Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, Ulusal Uzay Projesi ve birinci beşerli uzay seyahati ile ilgili açıklamalarda bulundu. TUA Lideri Yıldırım, “Neden bizim varlıklı mutfağımızdan bir şeyler gitmesin? Hatta uzay yolcumuz orada bulunanlara da bundan ikram etsin” dedi.
Türkiye’nin beşerli birinci uzay vazifesi başlıyor ve bu seyahate çıkacak Uzay yolcusu için seçimler yapılıyor. Bir Türk vatandaşı, gerekli eğitimleri tamamladıktan sonra Milletlerarası Uzay İstasyonu’na gönderilecek ve Türk Astronot uzayda 1 hafta deney yapacak.
“Başvuru sayısı 36 bini geçti”
Sabah’ın haberine nazaran, TUA’nın çok büyük bir gereksinim olduğunu ve uzun yıllardır da beklenen bir şey olduğunu söz eden Yıldırım, “Milli Uzay Programı aslında bir dönüm noktası. Bu programda 10 büyük gayemiz var ve bu gayelere birinci 10 yıllık periyotta büyük ölçüde ulaşmayı planlıyoruz. Bu gayelerden bir tanesi bir Türk vatandaşının birinci kez uzaya çıkması, Memleketler arası Uzay İstasyonu’na giderek orada bilimsel çalışmalar yapması ve Türk bayrağının da uzayda temsil edilen bayraklar ortasına girmesi. Bu vazife için şu an hazırız, müracaat sürecimiz devam ediyor. uzaya.gov.tr sitesine girip bakanların sayısı 5 milyonu aşmış durumda, müracaat için kaydını tamamlayanların sayısı 36 bini geçti. “
“Bunlar Türkiye için önemli sayılar. Büsbütün başvurusunu tamamlayıp astronot adayı diyebileceğimiz de 460’dan fazla kişi var ve bu sayı daima artıyor. Müracaatların akabinde seçim süreci başlayacak. Evvel bir ön eleme ve birtakım tercihler olacak. Sıhhat, yabancı lisan, fiziki özellik koşulları var. 2023’te yani Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında birinci sefer bir Türk insanı da uzaya çıkmış ve bizim bilim topluluğumuzun belirlediği bilimsel çalışmaları da gerçekleştirme fırsatı bulacak. Yerçekimsiz bir ortamda bilim yapmak bugüne kadar Türk bilim topluluğunda birinci kez olacak” biçiminde konuştu.
“Bize has birtakım ögeleri oraya götürmesini arzuluyoruz”
Uzaya gidecek Türk vatandaşının yanında Türkiye’yi temsil edecek sürpriz objeler götürebileceğini söyleyen Yıldırım, “Uzay istasyonuna giderken her gramın kıymeti var, istediğiniz her şeyi oraya götürme bahtınız yok. Götürmek istediğimizi beyan ettiğimiz her şey çok önemli bir denetimden geçiyor. Uzay yolcumuzun kesinlikle bayrağımızı ve bize has kimi ögeleri oraya götürmesini arzuluyoruz. Bu mevzuda sürprizler olabilir. Mesela yiyecek olarak Türk mutfağından bir şeyler götürülebilir. Neden bizim varlıklı mutfağımızdan bir şeyler gitmesin? Hatta uzay yolcumuz orada bulunanlara da bundan ikram etsin. Şu an bunun ne olacağı konusunda çalışmalar devam ediyor” dedi.
“Aya gitmeyi deneyim etmemiz gerekiyor”
Uzaya bir Türk beşerinin bilimsel bir misyonla gönderilmesi dışında çok sayıda değerli maksatları olduğunu lisana getiren Yıldırım, “İlk maksadımız aya ulaşmak. Lakin biz aya insan göndermeyeceğiz. Bu kapasite şu an dünyada yalnızca 3 ülkede var. Aya ulaşmamızın iki safhası var. Kesin amacımız 2028 sonunda ayın üzerine yumuşak inişle bir rover indirmek ve orada bilimsel bilgiler toplayacak birtakım çalışmaları yapmak. Ama bu Türkiye’de hiç denenmemiş bir şey olduğu için öncelikle aya gitmeyi deneyim etmemiz gerekiyor.
Dolayısıyla orta gayemiz de aya ulaşmak ve bu da 2 sene içerisinde gerçekleşecek. Geçen yılın sonunda bu mevzudaki en uzman kuruluşumuz olan TUBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü’yle bir muahede imzaladık ve aya gidecek aracımızı hazırlama misyonunu onlara verdik. Varsayımımıza nazaran bu ay sonu, Temmuz başı üzere bu iş bitecek ve artık aracın imalatı başlayacak. Bu aracımızın bizi aya götürecek olan motoru büsbütün yerli bir motor ve bununla 2 sene içerisinde aya ulaşmayı hedefliyoruz. Yaklaşık 2 buçuk ton yükünde, bir arabadan biraz daha büyük olacağını öngördüğümüz bir araç. Türkiye bu araçla aya ulaşabilen ve bir araç gönderebilen çok az sayıdaki ülke ortasına girmiş olacak. Bu ortada öğreneceğimiz şeyler Türkiye’yi çok farklı bir noktaya taşıyacak” sözlerini kullandı.
“Aya gidecek uzay aracımızı Space X götürmek istiyor”
Elon Musk ve Space X ile yapılan görüşmelere de değinen Yıldırım, şunları söyledi: “Elon Musk dünya çapında çok değerli bir figür elbet. Sayın Cumhurbaşkanımızla görüşüyorlar. Ancak yalnızca Space X değil Amerika’daki öbür büyük kuruluşlarla da temasımız var. Avrupa, Rusya, Çin ve Japonya’daki şirketlerle ve kurumlarla da iş birliği çalışmaları yürütüyoruz. Bizim son atılan Türksat 5A ve 5B uydularımız da Space X’in roketleriyle fırlatıldı ve yörüngeye yerleştirildi.
Aya gidecek uzay aracımızı da onlar götürmek istiyor. Dünyadaki uzay topluluğu Türkiye’nin ulusal uzay planının farkında. Hatta bizim üzere ya da bizden biraz daha geride olan birçok ülke ‘Biz sizin bu programınızdan istifade edebilir miyiz’ diyor. Biz de memnuniyetle yardımcı olmak için kapıları açıyoruz. Memleketler arası bağlar uzay çalışmalarında çok kıymetlidir. Burada bir ülkenin her şeyi tek başına çok güç ve vakit alıcı şeylerdir.”
“Türkiye’nin bundan geri kalması düşünülemez”
Uzay çalışmaları ve Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulmasına yönelik tenkitlere de değinen Yıldırım, şunları söyledi: “Bu tip tenkitler dünyanın her yerinde oluyor. Bu işin içinde olan birisi olarak şunu net bir halde söyleyebilirim: Uzayda yoksanız dünyada da kelam sahibi olmanız mümkün değil. Bizim sloganımız, uzayda izi olmayanın dünyada kelamı olmaz. Bunun ehemmiyetini önümüzdeki 5-10 sene içerisinde herkes anlayacak. Bugün haberleşme ile ilgili ne varsa uzaydan devam ediyor. Dünyada olup bitenler, denizlerin durumu, trafik, etraf ve şehircilik bahisleri, ormanlar ve alışılmış afetler sırasındaki sorunlar uzaydan takip ediliyor. Evvelden yalnızca denetim vardı artık birçok hususta uzaydan müdahale de var. Türkiye’nin bundan geri kalması düşünülemez. Bu çalışmalara harcanan parayı ve kaynağı öteki yerlerde harcamak gerektiğini söyleyenlere şayet bugün biz bu paraları ve da kaynakları uzay çalışmalarına harcamazsak ileride daha yoksul olacağız diyoruz. Bütün toplumun Ulusal Uzay Programımızı desteklemesini bekliyoruz. Yapılan araştırmalarda uzay çalışmalarına harcanan her bir liranın 3-4 misliyle iktisada geri döndüğü tespit edildi. Uzay iktisadı dediğimiz şey yakında 1 trilyon dolar hacmine ulaşacak ve biz de bundan hisse almalıyız.”
“Türkiye’mizin yeni bir ‘Kızılelma’sı olacaksa bu uzay olmalıdır”
Uzayda ve gök cisimlerinde Türkiye’nin de hakkı olduğunu ve bu işin türel tarafının bulunduğunu söyleyen Yıldırım, şunları kaydetti: “Bu hakları Birleşmiş Milletler Kontratı kayıt altına almış. Şayet o hakkınızı kendiniz alacak güce, bilgiye, teknolojiye sahip değilseniz kimse bu hakları size sunmaz. Şayet milletimizin, devletimizin uzaydaki ve gök cisimlerindeki haklarını korumak istiyorsak orada olmak zorundayız. Bana nazaran uzay çalışmaları bütün milletimizin anlaması ve el ele vermesi gereken bir gayedir. Ben bunu ‘Yeni Kızılelma’ diye tabir ediyorum. Türkiye’mizin yeni bir ‘Kızılelma’sı olacaksa bu uzay olmalıdır.”
“TUA’nın askeri projelerle bir ilgisi yoktur”
Türkiye’nin uzay programının geliştiği ölçüde ulusal güvenliğe de katkı sunacağını lisana getiren Yıldırım, “Bir yeri korumak istiyorsanız öncelikle o yerin etrafını takip etmeniz, görebilmeniz ve denetim edebilmeniz gerekir. Bunların artık uzay sistemleri olmadan düşünülmesi mümkün değil. TUA’nın askeri projelerle bir ilgisi yoktur lakin teknoloji olarak iç içedir. Bir uydunuz ve uzaktan algılama teknolojiniz varsa kimi şeylerin farkında olabilirsiniz. Bu uydular yerdeki cisimlerin ve olan bitenin fotoğrafını çeker, verisini toplar. Bunları siz etraf, gelişimin denetimi, verimlilik, güvenlik ve istihbarat için de kullanabilirsiniz” diye konuştu.
“Uzay turizmi de çoktan başladı”
“Gelişmekte olan uzay madenciliğinde en değerli unsurun su olduğuna değinen Yıldırım, “Madencilik deyince bizim aklımıza daima altın, gümüş, platin üzere bedelli metaller geliyor. Uzay madenciliği uzayda en değerli olan objeyle başlıyor yani suyla. Sonraki adım da az toprak elementleri diye bilinen stratejik kesimlerde çok büyük bir değer taşıyan 17 tane elementin gök cisimlerinden elde edilmesi, öncelikle uzayda kullanılması ve sonra dünyaya getirilmesi. Türkiye olarak elbette buna ilgimiz var lakin adım adım gideceğiz, dünyadaki gelişmeleri görmemiz lazım. Uzay turizmi de çoktan başladı ve yakın gelecekte birçok insanın çarçabuk uzaya çıkabilecek.
Elbette sıradan insan için bu hala bir hayal üzere gözüküyor ancak 100 yıl evvel dünyada uçaklar uçmaya başladığında da birçok kişi için hayaldi. Bugün gelinen noktada artık uçağa binmek sıradan bir hadise. Kimsenin kuşkusu olmasın uzay da bu türlü olacak. Tahminen 100 yıl bile sürmeyecek bilet fiyatları çok daha aşağı inecek ve dünyada yaşayan birçok insanın bunu karşılayabileceği bir düzeye gelecek. Biraz daha vakte gereksinim var ve ben ülkemizden de çok yakın gelecekte birçok kişinin bu turizm faaliyetine katılacağını düşünüyorum. Uzayda yakın yörüngede platformlar oluşturuluyor ve bunların kimileri otel olarak da hizmet verecek. Şu anki Memleketler arası Uzay İstasyonu’nun artık bilimsel çalışmalar için ömrünü tamamladığı ve devreden çıkarılacağı biliniyor ve onun otel yapılması tarafında tartışmalar var. Otel üzere bir haftalık tatil için uzaya gitmek ve kalmak mümkün olacak” sözlerini kullandı.
