Dr. Mahfi Eğilmez ve eski İktisat Bakanı Prof. Dr. Işın Çelebi, Altınbaş Üniversitesinin düzenlediği bu ayki gerçekleştirilen “Ekonomi Söyleşileri” programında bir ortaya geldi. 2 ekonomist “Yeni Bir Dünya Nizamında Türkiye İktisadının Durumu”nu kıymetlendirdi.
Dünya sisteminin çökmeye başladığını belirten Çelebi, Fed’in enflasyona müdahalede geç kaldığını belirterek “ED’in geç kalması bugün daraltıcı siyasetlerin tesirini de çok önemli biçimde yavaşlattı. Dünyadaki kapitalizm yani liberal siyasetler sistem olarak bitmiştir” diye konuştu. Çelebi ayrıyeten savaş sebebiyle fiyatı yüzde 52 artan buğdayın bugün altından daha pahalı bir hale geldiğini belirtti.
Dr. Mahfi Eğilmez ise “Devlet, kur garantisi vermemeli. Devletin işi kur değil, Türk Lirası. Şayet devlet kendi borçlanmasını dolar kuruna endekslerse insanların da kirasını dolarla ayarlamasına ses çıkaramaz” dedi.
“Bugün, buğday altından daha değerli””
Petrol fiyatlarının 5-6 ayda yüzde 44, buğday fiyatlarının da yüzde 52 oranında arttığını belirten Prof. Dr. Işın Çelebi, Ukrayna Rus Savaşının buğday arzını olumsuz etkilemesi, Hindistan’ın buğday ihracatını yasaklaması, iklim değişikliği ve kuraklık nedenleriyle buğdayın altından daha kıymetli bir eser haline geldiğini lisana getirdi. Toprak Mahsülleri Ofisinin yalnızca ihracata yönelik çalışmasının, gelecekte besin sorunu yaşayacağımızın göstergesi olduğunu belirten Prof. Dr. Çelebi, “Gelir dağılımının düzgünce bozulduğu bir sitemde, dijitalleşme ve teknolojik gelişmelere baktığımızda sistemin yalnızca Savaş Sanayi için çalıştığını görüyoruz. Zenginler inanılmaz zenginleşiyor, yoksullar inanılmaz yoksullaşıyor. Dünya insanlıktan giderek uzaklaşıyor, bu türlü bir garip bir tablo içerisindeyiz” dedi.
“Çıkış noktası eğitim”
Prof. Dr. Işın Çelebi, günümüzde yaşanan çıkmazlardan çıkış noktasının da demokrasi ve hukukun temel prensipleri baz alınarak, genç ve teşebbüsçü beyin gücünü aktif biçimde kullanmak olduğunu lisana getirdi. “O bakımdan üniversitedeki eğitim çok ehemmiyet taşıyor. Yalnızca ezberleyen bir eğitim sisteminin Türkiye’ye ne kadar ziyan getirdiğini görüyoruz. Türkiye’nin eğitimde en çok geliştiği periyot 1933 sonrasıdır. Bu Almanya’dan göç eden bilim insanlarının, Türkiye iktisadına, sanayine, eğitim ve kültür hizmetlerine, kentleşmeye yaptığı katkıları unutmamak lazım. Beyin göçünü bilakis çevirerek, Türkiye’de bu ortamı yine tesis etmek çok değerli.” dedi.
“Liberal siyasetler sistem olarak bitmiştir”
Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işın Çelebi, dünya nizamının çökmeye başladığını lisana getirerek, bir iki yıl evvel çok tanınan olan teknoloji firmalarının çöküşün birinci emarelerini verdiğine dikkati çekti. Nasdaq firmalarının 2 milyona yakın insanı işten çıkardığını, dünya sisteminin kilitlendiğini ve tahlilsiz hale geldiğini söyledi. Prof. Işın Çelebi, FED’in yüksek enflasyona müdahalede geç kaldığını vurguladı. Enflasyonun, Amerika’da yüzde 8, Avrupa Birliği’nde yüzde 7, İngiltere’de ise yüzde 9 seviyesinde bir platoya yerleştiğini ve bu seviyede yerleşmeye başladığını belirtti.
Nasdaq paylarının bedel kaybının yüzde 28 olduğunu ve bunun yeterli bir durum olmadığını söz eden Prof. Dr. Çelebi, “FED’in geç kalması bugün daraltıcı siyasetlerin tesirini de çok önemli biçimde yavaşlattı. Dünyadaki kapitalizm yani liberal siyasetler sistem olarak bitmiştir” biçiminde konuştu.
“Devlet, toplumsal adaleti temin etmeli”
Prof. Dr. Işın Çelebi , İnsanların gelir dağılımındaki bozulmaya da dikkat çekerek, “Gelir dağılımının en bozulduğu yer maalesef emekliler. Minimum fiyat seviyesi bugün 4200 lira, emeklerin aldığı aylık ortalama maaş 3000 lira. Toplumsal refah devleti olabilmek için kendi emekline, yaşlı insanına sahip çıkman gerek.” dedi.
Mahfi Eğilmez: Diğer bir sisteme geçmemiz lazım
Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mahfi Eğilmez “Neo Klasik Modeli” herkesin uyguladığını lakin iktisat biliminin temel kurallarına uygun olmakla birlikte üniversal olmadığını lisana getirdi. ABD ve AB’nin kendi ömür biçimlerine nazaran geliştirdiği bu sistemi, tıpkı düzeyde olmayan ülkelerin motamot kullanmasının yanılgı olduğunu söyledi.
Mahfi Eğilmez, “Halbuki Türkiye dahil her ülkenin kendine nazaran uyarlaması lazım. Bizim kur meselemiz var. Lakin ABD’nin kendisi kur esasen. Bu türlü bir sıkıntıları yok. Yükselme olduğunda maliyetler artıyor ve enflasyon artıyor. Öteki bir sisteme geçmemiz lazım. ABD dolar basıp bankalara verdiğinde, faiz nerede yüksek ise para oraya gidiyor. O ülkenin enflasyonu yükseliyor.” açıklamalarında bulundu.
“Devlet, kur garantisi vermemeli”
Bu nedenle Türkiye’nin durumunun 2 kat karışık olduğunu lisana getiren Mahfi Eğilmez, Türkiye’de Batılı olma mefkuresinin değişmeye başladığını söz ederek, “Bizim, sosyal-siyasal-ekonomik ve göç üzere sorunlarımız o kadar fazla ki, başımızı kaldırıp tarafımızı belirleyemiyoruz” dedi.
Dr. Mahfi Eğilmez bilimden uzak, önyargılardan ibaret ideolojik yaklaşımın Türkiye’nin en büyük riski olduğuna işaret ederek, faizin tahlil olmadığını ancak yanlış belirlenmesi halinde çok büyük meseleler yaratacağını söyledi. “Devlet, kur garantisi vermemeli. Devletin işi kur değil, Türk Lirası. Şayet devlet kendi borçlanmasını dolar kuruna endekslerse insanların da kirasını dolarla ayarlamasına ses çıkaramaz” diye konuştu.
