Hazine ve Maliye Bakanlığı Türk Lirası’nın kullanımını ve cazibesini arttırmak için yeni birtakım tedbirler açıkladı.
Bloomberg HT yayınına katılan uzmanlar yeni alınan tedbirleri ve tesirlerini kıymetlendirdi.
“Avantajlarının hudutlu olacağı kanaatindeyim”
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu iktisat idaresinin yabancı yatırımcıya swap kanalını şartlı olarak yine açmasının aşikâr noktalarda cazibe yaratacağını lakin tesirinin sonlu olacağını belirtti.
Aslanoğlu şunları söyledi:
Şu anda Döviz talebi, döviz arzını geçmiş durumda ve bu arzı artırmaya yönelik yani ödemeler istikrarında finansman talebini güçlendirmeye yönelik adımlar çerçevesinde düşünmekte yarar var. Bu manada dış kaynak kullanımını teşvik eden buradaki maliyetleri düşüren bir adım üzere görünüyor. Buna ne kadar bu türlü bir talep olduğunu dışardan izlemek gerekiyor. Kesinlikle muhakkak noktalarda cazibe yaratacaktır. Genel olarak hem dünyadaki finansal hareketlerin daha çok inançlı liman arayışına girmesi hem burada maliyetlerin dolaylı yoldan çok artıyor olmasına baktığımızda bunun sağladığı avantajların ne kadar getiri sağlayacağı konusunda kuşkuluyum. Tesiri hudutlu olabilir kanaatindeyim
“Swap limitlerinin açılıyor olması çok önemli”
Gökhan Şen yeni paketlere olan ilginin mevcutun üzerinde olacağını, swap limitlerindeki esnemenin pakette en çok olumlu bulduğu karar olduğunun altını çizerek, şunları söyledi:
Kurda tekrardan yeni bir sarmala girme ihtimali vardı. O yüzden bir şey yapılması gerekiyordu. Faiz artışı da masada olmadığı için yan yollar aranıyordu ve artık ekonomiyi soğutmak gerekiyordu.
Normal koşullarda gelire endeksli senetler gerçek hayatta pek rastlanmaz, doğal kaynaklara sahip olan petrole bağlı şirketler üzerinden bir gelir yaratmaya çalışan ülkelerin modelidir. 90’lı yıllarda Türkiye’de denenmişti kısmi olarak bir aşinalığımız var.
Örneğin; Suudi Aramco halka açılmamış ancak senin şirketin gelirleri muhakkak, ziyan etmesi pek mümkün değil. Halk da bundan faydalansın likit olsun diye yapılabilir bu sebeple çıkan bir enstrümandır.
Türkiye’de çıkma sebebi sermaye piyasaları derinleştirme ve mevcut getirilerin üstünde getiri sağlama üzere bir niyet olabilir lakin nitekim gelire mi endeksi olacak yoksa sabit bir halde mi gidecek, gelire endeksli olsa yıllık 25-35 bandı çok aşması istenmiyor.
TL’deki vatandaşların muhakkak bir limiti açmayacak bir araçta kalmalarını beklemek de hakikat olmaz bunun altına getirisinin çok fazla kaymaması gerekir buna ilgi olur. Mevcuttun üstüne çıkar bir modül. Mevcut enstrümanlara nazaran bir modül daha fazla faiz ödeyecekse o vakit benim KKM faizim ne olacak, mevduat faizleri nereye sarfiyat ki bence üst gitmesi gerekiyor.
Swap limitlerindeki esneme paket içinde en güzel bulduğu unsurlardan bir tanesi. Çok piyasa hareketi oluşmasının kıymetli bir kısmı TL’ye ulaşamamaktan kaynaklanıyor. TL’ye ulaşamamanın bir sebebi piyasalardaki likiditenin çekilmesi oburu ise düzenlemeler. Kurumsal yatırımcı A ülkesinde durum alacaksa bunu ekseriyetle swaplar üzerinden yapar yarattığı likidite ile bir enstrüman satın alır. Swap limitleri kısıtlandığı vakit içeriye para gelmesi çabucak hemen imkansız üzere limitlerin açılıyor olmasını çok değerli buluyorum.
Yüksel: 20 Aralık üzere bir balyoz tesiri olmayacaktır
Reel Capital Genel Müdürü Mete Yüksel, tedbirlerle ilgili “Piyasadaki likiditeyi bir ölçü azaltacağı için kura inceden bir tesiri olacaktır; lakin burada 20 Aralık’ta yaşandığı üzere bir balyoz tesiri olacak bir tedbir görmüyoruz” yorumunda bulundu.
Hedeflenen durumun TL’yi özendirmek olduğunu söyleyen Yüksel “Yapılan düzenlemeler, büyük ihtimalle bankacılık kesiminde fonlama maliyetlerini artıracaktır. Kredi maliyetleri üzerine de ekstra bir artış getirecektir. Öte yandan, bankacılık bölümünün temel kârı enflasyon endeksli tahvillerden geliyor. O yüzden çok ufak bir negatif tesiri olacaktır” dedi.
Yüksel “İşletme sermayesini ağır olarak kullanan şirketlerin maliyetlerini artırabilir. Mobilya, tüketici elektroniği, beyaz eşya üzere tüketici odaklı dallar için de bir ölçü olumsuz olabilecek bir durum yaratabilir” biçiminde konuştu.
Tahsisli swap imkanın kıymetine dikkat çeken Yüksel “Yabancıların hissesi şu anda tüm vakitlerin en tabanında yüzde 34,65 oranında seyrediyor. Yabancı yatırımcı, pay senedi alırken uygun maliyetli ve kârlılık artışlarının yüksek olmasından ötürü hisseden kazanabileceğini düşünüyor, lakin hisseden kazandığını kurdan kaybedebileceği dehşetiyle satıp çıkıyorlar.
Londra’daki swap imkanını kıstığımız için yabancı kendisini hedge edemez duruma gelmişti. Eş vakitli olarak dolar ve pay senedi satın alıyor olması lazım. TL likiditesi Londra’da olmadığı için hedge sistemini swap ile çalıştıramadığından bunu yapamıyordu.
Yapmak isteyen yatırımcı TL’ye yatırım yapacaksa karşısında CDS alıyordu. CDS’lerin üste gitmesindeki bir sebep de buydu. Tahsisli swap imkanı CDS fiyatlamasını aşağıya çekecek. CDS tarafında olumlu bir şey olduğunu ve yabancı yatırımcının kendisini hedge etmesini sağladığı için büyük ihtimalle gelecek periyotta yabancı takas oranını arttıracağını düşünüyorum” sözlerini kullandı.
Yazgan: Düzenlemenin, piyasa faizleri üzerinde de üst yanlışsız bir tesiri olacağını söyleyebiliriz
Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ege Yazgan Bloomberg HT’ye yaptığı değerlendirmede birinci gayenin kurun aşağıya gelmesi ya da en azından üst gidişinin önüne geçilmesi olduğunu belirtti.
Yazgan “Kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulandıktan sonra olduğu üzere, aşikâr bir müddet stabilite kazanması hedefleniyor. Buna bağlı olarak muhakkak bir ölçüde enflasyonu da indirmeyi amaçladığını söyleyebiliriz. Kredi üzerindeki düzenlemelerle ise ithalat talebini biraz daha aşağıya gerçek indirmek isteniyor. 2011’de de uygulanan makro ihtiyati tedbirlerde de, cari açıkla tüketici kredileri ortasında kıymetli bir korelasyon olduğu düşünüldüğü için tüketici kredileri amaç alınmıştı. Daha sonrasında, cari açığın bu halde denetim altına alınamadığını gözlemledik” diye konuştu.
Yapılan düzenlemelerde, bilhassa bono tarafının değerli olduğunun altını çizen Yazgan ”Bunun vadesi ve getirisi aşikâr olmadan kur üzerinde bir tesiri olup olmayacağını söylemek mümkün değil. Bononun getirisine bağlı olarak orada bir tesir görülmesi mümkün” dedi.
Yazgan “Düzenlemenin, piyasa faizleri üzerinde de üst gerçek bir tesiri olacağını söyleyebiliriz. Aslında talebi engellemenizin öbür bir yolu yok. Bilhassa cari açıktan tasa ediyorsanız kesinlikle bir halde sıkılaştırmaya gitmeniz gerekiyor, bu da faizler üzerinden olmak durumunda. Bu da, Merkez Bankası faizini değiştirmeden, dolaylı olarak bu politikayı devam ettirmek manasına geliyor” formunda konuştu.
Yazgan yaptığı açıklamada “Bunların çok tesirli olması biraz sıkıntı. KKM açıklandığında, birinci başta dövizi biraz aşağıya yanlışsız çekti ve belirli bir stabilite de sağladı. Buna rağmen, sonrasında enflasyon denetim altına alınamadığı için, dış faktörlerin de tesiriyle, beklenti çok bozulduğu için, KKM şu anda tesirini yitirdi. Tekrar birebir etkiyi yapabilmek için yeni bir enstrüman gerekiyordu. KKM açıklandığında, Merkez Bankası satış yaparak dövizi aşağıya çekti, buna rağmen düzenleme kurun sabit kalmasında tesirli oldu. Yüklü bir satış olmadan şu an yapılan düzenlemenin kuru o kadar aşağıya çekebilecek bir tesiri olduğunu düşünmüyorum; fakat aşikâr bir stabilite kazanması üzerinde tesiri olabilir” yorumunda bulundu.
