İngiliz hükümetinden bir sözcü, Birliğin, İngiltere’ye karşı başlattığı yeni yasal sürece ait yaptığı açıklamada, “AB’nin, protokolün neden olduğu sıkıntıların daha da berbata gitmesini durdurmak için hayati ehemmiyet taşıyan, halihazırda yürürlükte olan yasal müddetle ilgili yasal süreçleri tekrar başlatmayı seçmesi hayal kırıklığı yaratıyor.” tabirini kullandı.
Sözcü, İngiltere’nin tercihinin, müzakere edilmiş bir tahlilden yana olsa da bugün AB tarafının ortaya koyduğu tekliflerin, aylardır tartışılan tekliflerle birebir olduğunu ve meseleleri çözmeyeceğini belirtti.
Protokolün, Belfast Mutabakatı’nı baltaladığı, ticareti aksattığı ve Kuzey İrlanda’daki insanların, İngiltere’nin geri kalanından farklı muamele görmesine yol açtığı değerlendirmesinde bulunan sözcü, şunları kaydetti:
“AB, protokolün kendisini değiştirmek istemediği konusunda ısrar etmeye devam ediyor. Bu nedenle protokolün sıkıntılara neden olan kısımlarını değiştirmek için kendimiz harekete geçmek zorundayız. Bu hafta duyurduğumuz mevzuat, AB Tek Pazarını da koruyan ve kuzey-güney ticaretini destekleyen pratik, makul tahliller sunuyor.”
AB, İngiltere’ye karşı yeni yasal süreç başlattı
AB Kurulu Lider Yardımcısı Maros Sefcovic, bugün Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında, Komitenin, protokolün değerli kısımlarına uymadığı gerekçesiyle İngiltere’ye yönelik yasal süreç başlatmaya karar verdiğini duyurmuştu.
İngiltere’ye karşı ziraî eserlerin gönderilmesi konusunda geçen yıl başlatılan hukuku ihlal sürecini ilerleteceklerini belirten Sefcovic, İngiltere’nin 2 ayda cevap vermemesi halinde mevzuyu Avrupa Adalet Divanı’na götürebileceklerini bildirmişti.
Sefcovic, İngiltere’ye karşı Kuzey İrlanda’daki hudut denetim noktalarında kâfi işçi ve altyapı sağlamadığı, AB’ye gerekli ticari istatistik datalarını vermediği münasebetleriyle 2 yeni hukuku ihlal süreci başlattıklarını da kaydetmişti.
İngiltere, protokolü değiştirmek istiyor
İngiltere’de hükümet, geçen pazartesi günü, Kuzey İrlanda Protokolü’nün tek taraflı değiştirilmesini öngören yasa tasarısını parlamentoya sundu.
Tasarı, Birleşik Krallık’ı oluşturan İngiltere, Galler ve İskoçya’dan Kuzey İrlanda’ya giden malların gümrüğe tabi tutulması zorunluğunu büyük ölçüde kaldırıyor.
Tasarıya nazaran, Kuzey İrlanda’da kalacak mallar, gümrük denetimine gerek duyulmadan “yeşil şerit” üzerinden taşınabilecek. Fakat İrlanda Cumhuriyeti münasebetiyle AB’ye gidecek mallar ise “kırmızı şerit” uygulamasıyla gümrüğe tabi tutulacak.
Kuzey İrlanda’daki işletmeler, AB yahut İngiltere regülasyonlarından birini seçebilecek. Hasebiyle AB regülasyonlarınca uygun görülmeyen mallar da Kuzey İrlanda’da satılabilecek.
Ayrıca uyuşmazlık durumunda artık Avrupa Adalet Divanı değil İngiliz mahkemeleri son kelamı söyleyecek.
Tartışmalı Kuzey İrlanda Protokolü
Brexit muahedesinin bir modülü olan protokol, Birleşik Krallık’ın kesimi olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ortasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole nazaran, Brexit’e karşın Kuzey İrlanda, AB’nin Gümrük Birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor, Birleşik Krallık’ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar ortasındaki savaşı sona erdiren Belfast Mutabakatı gereği, denetimlerin yapılabildiği fiziki bir kara hududu oluşturulamıyor. Bu yüzden denetimlerin lakin denizde yapılması kararlaştırılsa da İngiliz hükümeti uzun müddettir değişiklik talep ediyor.
Ayrıca Kuzey İrlanda’da İngiltere’yle Birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi de (DUP) protokolün iptal edilmesini ya da en azından değiştirilmesini istiyor. Parti, Londra’ya baskı yapabilmek için mayıs ayındaki lokal seçimler sonrası Kuzey İrlanda’da yeni idarenin oluşturulmasını engelliyor.
