Fiyatları etkileme ile mal yahut hizmet satımından kaçınma kabahatiyle faal çaba edilebilmesi, stokçuluk faaliyetlerinin önlenebilmesi hedefiyle Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) bu cürümler için belirlenen cezalar artırılıyor.
TBMM Genel Konseyi’nde kabul edilen Yargıçlar ve Savcılar Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile noterler, taşınmaz satış vaadi mukavelesi yapabilecek, bu mukaveleyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve sarfiyatları ödemesi halinde tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh verebilecek, taşınmaz satış kontratı yapabilecek.
Taşınmaz satış mukavelesi noterler tarafından da yapılabilecek.
Noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine müracaat dokümanı düzenleyecek, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı dikkate alacak ve taşınmaz satışıyla ilgili öteki kanunlarda yer alan sınırlamalar ile yol ve temelleri gözetecek.
Tapu kayıt örneği noterlerle paylaşılacak
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tapu kayıt örneği ve başka evraklar, tapu bilişim sistemi vasıtasıyla noterlerle paylaşılacak.
Taşınmaza ait kayıt ve evrakların eksikliği halinde ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan konular sistem üzerinden talep edilecek ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılacak.
Noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına mani hukuksal bir durumun bulunmadığı tespit edildikten sonra taşınmaz satış mukavelesi yapılacak.
Satış kontratı taraflarca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak mukaveleyi bu sisteme kaydedecek.
Sözleşmenin sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Satış kontratı ile öbür dokümanlar, noter tarafından sisteme aktarılacak ve fiziki olarak arşivlenecek.
Noter fiyatı 500 liradan az, 4 bin liradan fazla olamayacak
Kanuna nazaran, noterler taşınmaz satış kontratıyla ilgili süreçleri şahsen yapacak.
Tapu kayıt örneği ve öteki evraklardan hak sahibinin belirlenememesi yahut satışa mahzur tüzel durumun varlığı halinde noterlerce satış süreci gerçekleştirilmeyecek.
Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış mukavelelerinde yalnızca tapu harcı alınacak, bu süreçler için ayrıyeten noter harcı istenmeyecek.
Taşınmaz satış mukaveleleri damga vergisinden ve bu süreçlere ait düzenlenen kağıtlar bedelli kağıt bedellerinden istisna olacak. Bu kapsamda yapılan süreçler karşılığında noter fiyatı dışında rastgele bir fiyat alınmayacak. Noter fiyatı taşınmazın bedeline nazaran 500 liradan az, 4 bin liradan fazla olamayacak ve fiyat tarifesinde gösterilecek. Bu ölçüler, her yıl bir evvelki yıla ait olarak Vergi Adap Kanunu kararları uyarınca tespit ve ilan edilen tekrar değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacak.
Taşınmaz satış süreçleri için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınacak ve bu süreçler sebebiyle noterlere rastgele bir hisse yahut aidat ödenmeyecek.
Taşınmaz satış mukavelesinin düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle yapılmış olan atama ve nakil ilanları ile bunlara ait iş ve süreçler hakkında uygulama devam edecek.
Danıştay Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor
Düzenlemeyle, Danıştay Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, sabit üyelerle misyon yapan Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasının, iş yükü dikkate alınarak yargılamada gecikmelere sebebiyet verilmemesi hedefiyle mevcut yapısıyla çalışması için belirlenen müddet 31 Aralık 2022’den 31 Aralık 2026’ya kadar uzatılıyor.
Danıştay daire sayısının 10’a düşürülmesi için öngörülen müddet, 4 yıl daha uzatılıyor.
Yargıtay Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Yargıtay Birinci Başkanlık Konseyi 8 asıl, 4 yedek olmak üzere 12 üyeden oluşacak.
Yargıtay Birinci Başkanlık Şurasına seçilenlerin bir seçim periyodu geçmeden tekrar seçilemeyeceklerine yönelik karar yürürlükten kaldırılıyor.
Fiyatları etkileyenlere ve stokçuluğa cezalar
Kanuna nazaran, TCK’nin “fiyatları etkileme” başlıklı hususunda değişikliğe gidilerek fiyatları etkileme hatasıyla faal uğraş edilebilmesi maksadıyla cürmün cezası artırılıyor. Buna nazaran, emekçi fiyatlarının yahut besin yahut malların kıymetlerinin artıp eksilmesi sonucunu doğurabilecek bir halde ve bu gayeyle palavra haber, havadis yayan yahut sair hileli yollara başvuran kimseye 3 aydan 2 yıla kadar verilmesi öngörülen mahpus mühleti, “1 yıldan 3 yıla” formunda değiştiriliyor.
Fiil sonucu besin yahut malların pahaları yahut emekçi fiyatları artıp eksildiği takdirde cezanın üçte biri oranında artırılmasına yönelik düzenleme ise “yarısına” çıkarılıyor.
Fail, ruhsatlı simsar yahut Borsa tellalı ise cezanın ayrıyeten “sekizde bir” oranında artırılmasına yönelik husustaki müddet ise “yarısı oranında” olarak düzenleniyor.
Mal yahut hizmet satımından kaçınma hatasıyla faal gayret edilebilmesi ve stokçuluk faaliyetlerinin önlenebilmesi emeliyle bu hatanın cezası da artırılıyor. Muhakkak bir mal yahut hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir muhtaçlığın ortaya çıkmasına neden olan kişi için 6 aydan 2 yıla kadar öngörülen mahpus cezası, 1 yıldan 3 yıla artırılıyor.
Kanunla, hakim ve savcı yardımcılığı kuruluşunun getirilmesine bağlı olarak ilgili kanunlarda ahenk düzenlemeleri de yapılıyor.
Düzenlemedeki kararlar 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
