahip oldu. İkincisi ekonomik yoğunlaşma… Teklif iki sorun üzerine inşa edilmiş. Bu açıdan yasal düzenleme yapmak dünyadakilerle paralel lakin Türkiye’deki ile ilgili birkaç tane sorun var. Tıpkı anda benzeri yasal düzenlemeyi Rekabet Kurumu’nun yaptığını biliyoruz. Hasebiyle iki yasal düzenleme eşzamanlı olarak gidiyor ki bu karmaşa doğuracaktır. İki, bu yasal düzenleme paydaşlarının kelam sahibi olmadığı, tartışılan bir yasal düzenleme. Üçüncüsü dünyada hazırlanan bu bahiste örnekler var, takip ettiğimiz Avrupa Birliği’nden ayrılan, sapan kimi açılardan epey müdahaleci diyebileceğimiz, piyasa iktisadı gerçekleri ile bağdaşmayan birtakım düzenlemeler içeriyor. Baktığımız vakit teklif piyasanın dinamiklerini bozabilecek, yatırım yapma gücünü azaltabilecek ve hür pazarı bozabilecek birtakım kurallar içeriyor.
“Platform üzerinden satış yapanlar açısından olumlu”
Teklifin bilhassa platform üzerinden satış yapan satıcıları platforma karşı güçlendirecek hususlar içerdiğini de kelamlarına ekleyen Ulu, “Satıcılarla olan bağ açısından yani platformun kendi üzerinden satış yapan satıcılarla olan bağlantısı açısından baktığımız vakit platformlar çok güçlü ve her dediklerini satıcılara kabul ettirme tesirleri var. Satıcılar ve bu platformlar ortasındaki ilgiyi düzenlemek isabetli. Bu çok kıymetli bir şey, bir boyutuyla platform ve satıcılar ortasında istikrar gözetiyor, satıcıların gücünü artırıyor” dedi.
“Platform kendi markasını kendi platformu üzerinden satamayacak”
Teklifte kaygı oluşturan hususlar hakkında da bilgi veren Ulu, yasa koyucular tarafından platformalara müdahale edilmezse uzun vadede tüketicinin refahının olumsuz etkileneceği yani fiyatların artacağını ve çeşitlilik ve kalitenin azalacağı ait bir telaşının olduğunu ve teklifle artık platformların kendilerinin ürettikleri markaları kendi platformları üzerinden satmasının önüne geçildiğini söyledi.
Sanlı kelamlarına şöyle devam etti:
Teklifte satıcıları daha fazla özgür bırakmak ve bu platformları tüketicilere ziyan verecek birtakım uygulamalara son verilmesi düşünülüyor ancak sorun şu burada birtakım düzenlemeler ölçüsüz, öteki yasal düzenlemelerde görmediğimiz stilde kararlar var. Mesela platform kendi markasını platform üzerinden satamaz diyor, yasanın yapısına baktığımız vakit getirilen yükümlülükleri ekseriyetle bu platformun elde ettiği ciroya nazaran yani daha doğrusu net süreç hacmine nazaran öngörüldüğünü görüyoruz. Eşikler var ve buradaki kaygı kendi markasını öteki markalar karşısında kayırması ve satıcıları olumsuz etkilememesi.
“Ciddi vergi yükü geliyor”
En kıymetlisinin vergi ile alakalı hususlar olduğunu belirten Ulu, “Olağanüstü bir vergi getirilmiş rekabet siyaseti ve ağırlaşma ile pek alakası yok. Burada yapılmak istenen şey çok büyüyen platformları vergilendirmek suretiyle yatırım iştahını öldürmek ve belirli bir ciro üzerine çıkarmamak. Öngörülen cirolar elde edilirse zati o platformu faaliyet gösterme imkanı kalmaz. Zira vergi ve lisans fiyatına ilgili platformun cirosundan değil net süreç dediğimiz üzerinden yapılan süreçler fiyatından alıyor, bu vergiler çok fazla.
“İndirimlere kısıtlama gelecek”
Tüketiciyi etkileyen en değerli hususun ise indirimlerle alakalı olduğunu belirten Ulu, “İndirim kısıtlamaları var tüketiciyi etkileyecek kısmı da bu… Maddede bence olmaması gereken mantığı anlaşılıyor lakin emel açısından çok da ölçülü olmayan düzenlemeler olarak söyleyebiliriz” dedi.
