Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) birinci çeyreğe ait ulusal gelir istatistiklerini yayımladı. Bilgiler Türkiye iktisadının birinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 7,3 büyüdüğünü gösterdi. Böylece son 4 çeyreğin en düşük yıllık büyüme sayısı kaydedildi. Büyümeye birinci çeyrekte en yüksek katkının tüketimden geldiği görüldü. Hanehalkı tüketimi birinci çeyrekte büyümeye 11,6 puan katkı yaptı. Ana bölümlere bakıldığında yılın birinci çeyreğinde endüstrinin büyüme performansı hizmetler kesiminin gerisinde kaldı. Tarımda hudutlu bir büyüme olurken, inşaat kesimi ise yüzde 7,2 daraldı.
Kurum, oda ve birlik liderleri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2022 yılı birinci çeyrek büyüme sayılarına ait değerlendirmelerde bulundu yaptı.
Güçlü bir başlangıç
Dış Ekonomik Alakalar Şurası (DEİK) Lideri Nail Olpak:
2022 yılı için hem salgının ortadan kalkması hem de tedarik zincirlerinde yaşanan aksamaların yılın ikinci yarısından itibaren azalmaya başlaması ile birlikte daha sağlıklı bir global büyüme beklentisi içindeyiz. Şubat ayının sonlarına gerçek başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ve bunun getirdiği yeni aksiliklerin dünyaya tesirlerine karşın Türkiye, yılın birinci çeyreğinde gösterdiği yüzde 7,3 büyüme performansıyla 2022 yılına da güçlü bir başlangıç yaptı.
Böylesine negatif bir global ortamda dahi, yılın birinci çeyreğinde yüzde 7,3 büyüme başarısı gösteren Türkiye iktisadı, 2021’de olduğu üzere bu yıl da dünya ülkelerinden olumlu ayrışacağını bir sefer daha ispatladı.
Münasebetiyle bu güçlü büyüme ile yıl sonu maksadımız olan yıllık yüzde 5 büyüme maksadımızı de çok rahatlıkla yakalayabileceğimizi öngörüyoruz. Büyüme bilgimizi üretim tarafından incelediğimizde ise inşaat bölümü haricinde tüm dalların büyümeye olumlu katkı verdiğini görüyoruz. Bu da sağlıklı bir büyümeye işaret ediyor.
Gelirin büyümesi kadar bunun toplum içinde adil ve eşitlikçi bir yaklaşımla paylaşılması da bir o kadar değerli . Bu perspektiften baktığımızda, 2021 yılının son çeyreğinde yüzde 30’un altına inen iş gücü ödemelerinin GSYH içindeki hissesinin da bu çeyrekte tekrar artarak yüzde 31,5’a yükselmesi de hayli değerli.
“Yüksek performansı sürdürmek için çalışıyoruz”
İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) İdare Şurası Lideri Adil Pelister:
İkinci çeyrekte de bu yüksek performansımızı istikrarlı halde devam ettirmek için çalışıyoruz. Gerçekten Mart ve Nisan ayları ile birlikte birinci dört aylık devirde dalımız ihracat başkanı oldu. Öteki yandan bilhassa de Rusya-Ukrayna krizi ile süratle yükselen emtia, güç ve besin fiyatlarındaki artışlar, buna bağlı enflasyon artışları devam ediyor. Kimya kesimimizin üretimde kullandığı ham unsur fiyatları da yüksek seyretmeye devam ediyor. Bu olumsuz gelişmelerden en az halde etkilenmek için yüksek katma pahalı yerli üretime değer veriyoruz.
İKMİB olarak bu istikamette çalışmalarımıza devam ediyoruz. Türk Kimya Bölümünde Yatırım Öncelikli Eserler raporumuzu geçen yıl yayınlamıştık. Bununla birlikte bu yıl sonunda faaliyete geçirmeye hazırlandığımız Kimya Teknoloji Merkezi’miz (KTM) ile kıymetli bir kazanım sağlayacağız. Ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasında kimya dalı olarak stratejik bir vazife üstleniyoruz. Bu sorumlulukla üretmeye ve çalışmaya devam edeceğiz.
“Ek tedbir ve enflasyona odaklanmak gerek”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu:
Maliyetlerdeki artış ve tedarik meselelerine karşın üretim ve yatırım için çalışıyoruz. Kapsayıcı, sürdürülebilir büyüme için ek tedbirlere ve enflasyona odaklanmalıyız. El birliği, akıl birliği ile daha çok çalışma vakti.
Maliyete tahlil bulunmalı
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren:
Dalda büyümeye dönüş için inşaat yatırımlarında canlanmaya ve öngörülemez seviyede artan girdi maliyetlerinin yarattığı sorunun tahliline muhtaçlık duyulmaktadır. Bu kapsamda kamu yatırım programında bir önceliklendirme yapılarak, daha fazla ekonomik ve toplumsal katma bedel yaratacak projeler bir an evvel hayata geçirilebilir. Girdi maliyetleri konusunda tahlil için ise çeşitli adımlar atılmış lakin iç ve dış dinamiklerle yaşanan maliyet artışı kapsamında firmaların yarasına merhem olmanın çok uzağında kalmıştır. Yılın geri kalanı için en büyük yansıması emtia fiyatlarındaki yükseliş olan Rusya-Ukrayna Savaşı, bölümün hem yurt içi hem de yurt dışı projeleri üzerinde belirsizlik ve riskler oluşturmuş durumdadır.
Sanayi değerli katkı sağladı
Ankara Sanayi Odası (ASO) Lideri Nurettin Özdebir:
Yüksek maliyet ve likiditeye ulaşmanın zorlaştığı bir periyoda karşın sanayi dalı ekonomimizin yüz akı olmuş ve büyümeye değerli katkı sağlamaya devam etmiştir. Sermaye malı üretiminin dört çeyrek sonra olumluya dönmesi, başka kesimlerdeki ivme kaybı karşısında yatırımların bunu telafi ettiğini göstermektedir. Bu durum, gelecek devirde üretimin devamlılığı ve iktisadın istihdam yaratma kapasitesi açısından olumlu bir gelişmedir.
Ülkemiz büyük altyapı yatırımlarının birçoğunu gerçekleştirmiş olup, bundan sonraki süreçte cari açığa yol açan eserler başta olmak üzere kaynaklarımızı üretime kanalize edecek bir seferberlik başlatmalıyız.
Burada büyümenin kalitesi ön plana çıkmaktadır. Çalışanların iş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma paha içerisindeki hissesi geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 35,5 iken, bu çeyrekte yüzde 31,5 düzeyine gerilemesi, gelir adaleti açısından dikkat edilmesi gereken hayli değerli bir konu olarak görülmelidir.
Sonuç olarak, global iktisatta belirsizlikler her geçen gün artmakta ve bu belirsizlikler öngörülen toparlanmayı kırılgan hale getirmektedir. Ulusal ekonomimizin güçlendirilmesi, sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyüme, ulusal sanayi üretiminin, bilhassa de katma kıymeti yüksek üretim yapan imalat endüstrisinin güçlendirilmesiyle mümkün olacaktır.
Enflasyonun bir an evvel denetim edilmesi mecburî
Ankara Ticaret Odası (ATO) İdare Konseyi Lideri Gürsel Baran:
Pandemi sonrası global seviyede çalkantılar devam ederken, gerçek kesimin üretim ve ihracat muvaffakiyetinin katkısıyla sağlanan büyüme, Türkiye’yi müspet ayrıştıracaktır.
Tedarik zincirlerinin kırılması nedeniyle ham husus fiyatlarındaki yükselişe, güç ve besin fiyatlarındaki artışın eşlik etmesi, gelişmiş ülkeler dahil olmak üzere global ekonomiyi zahmete soktu. Bu tablo enflasyonu tetiklerken yıllardır gündemlerinde enflasyon olmayan ülkeleri bile fiyat artışlarıyla karşı karşıya bıraktı. Global seviyede tablo böyleyken, Türkiye’nin birinci çeyrekte yüzde 7,3 büyümesi büyük muvaffakiyettir. Pandemi sonrası global seviyede çalkantılar devam ederken, gerçek bölümün üretim ve ihracat muvaffakiyetinin katkısıyla sağlanan büyüme, Türkiye’yi müspet ayrıştıracaktır.
Ülke olarak pandemi sürecini dev ekonomilerle kıyaslanamayacak seviyede düzgün geçirdik. Gerçek kesime yönelik dayanakların de katkısıyla ticaret ve endüstrideki muvaffakiyet, ihracat gelirlerimizin yükselmesiyle moralimizi de yükseltti. Geldiğimiz noktada, global bir resesyon riski ile karşı karşıyayız. Bu tablo enflasyonun bir an evvel denetim altına alınması, ihracatın hem pazar hem de eser olarak çeşitlendirilmesi zorunluluğunu ortaya koyuyor.
Aksilikler, güçlü büyümeyi engelleyemedi
Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Genel Lideri Mahmut Asmalı:
Yılın birinci çeyreğine ait yüzde 7,3’lük büyüme oranı, ulusal ekonomimize olan inancımızın haklılığını ortaya koymaktadır. Ülkemiz; Euro Bölgesi’nin yüzde 5,1, Çin’in yüzde 4,8, Almanya’nın yüzde 3,8, ABD’nin ise 3,5 oranında büyüdüğü bu periyotta, halihazırda 1. çeyreğe yönelik büyüme sayıları açıklanan G20 ülkeleri içerisinde Suudi Arabistan ve İngiltere’nin akabinde 3. sırada yer almış ve olumlu ayrışmayı sürdürmüştür. Böylelikle pandemi sonrası sürecin tedarik zincirleri üzerindeki olumsuz tesirlerinin sürmesi ve özellikle güç ve besin fiyatları üzerinden global enflasyon tehlikesinin güzelce gün yüzüne çıkmasının yanı sıra Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde yeni bir şok yaşayan global ekosistemin marazları, Türkiye iktisadının güçlü büyüme performansını sürdürmesini engelleyememiştir. Bu vesileyle MÜSİAD olarak, Türkiye iktisadının 2022 yılında da mevcut iddiaların üzerinde büyüyeceğine olan inancımızı yineliyoruz. Türk iş dünyası, geçmiş 20 yılın kazanımlarından aldığı gücü geleceğe taşımayı sürdürecek ve ülkemiz başta enflasyon olmak üzere bütün arızi şokları süratli bir biçimde geride bırakmayı başaracak.
