BAŞKAN YILMAZ – Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı, internet kullanımı ve dijital bağımlılığa yönelik hazırlayarak TBMM’ye gönderdiği raporda, internet ortamında çocukların her türlü istismarına ait paylaşımların süratle yayılmasıyla uyumlu önlemler içeren düzenlemelerin yapılmasını ve bürokratik mahzurların kaldırıldığı uygulamaların geliştirilmesini istedi. TCK kapsamında çocukların dijital ortamda istismar edilmesine ait fiillerin yine kıymetlendirilerek terminolojik açıdan ve mevzu birliği bağlamında “iç revizyon” gerektiğine dikkat çeken Bakanlık, internette paylaşılan içeriklerin acele yayılması ve paylaşılması karşısında ilgili ve sorumlu tüm kurumların yer aldığı, 7/24 temeline nazaran çalışan bir “iş birliği platformunun” kurulması gerektiğini bildirdi.
Raporda, Aile Bakanlığı tarafından 2022 yılı sonuna kadar yapılması öngörülen yeni faaliyetlere yer verildi. “Çocuklara İhmal Konusunda Farkındalık Eğitimleri”yle çocukların dijital risklerden korunaklı halde teknolojik dönüşüm sürecine dahil olmalarının hedeflendiği lisana getirilen raporda, eğitimler için alt yapı çalışmalarının ön hazırlık sürecinin devam ettiği belirtildi. Raporda Aile Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün “Çocukların her türlü ihmal ve istismardan korunması ve sağlıklı gelişimi için gerekli önleyici ve telafi edici sistemleri oluşturmak ve uygulamaya koymak” konusunda, ülke genelinde 7 gün 24 saat fiyatsız hizmet verdiği, Alo 183 Toplumsal Dayanak Hattı’na gelen bildirimlerin değerlendirildiği kaydedildi. Raporda, “Kolluk kuvvetleri, vatandaş ihbarları yahut savcılık kanalı ile korunma gereksinimi içinde olduğu bildirilen çocuklara ait ihbarlar acilen incelenmekte, mağdur çocuk ve ailesi hakkında detaylı toplumsal etraf tahlili yapılmaktadır. Yapılan incelemede çocuğun durumu 5395 sayılı Çocuk Muhafaza Kanunu’nda yer alan kollayıcı ve destekleyici önlemler (bakım, barınma, sıhhat, eğitim, danışmanlık) çerçevesinde değerlendirilmekte ve çocuk, hakkında ilgili mahkeme tarafından hükmedilen önlemler çerçevesinde desteklenmektedir” denildi.
‘Müdahalede sorun yok’
Raporda çocukların internet kullanımına ait yasal düzenlemeler de sıralandı. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Hatalarla Çaba Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında müdahale süreçleri anlatıldı. İhbarların yanı sıra, “Yeterli kuşku sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi, intihara yönlendirme, cinsel istismar, uyuşturucu kullanılmasını kolaylaştırma, müstehcenlik, kumar oynanması” üzere kabahatlere yönelik re’sen müdahale edildiği ve bu mevzuda sorun yaşanmadığına dikkat çekildi.
Tahlil teklifleri
Raporda, türel alanda karşılaşılan bu üç eksendeki sıkıntılara yönelik Aile Bakanlığı’nın tahlil teklifleri ise şöyle sıralandı:
İnternet ortamında çocukların her türlü istismarına ait paylaşımların hızla yayılabilmesi çevrimiçi ortamın tabiatı gereğidir. Bu durumda tıpkı süratle uyumlu önlemler içeren düzenlemelerin yapılması ve bürokratik mahzurların kaldırıldığı uygulamaların geliştirilmeli.
5651 sayılı Kanun’da çocuklar için “zararlı içerik” ile “çocuğun üstün yararı” kavramlarının yer alması ve kanuna kurumsal müracaatları kapsayacak biçimde içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi taleplerin acilen değerlendirileceğine ait karar eklenmeli.
TCK kapsamında çocukların dijital ortamda istismar edilmesine ait fiillerin tekrar kıymetlendirilmesi ve iç hukuk bakımından terminolojik manada olduğu üzere, bahis birliği manasında da bir iç revizyon gerekli.
7/24 çalışan platform
İnternette paylaşılan içeriklerin tez yayılması ve paylaşılması karşısında ilgili ve sorumlu tüm kurumların yer aldığı 7/24 aslına nazaran çalışan bir işbirliği platformunun kurulmasıyla anlık içerik engelleme/kaldırma sisteminin çağın teknolojik gelişmeleri ile uyumlu biçimde kurulması ve sürecin gerekli engelleme/kaldırma manasında teknik imkânları haiz Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumunun(BTK) koordine kurum olacağı sistem oluşturulmalı.
Hukuksal alanda karşılaşılan sıkıntılar
BTK’ya 8/A unsuru kapsamındaki müracaatlar, unsur kararının kurumlar ortası farklı yorumlanması nedeniyle ekseriyetle kabul edilmemektedir.
Çocuğun üstün faydasının muhakkak cürümler açısından gözetildiği 5651 sayılı kanunda, “Çocuklar İçin Ziyanlı İçerik Kavramı” yer almadığı üzere, ziyanlı içerik tarafından kurumsal rastgele bir müracaat yolu da öngörülmemektedir. Bunun bir sonucu olarak kanunda öngörülen hatalar dışındaki müracaatlarımız kabul edilmemektedir.
İnternette çocuklar için ziyanlı olabilecek nitelikteki paylaşımların tespiti ve BTK’ya bildirimi sürecindeki şifahi bağlantı ile maille gönderimle eş vakitli olarak resmi yazışmanın da yapılması gereği, internette bilgilerin yayılma ve paylaşılma süratiyle mukayese edilemeyecek bir çaba ve müdahale sisteminden bahsedilmesine sebebiyet vermektedir. Çünkü vaktinde yapılmayan müdahaleler, çocukların üstün faydasının hilafınadır.
