YÖK, büyük ölçüde bilginin keşfi ve yaygın kullanımı, ulusal ve milletlerarası seviyede Türk yükseköğretimine kıymetli ivmeler kazandırması amacıyla Büyük Data Projesi’nin çalışmalarını başlattı. Proje için İTÜ, ODTÜ, Atatürk Üniversitesi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Fırat Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi ve Trabzon Üniversitesi olmak üzere 8 pilot üniversite seçildi. YÖK Başkanı Erol Özvar, projenin açılışında konuştu. Projenin, bugün uygulamaya konulacağını belirten Özvar, “Hem dünya üniversitelerinde hem de ülkemizde sistematiğe oturmuş Büyük Bilgi çalışmaları, 2006 yılından itibaren şimdi yeni yeni uygulamaya konmaktadır. Farklı kaynaklardan elde edilen büyük ölçüde datanın keşfedilmesi ve yaygın kullanımı, ulusal ve memleketler arası seviyede Türk yükseköğretimine değerli ivmeler kazandıracaktır. Yükseköğretimde, eğitimde ve araştırmada büyük data, eşsiz fırsatlar vadetmektedir. Fakat mevzuyu derinlemesine çalışan ve bilen profesyonel araştırmacıların sayısı, gerektiğinden çok daha azdır. Büyük Data ile ilgili 2003- 2022 yılları ortasında üniversitelerimizde 57 doktora ve 171 yüksek lisans tezi olmak üzere, 228 tez çalışması üretilmiştir. Proje, bu alanlarda yeni bir akademik kitlenin yetişmesine de vesile olacaktır” diye konuştu.
‘TÜRKİYE ÇAPINDA YAYGINLAŞACAK’
Özvar, projenin Türkiye çapında yaygınlaşacağını belirterek, “Dijital dönüşüm, yüksek teknoloji ve inovasyon (yenileşim) çağını yaşadığımız bu günlerde birçok farklı kaynaktan elde edilen büyük ölçüde datanın içinde yer alan çok bedelli bilgilerin keşfi ve tahlili, yükseköğretimde alacağımız kritik kararlar için kullanılacaktır. Eğitimde ölçme ve kıymetlendirme, araştırma formülleri, öğrencilerin meslek seçimleri, kontenjanların dağılım kapasiteleri, eğitimin kalitesi ve performansı bahislerinde Büyük Veri’den faydalanılacaktır. Özetle, bilgisayarların, teknolojik aletlerin, ölçme ve değerlendirmenin, sıhhatte ve uzayda kullanılan inanılmaz donanımlı yeni aletlerin keşfi ve gelişimi sonucunda data kaynakları süratle artmış ve bilgi büyümesine neden olmuştur. Literatürde, aslında dünyadaki tüm dataların yüzde 90’ının bugün en az 2 yıllık olduğu belirtilmektedir. Bu süratli ve birçok kaynaktan elde edilen devasa datanın klâsik data tabanı sürece sistemi yolları ile hem depolanması hem tahlil edilmesi imkansız hale gelmiştir. Böylelikle büyük bilgi çalışmaları ivme kazanmıştır. Tam da bu noktada öteki değerli bir husus bilginin saklılığı konusunda ortaya çıkabilecek sorunları de tedbire gayesi ile ilgili kurumda çalışan çalışanın büyük data tahlili ve madenciliği mevzularında eğitim alarak eldeki hazır datayı kurumun dışına çıkarmadan tahlil etmeleri ve sonuçları kamuoyu ile paylaşabilecekleri düşünülmelidir. Pilot üniversitelerimize bu projede muvaffakiyetler diliyorum. Başarılı çalışmalar öteki üniversitelerimize de örnek olacak ve sistem Türkiye çapında yaygınlaşacaktır” ifadelerini kullandı.
‘VERİSİNE SAHİP ÇIKAMAYAN ÜNİVERSİTESİNE SAHİP ÇIKAMAZ’
Özvar, Büyük Data Projesi’nin, üniversitelerde uzman bireylerin katkıları ve deneyimleri sonucunda ortaya çıktığını belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“YÖK’ün Büyük Bilgi Projesi, ülkemizde de devletimiz tarafından uygulamaya konulan dijital dönüşümün ileri etabı ve evresini temsil ediyor. Proje aslında ülkemizin dijital dönüşüm projesinin değerli bir kademesini gösteriyor. Bu basamak, aslında etrafında ve içinde muazzam sayıda bilgi toplayan, üreten ve dağıtan üniversitelerimizin kendi datalarına ve bilgilerine bir sistematik çerçeve dahilinde sahip çıkmasını sağlayacak. Bu hususta üniversitelerimizde bir farkındalık meydana getirecek ve bugüne kadar yapılmış olan dijital dönüşüm alt yapı çalışmaları, bir üst evreye taşınacaktır. Bu proje ile üniversitelerimizin ürettiği bilgilerine sahip çıkması, bunu sistematik bir çerçevede koruma etmesi ve karar alma süreçlerinde Büyük Veri’den istifade etmesini sağlayacak bir projeyi hayata geçirmiş oluyoruz. ‘Verisine sahip çıkamayan üniversitesine sahip çıkamaz’ diye düşünüyoruz. Bu açıdan dijital dönüşümün ileri düzeyini temsil eden Büyük Veri Projesi, 208 üniversitenin kendi eğitim, öğretim, araştırma, geliştirme ve toplumsal sorumluluk alanlarına yönelik bütün üretimlerinin, aslında dijital olarak yönetilmesine imkan sağlayacak bir proje olma vasfını taşımaktadır. Türkiye’de 200’ü aşkın üniversitenin içinde seçilmiş üniversitelerimiz, projenin öncelikli olarak hayata geçirilmesi konusunda bir pilot uygulama alanı olarak faaliyet göstereceklerdir. Büyük Data Projesi’nin pilot uygulama ile yükseköğretim sistemimizde uygulamaya konulacak. Pilot uygulamadan ortaya çıkacak sonuçlar, öteki üniversiteler ile paylaşılarak aslında bütün üniversitelerimiz bu Büyük Bilgi Projesi’ni hayata geçirmiş olacaktır.”
Pilot üniversitelerin muhakkak periyotlarda bir ortaya gelerek projenin yol haritasını birlikte yürüteceklerini aktaran Özvar, “YÖK olarak bu üniversitelerin Büyük Bilgi Projesi’nde kat ettikleri arayı birlikte kıymetlendirerek bilgi ve deneyim paylaşımında bulunacağız ve ondan sonra ortaya çıkacak birikimi öbür üniversiteler ile paylaşacağız” diye konuştu.
