ABD’de resesyon telaşları Fed’in 28 yılın en sert faiz artışının akabinde yükselmeye başladı.
Wall Street kurumları sıkılaşma sürecinin ekonomik aktiviteye olumsuz tesiri olacağı görüşünde.
Wells Fargo 2023 ortalarında ölçülü bir resesyon yaşanacağını öngördü. Banka enflasyonun tüketicilerin alım gücünü azaltacağını ve Fed’in enflasyonla çaba etmek için adım atacağını, münasebetiyle bu durumun ekonomiyi resesyona sürükleyeceğini söz etti.
Moody’s Analytics’ten gelen yorumlar da ülkede yumuşak iniş mümkünlüğünün daha düşük olduğuna işaret etti. Bloomberg’in haberine nazaran Moody’s Analytics Para Siyaseti Araştırma Yöneticisi Ryan Sweet Fed’in enflasyonu alt edinceye kadar faizleri artırmaya devam edeceğini, bu durumun iktisada de olumsuz tesiri olacağını söyledi.
Fed, kısa periyotlu siyaset faizini 75 baz puan artışla yüzde 1,50-1,75 aralığına yükseltmişti. Artış 1994’ten bu yana tek seferde gerçekleştirilen en süratli faiz artışı olmuştu.
Faiz kararından evvel gelen perakende satış datalarından de olumsuz sinyaller gelmişti. Mayıs’ta ABD’de perakende satışlar 5 ay sonra birinci kere aylık bazda düşüş gösterdi. Bu durum enflasyondaki yükselişle tüketici harcamalarının ılımlılaştığını gösterdi.
Sert faiz artışı 1994’te iktisatta nasıl tesir yaratmıştı?
Fed’in daha evvel 75 baz puanlık faiz artış kararı aldığı 1994 Kasım ayında merkez bankası para siyasetini enflasyonun üstünde sıkılaştırarak iktisatta yumuşak bir iniş gerçekleştirmeyi başarmıştı.
Bu artış o periyot Fed Lideri olan Alan Greenspan’in iktisadın ısınmasını önlemek için 1994-1995 yıllarında 13 aylık süreçte faizlerin yüzde 3’ten 6’ya çıkardığı artış serisinin bir kesimiydi.
1994 yılında paylar yalnızca bir yıllığına yüzde 1,2 üzere küçük bir düşüş göstermiş ve Fed bir resesyon yaşanmasına mani olmayı başarmıştı. 1995 yılında ise paylar yüzde 34’lük bir artış yaşamıştı.
CFRA Araştırma’nın datalarına nazaran 1994 Kasım ayında yapılan 75 baz puanlık artışın akabinde pay senetleri ufak bir düşüş yaşamış ve 1995 Şubat ayındaki artışın öncesinde ise toparlanmaya başlamıştı.
“Fed 2022’de gibisi bir yumuşak inişi başarabilecek mi? Borsa şimdiden yüzde 22 bedel kaybetti ve Fed 1994’te enflasyonun önünde bir sıkılaşma izlerken bugün yakalamak için gayret sarf ediyor” diyen InvesTech Researc and Stack Financial Management Lideri James Stack, “Bugün başarılmaya çalışılan “yumuşak iniş” ile 1994-95 devri ortasındaki en büyük fark Fed’in bugün inanılmaz derecede gelişmelerin gerisinde kalmış olması. Fed geçtiğimiz yılın başında ortaya çıkan enflasyon emareleriyle faizleri artırması gerekirken bunun yerine 0 faizle ve sonu gelmeyen tahvil alımlarıyla mali genişlemeye devam etti” değerlendirmesinde bulundu.
CFRA Araştırma Stratejisti Sam Stovall ise 1994 yılında Fed’in faizleri yıllık enflasyon oranından çok daha fazla artırdığını belirterek, “Bu kere ise enflasyon faizlerden değerli ölçüde daha süratli yükseliyor münasebetiyle mevcut durum Fed’in çok daha agresif davranması gereken büsbütün farklı biri durum” yorumunu yaptı.
