Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, “Vücudumuzda hormonların gerek az gerekse fazla olması, sıhhat problemlerine yol açıyor. Hormonların istediğimiz seviyelerde olabilmesi için bunların imallerinde kullanılan minerallerin de istediğimiz oranda bulunması lazım. Dışarıdan alınan mineraller içinde en değerlilerinden bir tanesi âlâ iyot. İyodun, tiroit hormonunun üretiminde rolü var. Ama pandemi periyodunda yaşadığımız değerli bir sorun, Kovid-19 enfeksiyonundan korunmak için bireylerin denetimsiz bir halde eser element kullanımına başlamaları oldu. İyot kullanımı da denetimsiz biçimde arttı. O denli ki dışarıdan yüksek oranlarda iyot alınması bize, Kovid-19 enfeksiyonundan korunma değil, tiroit hastalıklarının artışı olarak geri dönmeye başladı. Dışarıdan yüksek doz iyot almanın yol açtığı meselelerin başında ise hipertiroidi, yani tiroit hormonlarının kanda yükselmesi, ya da zehirli guatr geliyor. Yüksek ölçüde iyot, bedenimizin tiroit bezini yabancı bir doku üzere kabul etmesine neden olabiliyor ve tiroit tahribatına yol açarak hipotiroidi dediğimiz tiroit bezinin az çalışmasına da neden olabiliyor” diye konuştu.
YOSUN KELP İÇERİKLİ DAYANAK ESERLERİNE DİKKAT
Yüksek iyot içeren eserlerin başında yosun, kelp içeren dayanak eserlerinin geldiğine işaret eden Prof. Dr. Yıldız, “Yüksek iyot içeren solüsyonların kullanımı da kelam konusu oldu bu periyotta. Bütün bunlar bir anda tiroit bezinizin olması gerekenden çok fazla iyoda maruz kalmasıyla, çalışmasının bozulmasına neden oluyor. Pandemi devrinde biz bunun hastalarda yarattığı ziyanları şimdilerde görmeye başladık. Ayrıyeten iyotlu tuz, bütün deniz eserleri, süt ve süt eserlerinde de iyot olduğunu söyleyebiliriz. Lakin bilhassa birtakım ilaçlar, görüntüleme tekniklerinde kullanılan ve damardan verilen ilaçlar ile katkı / dayanak hususu ismi altında satılan kelp (yosun) üzere eserler fayda yerine sıhhat riskine sokabiliyor.” diye konuştu.
“FAZLA D VİTAMİNİ KALP RİTMİNİ BOZDU”
Prof. Dr. Yıldız, “Selenyum bunlardan biri. Tiroit hormonlarının olağan çalışmasında rol alıyor. Ancak selenyumun da fazla kullanılmasının, beden açısından ziyanları var. Pandemide, selenyum da olması gerekenden fazla, çok gereksiz kullanıldı. Daha kıymetlisi, bir de bizim ‘ismi hormon olmayan’ hormonlarımız var. D vitamini örneğin. Aslında bedenimizde öbür hormonlar üzere işlev gören bir hormon. Tekrar pandemi periyodunda kendimizi enfeksiyondan koruyalım derken denetimsiz ve yüksek ölçüde D vitamini kullanımı oldu. Gerekenden fazla alındığı için D vitamini toksikasyonu (zehirlenmesi) ile olayların, acillere başvurduğunu biliyoruz. Yüksek doz D vitamini nedeniyle, kanda kalsiyum pahaları artabiliyor. Bu da kalpteki elektriksel iletim sistemi başta olmak üzere birçok organın işlevini bozabiliyor. Kalp ritim bozukluğuna yol açabiliyor” halinde konuştu.
Kovid-19’un uzun müddetli tesirlerinin de tartışıldığı bilimsel oturumların dikkat çektiği Avrupa Endokrinoloji Kongresi’nde, bilim insanlarının tartıştığı bahislerden birinin de Kovid’in değişik hormonal sistemler üzerindeki tesiri olduğunu belirten Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Bu manada pankreasta beta hücresi dediğimiz, insülin salgılayan hücreler süreksiz olarak ya da daima olarak etkilenebildi hastalıktan. Hasebiyle Kovid geçiren bir küme hastada, kan şekerinin hastanedeyken süreksiz olarak yükselmesi kelam konusu olduğu üzere, bir kısım hastada da bu, kalıcı hale gelebildi ve bu şahıslar Kovid sonrası diyabet hastası olarak kaldı. Bu hususta dünyada devam eden uzun soluklu çalışmalar var. Kovid-19 geçiren bireylerde hem tiroit bezi bozuklukları, hem pankreas işlevinde bozukluklar görebiliyoruz. Hasebiyle iki taraflı tesiri var. Yani hormonal bozukluğu olanlarda Kovid çok ağır geçtiği üzere Kovid’in kendisi de orta ve uzun vadede hormon hastalıkları gelişmesine neden olabiliyor. Bu nedenle endokrinoloji uzmanları olarak Kovid-19 geçirmiş hastaların orta ve uzun devirdeki sıhhat risklerini de takip edip kıymetlendiriyoruz.”
