Milli Eğitim Bakanlığı, Sıhhat Bakanlığı, Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği’nin işbirliği ve Sanofi Türkiye’nin dayanağıyla yürütülmekte olan ‘Okulda Diyabet Programı’ vilayet toplantılarının beşincisi 10 Haziran 2022’de Afyonkarahisar’da yapıldı.
Daha evvel Gaziantep, Adana, Samsun ve Eskişehir’de düzenlenen Okula Diyabet Programı kapsamında; çocuk diyabet takımı, aileler ve öğretmenleri buluşturmak, diyabetli çocukların okuldaki bakımını güçlendirmek, problemlerini çözmek, “Çocuklarda Diyabet” konusunda farkındalık yaratmak hedefleriyle 10 Haziran 2022’de Afyonkarahisar’da düzenlenen 5. toplantıya çoğunluğunu öğretmenler, diyabetli çocuklar/gençler, aileler, okul hemşirelerinin oluşturduğu 600 kişi katıldı.
Afyonkarahisar Sıhhat Bilimleri Üniversitesi konut sahipliğinde düzenlenen toplantının açılışında Afyonkarahisar Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Anabili Kolu Lider Vekili Prof. Dr. Ayşegül Bükülmez, Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Derneği Diyabet Kümesi Lideri Prof. Dr. Zehra Aycan, Vilayet Ulusal Eğitim Müdürü Metin Yalçın okulda diyabet bakımının kıymetini anlatan konuşmalar yaptılar.
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Bilim Kolu Lideri, Okulda Diyabet Programı Koordinatörü Prof. Dr. Şükrü Hatun, “Çocuklarda Diyabet ve Okulda Diyabet Bakımı” başlıklı bir konuşma yaparak, Tip 1 diyabetli çocukların okulda kan şekerinin ölçülmesi, insülin enjeksiyonu ya da insülin pompası ile insülin verilmesi yahut bunların denetlenmesi, karbonhidrat ölçülerinin hesaplanması, beslenme saatlerinde nezaret edilmesi, kan şekeri düşüklüğü ve yüksekliklerinde yardım edilmesi, ağır kan şekeri düşüklüğü üzere durumlarında acil müdahale edilmesi üzere muhtaçlıklarının olduğunu, bu gereksinimlerin birçok vakit annelerin özverileri ile çözüldüğünü, halbuki öğretmenlerin bu mevzulardaki takviyesinin çok değerli olduğunu, okulda diyabet programının bunu hedeflediğini ve temel ideolojisinin çocuk diyabet takımlarını öğretmenler ile tamamlamak olduğunu anlattı.
Milli Eğitim Bakanlığı Dayanak Hizmetleri Genel Müdürlüğü İşyeri Sıhhat ve Güvenlik Ünitesi Daire Başkanlığı Sıhhat Hizmetleri Şubesi Koordinatörü Gülcan Kılınç, bakanlık olarak “Okulda Diyabet Programı”nın ortağı olduklarını ve bütün imkanları ile programı desteklediklerini, yakın vakitte yayınlanan “Tip 1 diyabetli öğrencilerin okullarda/kurumlarda bakımı ve desteklenmesi hakkında yönerge” ile okul idareleri ve öğretmenlerin sorumluluklarının detaylı olarak belirlendiğini, bundan sonra bu yönergenin uygulanması çalışmalarına yük vereceklerini anlattı. Kılınç, Türkiye’de okul hemşiresi sayısının çok az olduğu, bu sorunu çözmek için hazırlıklarının sürdüğü, yakında Okulda Diyabet Programı Online Eğitim Platformu’nun canlıya alınacağını ve bu yolla eğitimlerin yaygınlaştırılacağını ve okuldaki meselelerin tahlili konusunda aile ve okulların işbirliği yapmasının gerekli olduğunun altını çizdi.
Koç Üniversitesi Hastanesi Çocuk Diyabet takımından diyetisyen Tuğba Gökçe ve hemşire Ecem Can, Tip 1 diyabetli çocuklar ile başka çocukların beslenmesinin misal olduğunu, diyabetli çocukların olağan hayatta ve okulda karbonhidrat sayarak ve esnek bir formda beslenebileceklerini, orta öğün almalarının kural olmadığını anlattı.
Daha sonra kelam alan Tip 1 diyabetli Endokrinolog ve Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Oğuzhan Deyneli, kendisinin lise yıllarında Tip 1 diyabet tanısı aldığını, kendisinin şu anda otomatik insülin verme sistemi 780G insülin pompası kullandığını ve HbA1c’sinin yüzde 6 dolayında seyrettiğini, hiçbir komplikasyonun olmadığını söyledi.
Toplantı boyunca ayrıyeten, Arkadaşım Diyabet İznik Kampı’na katılan, artık matematik öğretmeni olan İsmail Kaya, Fen Lisesi öğrencisi ve tıp okumak isteyen Mihriban Ülker Arı, Tip 1 diyabetli çocuk annesi Sabahat Çelikeloğlu, yeni bebeği olan Tip 1 diyabetli bir öğretmen, okul yöneticileri, Tip 1 diyabetli çocuk aileleri kelam olarak, okulda diyabet bakımı ile ilgili eski yıllara nazaran kıymetli ilerlemeler olduğunu, bununla birlikte hâlâ Tip 1 diyabetin gereğince bilinmediğini ve diyabetli çocukların zaman zaman ayrımcılığa maruz kalabildiğini, birçok öğretmenin Tip 1 diyabetli çocuklara takviye olmaya çalıştığını fakat bilgi yetersizliği olduğunu, âlâ niyetin kâfi olmadığını, Tip 1 diyabetli çocuk olan okullardaki öğretmenlerin kapsamlı bir formda eğitilmesi gerektiğini belirttiler.
11 Haziran’da da, grup olarak evvel Afyonkarahisar Belediyesi’nin çölyaklı çocuklar için düzenlediği kahvaltıya, daha sonra ise “Arkadaşım Diyabet Buluşmları” toplantılarının beşincisine (Daha evvel Kütahya, Konya, Gaziantep ve Diyarbakır’da yapılmıştı) katılındı ve Afyondaki Tip 1 diyabetli çocuk ailelerinin sorularının cevaplandığı bir toplantı yapıldı.
Toplantılar ile ilgili izlenimlerini anlatan Okulda Diyabet Programı Koordinatörü Prof. Dr. Şükrü Hatun, Afyonkarahisar’dan “İyi bir iş başardık” duygusu ile döneceklerini, Afyon’daki 200 civarındaki Tip 1 diyabetli çocuğun okullarında öncelikle bir yetkili kişi belirlenmesini ve bu bireylerin kapsamlı bir halde eğitilmesini, bunun çabucak yapılabileceğini, Tip 1 diyabetli çocukları izleyen merkezlerin bir vazifesinin de bu olduğunu söyledi.
