İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi datalarına nazaran 2021 yılında Türkiye’de en az 62 çocuk, çalışırken hayatını kaybetti. İSİG Meclisi’nin bahisle ilgili dataları tuttuğu 2013 yılından bu yana ise ölen çocuk emekçi sayısı toplamda en az 556 olarak açıklandı. İSİG, Türkiye’de son dokuz yıl içerisinde ölen çocukların 316’sı tarım ve orman; 57’si inşaat 37’si metal; 27’si ise konaklama ve cümbüş işkolunda hayatını kaybettiğini duyurdu.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 12 Haziran tarihini “Dünya Çocuk Personel Günü” olarak kabul ediyor. Örgütün 2020 yılına ilişkin son bilgilerine nazaran 63 milyon kız çocuğu ve 97 milyon erkek çocuk olmak üzere toplam 160 milyon çocuk işgücünde yer alıyor. Bu da dünyada her 10 çocuktan birinin çocuk personel olduğu manasına geliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından tıpkı yıl yayımlanan en şimdiki rapora nazaran de, Türkiye’de 5-17 yaş aralığında 720 bin çocuk, emekçi olarak çalışıyor. Bu datalarda çalışan çocukların yüzde 30,8’inin tarım, yüzde 23,7’sinin sanayi, yüzde 45,5’inin ise hizmet bölümünde yer aldığı görülüyor.
- UNICEF: Çocuk personellerin sayısı son 20 yılda birinci defa artış gösterdi
ILO Genel Yöneticisi Guy Ryder, çocuk işçiliğiyle çaba noktasında “bir dönüm noktasında” olunduğunu söyledi.
Son yıllarda kimi bölgelerde olumlu gelişim kaydedilse de bilhassa 5 ile 11 yaş aralığındaki çocuk kümesinde dünya çapında verilen çabanın durma noktasına geldiğini belirten Ryder, “Covid-19’un yoksulluğu ve eşitsizliği artırması ve kapanan okullar nedeniyle milyonlarca çocuğun daha risk altına girmesine yol açtı” dedi.
ILO raporlarına nazaran çocuk işçiliğinin azaltılmasındaki ilerleme suratı 2016-2020 devrinde durdu. Ayrıyeten, dünyada çocukların dörtte üçüne yakını yahut öteki bir tabirle 1,5 milyar çocuk ömürlerini toplumsal müdafaasız sürdürüyor.
** Son dokuz yılda çocuk işçi ölümlerinin yıllara, işkollarına, nedenlerine ve cinsiyetlere göre dağılımı.. pic.twitter.com/WKCwqiouM4
— İSİG Meclisi (@isigmeclisi) June 12, 2022
Durban hareket çağrısı
Bu yıl 15-20 Mayıs tarihlerinde Güney Afrika’nın Durban kentinde gerçekleştirilen Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılması 5. Global Konferansı’nda hususa ait acil hareket davetinde bulunuldu.
İlk defa Afrika’da düzenlenen konferansta, hükümetlerden, personel ve patron kuruluşlarından, BM kuruluşlarından, sivil toplumdan ve bölgesel kuruluşlardan binlerce delege, tarımda çocuk personelliği, çocukların eğitim hakları, ve toplumsal müdafaaya kozmik erişim mevzularında, çocuk işçiliğini külliyen sonlandırma gayesinde bir ortada çalışmak için fikir birliğine vardı.
Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda yönetilen konferansta, üye devletler, 2022-2025 devrinde elde edecekleri sonuçları bir sonraki konferasta sunmayı taahhüt etti.
Eylem davetinde özetle şu maksatlar yer aldı:
- En makûs biçimlerine öncelik verilerek, çocuk işçiliğini ortadan kaldırmaya yönelik çok paydaşlı gayretleri hızlandırmak; minimum çalışma yaşı üzerindeki yetişkin ve gençler için, mevcut işleri beşere yakışır bir düzeye ulaştırmak,
- Tarımda çocuk işçiliğine son vermek,
- Sosyal müdafaaya kozmik erişim sağlamak,
- Çocukların eğitim hakkını gerçekleştirin ve fiyatsız, mecburî, kaliteli, eşitlikçi ve kapsayıcı eğitim ve öğretime kozmik erişimi sağlamak,
- Çocuk personelliği ve zorla çalıştırmanın ortadan kaldırılması için finansmanı ve milletlerarası işbirliğini artırmak.
ILO Genel Yöneticisi Ryder, konferansta yaptığı konuşmada, “Kimileri diyebilir ki çocuk personelliği yoksulluğun kaçınılmaz sonucudur ve bunu kabul etmek zorundayız. Bu kelam yanlıştır. Çocuk işçiliğine asla razı olamayız” sözlerini kullandı.
Türkiye’de durum ne?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), çocuk işçiliğine dair son resmi dataları Mart 2020’de yayımladı.
TÜİK’in Çocuk İşgücü Anketi, 2019 yılının Ekim-Kasım-Aralık periyodunda 5-17 yaş aralığındaki çocuklara uygulandı.
Bu datalara nazaran,
- Türkiye’de 5-17 yaş kümesinde ekonomik faaliyette çalışan çocuk sayısı 720 bin,
- Çalışan çocukların yüzde 79,7’si 15-17 yaş kümesinde,
- Çocuk personellerin yüzde15,9’u 12-14 yaş, yüzde 4,4’ü 5-11 yaş aralığında,
- Çocuk personelliği erkeklerde (yüzde 70,6), kız çocuklara nazaran (yüzde 29,4) daha fazla,
- Çalışan çocukların yüzde 65,7’si birebir vakitte eğitime devam etti, eğitime devam edemeyenlerin oranı yüzde 34,3
- Çalışılan kesimlere bakıldığında, çocuk çalışanların çoğunluğu (yüzde 45,5) hizmet dalında. Bu bölümü tarım (yüzde 30,8) ve sanayi (yüzde 23,7) takip ediyor.
- Bu çocukların yüzde 63,3’ü fiyatlı yahut yevmiyeli olarak çalışırken, yüzde 36,2’si fiyatsız aile çalışanı.
