Geçen haftaki “Cezasızlık ülkesinin kayıpları” başlıklı yazımın son dört cümlesi şöyleydi:
“Toplum unutuyor ve hesap soramıyor.
Bu da hata işlemek isteyenlere geniş bir alan açıyor.
Basını da ister istemez bir cürüm ortağı durumuna getiriyor.
1999 yılını mercek altına almaya natürel ki haftaya devam edeceğiz.”
***
1999 yılını dip köşe tararken, Türkiye İnsan Hakları Vakfı Raporu’na rastladım… Raporun 190. sayfasında, Söz Özgürlüğü kısmında uzun bir mola verdim. Kısmın başında kısa bir giriş cümlesi vardı:
“1999 yılında daha evvelki yıllarda olduğu üzere gazeteci, muharrir, insan hakları savunucuları, sanatkarlar, siyasi parti temsilcileri ve hükümet dışı kuruluşlara yönelik baskı ve yargılamaların değerli bir kısmı görüşlerini açıklamalarından kaynaklandı.”
Ardından “baskı ve yargılamaların” hedefi olan şahıslar sıralanıyor, dava bahisleri özetleniyordu. İsimleri okumaya başladım:
İsmail Beşikçi, Ahmet Kaya, Muzaffer İlhan Erdost, Abdülmelik Fırat, Abdurrahman Dilipak, Mehmet Kutlular, Hasan Hüseyin Ceylan, Hasan Celal Hoş, Hasan Mezarcı, İtalyan Gazeteci Dino Frisullo, Oral Çalışlar…
Ve çabucak akabinde gelen isim Recep Tayyip Erdoğan….
***
Recep Tayyip Erdoğan’ın “baskı ve yargılama” özetini okumaya başladım:
“İstanbul Büyükşehir Belediye Eski Lideri Recep Tayip Erdoğan 1997 yılında Siirt’te yaptığı konuşma nedeniyle TCY’nin 312. unsuru uyarınca aldığı 10 ay mahpus cezasını çekmek üzere 26 Mart günü cezaevine girdi.
Erdoğan İnfaz Yasası uyarınca 120 gün kaldığı Kırklareli’nin Pınarhisar ilçesindeki cezaevinden 25 Temmuz günü tahliye edildi.
Erdoğan’a verilen mahpus cezası 23 Eylül 1998 tarihinde Yargıtay tarafından onaylanmıştı.”
***
Recep Tayyip Erdoğan 23 yıl evvel, 45 yaşında belediye başkanlığından alınmış ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin maddelerini çiğnemekten mahkûm olmuştu.
Ve 26 Mart 1999’da cezasını çekmek için hapishaneye giriyordu. Sanal ansiklopedi bu mahkûmiyet periyodunu şöyle anlatıyor:
“6 Aralık 1997’de Siirt’te düzenlenen bir açıkhava toplantısı sırasında topluluğa yaptığı konuşmada, Ziya Gökalp’in 1912 yılında Balkan Savaşı’ndaki Türk askerler için yazdığı ‘Asker Duası’ adlı şiirinin sonradan değiştirilmiş bir sürümünden bir dörtlük okudu.
Okuduğu dörtlüğün bu formuyla Gökalp’e ilişkin olduğunu sav eden Erdoğan, mevzuyla ilgili olarak ‘konuşmamın bütünü incelendiğinde ulusal birlik ve beraberlik iletisi verildiği görülür’ demişti.
Daha sonraları Erdoğan’ın okuduğu sürümün, Türk Standartları Enstitüsü’nün 1994’te çıkarttığı Türk ve Türklük kitabında bulunduğu ortaya çıktı, lakin kim tarafından değiştirildiği anlaşılamadı.”
***
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Recep Tayyip Erdoğan’ın başına gelenlerin hukukî sürecini sanal ansiklopediden izlemeye devam edelim:
“Konuşmayla ilgili olarak bir inceleme başlatıldı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, Erdoğan’ın konuşmasının yer aldığı manzaraları inceledikten sonra, Refah Partisi’nin kapatılması istemiyle açılan davayı görüşen Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’na iletti.
Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı, Erdoğan hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 312/2 hususuna nazaran ‘halkı din ve ırk farkı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek’ suçlamasıyla hazırladığı iddianamesini 12 Şubat 1998’de tamamladı.
21 Nisan 1998’de sonuçlanan dava, Erdoğan’ın iddianamede bahsedilen hatası işlemesiyle sonuçlandı ve Erdoğan’a bir yıl mahpus ile 860 bin TL ağır para cezası verildi.
Daha sonra kendisini duruşmadaki hali ve tutumu göz önüne alınarak cezası 10 ay mahpus ve 176 milyon 666 bin 666 TL para cezasına çevrildi.
3 Haziran’da açıklanan gerekçeli karara nazaran Erdoğan, ‘Siirt’te yaptığı konuşmayla dindar ve dindar olmayan diye bölünen bölümler ortasındaki gerginliği canlı tutmayı amaçlamakta’ydı.
‘Bunları inanç birliği niyetiyle söyledim’ şeklindeki sözünün inandırıcı bulunmadığı belirtilirken, ‘benim referansım İslam’dır’ diyerek topluluğu inanan ve inanmayan olarak ayırdığı belirtildi.
‘Cezanın ertelenmesine yer olmadığı’ ibaresinin de yer aldığı kararın bir muhalif oya karşılık oy çokluğuyla alındığı ve Yargıtay’a başvurulabileceği kaydedildi.
Mahkemenin aldığı karar 23 Eylül’de Yargıtay 8. Ceza Dairesi tarafından, teğe karşı dört oyla onaylandı.
Kararın ardından siyasi yasak getirilen Erdoğan, rastgele bir partiyle birlikte yahut bağımsız olarak rastgele bir seçime katılamayacaktı.
25 Eylül’de Yargıtay tarafından açıklanan gerekçeli kararda Erdoğan’ın telaffuzlarının ‘savaş çağrısı’ niteliği taşıdığı belirtilmekteydi.
Ceza infaz yasası gereği mahpus cezası 4 ay 10 güne inerken, çeşitli ertelemeler sonrasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vazifesini bırakarak 26 Mart 1999 günü Kırklareli’nin Pınarhisar ilçesindeki Pınarhisar Cezaevi’ne girdi.
24 Temmuz 1999’da ceza mühletini tamamlayarak cezaevinden tahliye edildi.”
***
Recep Tayyip Erdoğan, bugün 68 yaşında ve Cumhurbaşkanı…
Bakın geçtiğimiz Pazar günü neler söyledi:
“Akıl ve vicdan sahibi hiç kimsenin inkâr edemeyeceği bir gerçektir ki; dünyada her kim bu kardeşinize saldırıyorsa aslında Türkiye’ye saldırıyor demektir.
Dünyada her kim AK Parti’yi ve Cumhur İttifakı’nı kötülüyorsa aslında Türkiye’yi gaye alıyor demektir.”
1999 yılında tabir özgürlüğü mağduru, 45 yaşındaki belediye lideri Erdoğan, 68 yaşında cumhurbaşkanı olarak “devlet benim” demeye getiriyor.
XIV. Louis’yi hatırlatan bir ruh haline bürünmüş gözüküyor.
***
Basın tarihi, Türkiye’nin otopsisi için eksiksiz bir imkân veriyor…
1999’dan 2022’ye Recep Tayyip Erdoğan kendi başına eksiksiz bir örnek…
Burada siyasetçi Türkiye’yi demokratik bir ülke haline getirmek peşinde koşmuyor, devleti ele geçirmeye uğraşıyor…
Bir daha da gitmek istemiyor…
***
Milletin tokat yiyen bir ferdi iken, devlet sopasıyla herkesi dövmeğe kalkan biri haline gelmek; Türkiye’nin özetidir.
1999 yılındaki manşetlerden bugünkülere süreci izleyince daha da somut görüleceği üzere basın tarihinin de bitmeyen macerasıdır.
Kapak Görseli: trthaber.com
P24’te yayımlanmıştır.
