Antalya’nın halı tarlalarıyla meşhur Döşemealtı ilçesinde 50 yılı aşkın müddettir halı ticaretiyle uğraşan Halil Börekçi (71), Türkiye’nin dört bir yanından topladığı ikinci el halıları bir dizi süreçten geçirerek, başta ABD olmak üzere Avrupa ülkelerine ve turistlere satıyor. 2000’li yıllara kadar ülkenin dört bir yanında o bölgelere özel halılar dokunduğunu ve halı ticareti yaptığını anlatan Börekçi, halı tarlalarında ise eski halıları temizleyip, gerçek renklerine kavuşturuyor. Börekçi ailesinde şimdilerde halıların serilmesini ve toplanmasını oğlu Can Börekçi (30) takip ediyor.
Bir halının yünleri içindeki fazla boyanın buhar olup uçması için güneş banyosunun kaide olduğunu aktaran Can Börekçi, “Halı tarlaları halının gerçek kimliğini ortaya çıkarmak için çok kıymetli. O nedenle bir halı günlerce güneşin altında bekletiliyor” dedi. Topladığı kullanılmış halıları süreçten geçirdiklerini anlatan Börekçi, “Bu yıl dönemi 2 ay evvel açtık. Havaların ısınması nedeniyle temmuz ayında başladığımız serme süreçlerini mayıs ayı prestijiyle başlattık” diye konuştu.
GÜNEŞ, HALIYI FAZLA BOYA VE MİKROPTAN ARINDIRIYOR
Can Börekçi, yaptığı işin inceliklerini şöyle anlattı:
“İkinci el kullanılıp eskitilmiş halıları alıp işleyerek tekrar kullanılır hale getiriyorum. Eski halıyı aldıktan sonra mikroplarından arındırma, yıkama, tamir, boyama ve güneşlenme üzere bir dizi sürece tabi tutuyoruz. Topladığımız halıları birinci evvel steril havuzlarda bekletip mikroplarından arındırıyoruz, akabinde yıkayıp güneşe seriyoruz. Güneşe serip halının içindeki yabancı unsurların yok olmasını bekliyoruz. Güneşe yatırılma süreci sırasında yün ile boyanın birbirine tam kaynaşmasını ve fazla boyanın buharlaşarak uçmasını sağlıyoruz. Bu sayede halının gerçek rengi ortaya çıkıyor. Halılar boyanırken yün ile boya birbirine işliyor lakin bu süreç sırasında fazla boyalar yünlerin ortasında kalıyor. Güneş ışınları bu fazlalıkları buharlaştırarak halıdan dışarı atıyor. İşte bu süreç halının organik ve saf rengini ortaya çıkarıyor.”
PANDEMİ DEVRİ OLUMSUZ ETKİLEDİ
2000’li yıllar öncesi 100 dönüm arazi üzerine 40-50 bin halı serdiğini, bu sayının pandemi devrinde 10-15 binlere düştüğünü aktaran Börekçi, “Eskisi kadar ilgi yok. Pandemi de ihracatı olumsuz etkiledi. ABD’li alıcılar pandemi mühletince gelemedi. Artık satışlarımızı yalnızca internet üzerinden gerçekleştiriyoruz. 50 TL’ye de halımız var 50 bin TL’ye de. Bu yıl ilgi yükselmeye başladı. Gerek toptan gerekse internet üzerinden satışlarımız açıldı” sözlerini kullandı.
YIRTILAN HALILARI ONARIYOR
Hasan Hüseyin Deregöz, güve yeniği ve eskidiği için yırtılan halıları onardığını aktardı. Halıların onarılmadan güneşlendirilmediğini söyleyen Deregöz, “Önüme gelen eski ve yıpranmış halıları birebir onarıyorum, renk ve desenini koruyorum. Süreç bitince onarıldığı muhakkak bile olmuyor” dedi.
Döşemealtı ilçesindeki Mescitli, Ekşili, Killik, Karataş, Ahırtaş, Dereli, Kovanlık, Kevse, Karaveliler, Selimiye mahallelerinde birçok aile, halı tarlaları oluşturmasıyla biliniyor. Halı geri dönüşümüne hizmet eden Döşemealtılılar, tıpkı vakitte halı tezgahlarında el dokuması halılar yapıyor.
