‘Medya Okuryazarlığı İş Birliği Protokolü’, Bakan Mahmut Özer’in iştirakiyle Bakan Yardımcısı Petek Aşkar ve RTÜK Lideri Ebubekir Şahin tarafından imzalandı.
Bakan Özer, 21’inci yüzyılda yeni tehditlerle karşı karşıya olduklarına dikkat çekerek, “Her ne kadar 21’inci yüzyıl özgürlükler yüz yılı olarak varsayılsa ve tez edilse de aslında bağımlılıkların çok fazla arttığı bir yüzyılla karşı karşıyayız. Çok meydan okuyucu sorunlarla karşı karşıyayız. Dikkat ederseniz konvansiyonel eğitim literatüründe matematik, ana lisan ve fen okuryazarlığı yaygın olarak kullanılırken bunlara yeni okuryazarlıklar eklenmeye başlandı; dijital ve medya okuryazarlıkları. Zira her geçen gün hayatımıza giren teknolojiler, bir taraftan yaşantımızı kolaylaştırırken aslında birebir vakitte farklı davranış patenleri de üretmeye başlıyor. İşte en meydan okuyucu olan mevzulardan bir tanesi de genel manada internet bağımlılığı, özel manada ise medya okuryazarlığı” dedi.
‘YOK SAYARAK VARLIĞIMIZI SÜRDÜREMEYİZ’
İnternetin hayatı şekillendirerek dönüştürdüğüne vurgu yapan Özer, “Eğitim tahminen de en fazla etkilediği bölümlerden bir tanesi oldu. Hatta o denli argümanlı laflar kullanıldı ki artık konvansiyonel eğitimden çıkmamız gerekiyor. Bir tuşla her türlü bilgiye erişebiliyoruz. Keşke bu, parasız ve bu kadar maliyetsiz olsa. Biz biliyoruz ki Batı medeniyeti hiçbir şeyi bedavaya vermez. Burada da o her bilgiye erişimin bir maliyeti vardır. İşte o maliyet bağımlılık olarak kendisini ortaya koyar. Tehditle karşı karşıya olan bizim gençliğimiz var. Amerika Psikiyatri Derneği’nin 2013 yılında birinci defa davranışsal bozuklukları bir bağımlılık çeşidi olarak kabul etti. İnternet bağımlılığı da bilhassa toplumsal medya bağımlılığı da bu bağlam içerisinde tartışılmaya başlandı. Artık meydan okuyucu olan bu görünüm içerisine öncelikle şunu kabul etmemiz gerekiyor; biz dijital platformlardan uzak durarak, onu yok sayarak varlığımızı sürdüremeyiz. Yani dijital platformları, onun sunmuş olduğu imkanların hepsini eğitim sistemimizin içerisine dahil etmemiz gerekiyor” diye konuştu.
‘BİREYLER YALNIZLAŞTIRILIYOR’
Bakan Özer, genç ve erken yaştaki çocukları bu mevzuda neye maruz kaldıklarının farkındalığıyla yetiştirmenin en büyük sorumluluk olduğunu kaydederek, “Özellikle toplumsal medya platformlarında dışlanma, dışlanmama refleksi, kabul edilme, akredite olma dinamiğinin çok etkin bir biçimde kullanıldığını görüyoruz. Evvel bireyler yalnızlaştırılıyor sonra haz sanal bir ortamda oluşturuluyor, insani olan haz sistemleri ve sonrasında da artık kararları, davranışları, günlük hayat ritüelleri değişen bir insan profili ortaya çıkmaya başlıyor. Sabır bedeli unutuluyor. Oburunun sıkıntılarıyla hemhal olabilme melekeleri gitgide zayıflıyor. Aslında tahminen bu mevzuyla ilgili en fazla kelam söyleme hakkı olan toplumlardan bir tanesi biziz. Zira kıymetlerin, bu gönül coğrafyasının inşa edilmesindeki insanlık kıymetlerinin aslında bu dijital bağımlılıkla ne kadar erozyona uğradığı ve farklı bir birey yetiştirilmesiyle ilgili çatışmanın ortaya konduğu çok aşikar lakin bunun için çok fazla düşünmemiz, çok fazla baş yormamız ve çok fazla tedbir almamız gerekiyor” dedi.
‘İNSAN ESER OLMAYA BAŞLADI’
Bakan Özer, bağımlılıkla ilgili bilhassa toplumsal medya platformlarıyla ilgili ‘dikkat ekonomisi’, ‘iş modeli’ üzere yeni tanımlamaların yapıldığına işaret ederek, “İnternette ‘dikkat ekonomisi’ vardır. Yani siz aslında tüketici değilsiniz. Siz eserin bizatihi kendisisiniz zira ücretsiz verilen hizmetlerde daima ilişkiyle sizin tercihleriniz, davranış patenleriniz, bilgileriniz reklam verenlere satılır ve farklı platformlar, daima sizinle temas kurup sizi yönlendirmeye çalışır. Yani artık insan o denli bir evreye geldi ki tüketici olmaktan çıkıp eser olmaya başladı. İşte bu mevzuları çok kapsamlı bir halde yalnızca eğitim boyutuyla değil iktisat, sosyoloji, psikoloji boyutuyla çok kapsamlı bir halde masaya yatırmamız gerekir zira günübirlik muhakkak haftalarda tartıştığımız bir bahis değil ömrün bizatihi aktığı ana mecralardan birisi olduğu için daima gündemimizde olması gereken bahislerden bir tanesi. İşte gençlerimizi bu hususlarda daha çok farkındalıklarını artıracak biçimde ve birebir vakitte neyle yüz yüze kaldıklarının, bilgi kuramının ne olduğunun, bir bilginin bilhassa medya okuryazarlığında bir haberin doğruluğunun, hakikat bağlantısının ne olduğunun farkındalığıyla yetiştirmemiz bizim gençlerimizi gelecekteki savrulmalara ve meydan okumalara karşı çok daha dirençli kılacaktır” diye konuştu.
ŞAHİN: ŞUURLU MEDYA TÜKETİCİSİ OLMALARI KIYMETLİ
RTÜK Lideri Şahin ise çocukların sevgiyi en çok hak eden ve sevgiyle büyümesi gereken en pahalı varlıklar olduğu belirterek, “Kurul olarak bu sorumluluğun şuurunda hareket ediyoruz. Bu kapsamda medya okuryazarlığının; bilinmesi, geliştirilmesi gereken değerli bir husus olduğunu düşünüyoruz. Çocukların medya karşısında mümkün tehlikelerden haberdar edilmesi için çok değişik mecra ve alanlarda birtakım çalışmalar yaptık. Yapılacak protokolle birlikte yalnızca dijital medya okuryazarlığı değil, bunun yanı sıra çocukların dijital bağımlılıktan uzak durmaları, ailelerin şuurlu birer medya tüketicisi olabilmeleri ve çocukların da şuurlu medya tüketicisi olarak geleceğe istikamet vermeleri açısından ehemmiyet taşıyan protokolün imzalanması için buradayız” dedi.
SEMİNER VE KONFERANSLAR DÜZENLENECEK
Ulusal Eğitim Bakanlığı ile RTÜK iş birliğindeki protokolle bakanlığa bağlı kurumlarda eğitim alan öğrenci, kursiyer, öğretmen, yönetici ve velilere dönük medya okuryazarlığı, siber güvenlik ve teknoloji bağımlılığını önlemeye yönelik seminer, konferans, kongre, sempozyum, söyleşi, panel, çalıştay, eğitim, müsabaka ve etkinlikler düzenlenmesi, öğretim programı ve öğretim malzemesi geliştirilmesi, kamu spotu hazırlanması üzere çalışmaların gerçekleştirilmesi amaçlanıyor. Protokol kapsamında tüm eğitim kademelerinde medya okuryazarlığı şuurunu geliştirmek hedefiyle öbür derslerin öğretim programlarında medya okuryazarlığı bahsiyle ilişkilendirilebilecek kazanımlara yönelik gereç hazırlanacak. Ortaokul 7’nci ve 8’inci sınıflarında seçmeli ders olarak okutulan medya okuryazarlığı dersi öğretim programı güncellenerek bu doğrultuda öğretim malzemesi hazırlanacak.
