Kirada orta yol bulunamayınca konut sahibi ve kiracıların sık sık davalık olması yargının iş yükünü artırdı. Uyuşmazlıkların kısa müddette tahlile kavuşturulması ve mağduriyetlerin giderilmesi için kirada ‘arabuluculuk’ düzeneği konuşuluyor.
HAZİNE YERLERİNİN UYGUN ŞARTLARDA SATILMASI KONUTTA ARZ MESELESİNİ ÇÖZER Mİ?
Ayrıyeten İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Konya, Adana üzere birçok kentte Hazine yerleri düşük maliyetli ve uzun vadeli vatandaşa satılacak.
“BU ADIMIN ATILMASI BİZİ HEYECANLANDIRDI”
Bahisle ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Sühran Aras şu sözleri kullandı. Tabi ki hükümetin en azından bu bahiste adım atması nitekim heyecanlandırdı bizi. Bahsin içeriği hakkında hiçbir bilgimiz yok. Bunun koşulları nedir? Altyapısı hazırlanacak deniliyor fakat ayrıntılı bir açıklama gelmedi. Bu türlü bir adım atmaları artıdır.
Değerli olan kira problemini çözmektir. Herkes mesken satın almayabilir lakin herkesin başını sokacağı bir yerinin olması lazım. Bir tahlil getirecektir.
Hükümet bu mevzuda adımlar atıyor. Kira konusunda Hollanda’da uygulanan prosedürler gündemde. O da bu hafta içerisinde hükümet tarafından açıklanacak diye biliyorum.
Bilhassa kira konusunda önemli bir problem var. Toplumun çok büyük kısmının ulaşamayacağı sayılarda kiralar. İki kişi bile çalışsa yetemeyecek oranlarda kiralar veriyoruz. Bağdat Caddesi’nde 44 metrekarelik bir daireyi 12 bin liraya kiraya verdik. Bunu bir Rus kiraladı.
Temelinde sayı olarak çok fazla almıyor yabancılar. Geçen sene 55 bin konut almışlar. Lakin bir anda sayıları üst çekiyorlar. Bu sorun şu anda kısır döngüye döndü ve her geçen gün fiyatlar yükseliyor.
KONUT SATILIR SATILMAZ KİRACIYI ÇIKARMAK MÜMKÜN MÜ?
Kiracıyı çabucak çıkartamaz, kiracının hakları vardır. Kirayı artıramadığı üzere satış anında da çıkartılamaz. Kontratın bitim tarihine kadar kimseyi yerinden oynatamazlar. Kiracılar bunu kullanıyor. Mal sahipleri alsa bile yeni sahipler ıstırap yaşıyor. Kiracılardan çıkacaklarına dair tahliye taahhüdü istiyorlar. Tahliye taahhütleri bile yetersiz kalıyor ve bu biçimde mağdur olan alıcılarımız var. Burada kiracı bir biçimde mağdur oluyor fakat yeni mal sahibi de mağdur oluyor. Birebir ilçe içerisinde birden fazla konutu varsa kiracı o maddeyi de kullanıyor. Mesela Kadıköy ilçesinde birden fazla meskeni varsa beni değil öbür kiracıyı çıkart diyor. Kiracılar ve mal sahipleri ortasında sorunlar var.
ARABULUCULUK SİSTEMİ UYUŞMAZLIKLARA TAHLİL OLUR MU?
Bu mahkemelerin yükünü azaltmak için yapılan bir şeydir. Pek çok arabulucu anlaşamıyor esasen olay tekrardan mahkemeye gidiyor. Bir kısmına tabi ki tahlil oluyordur. Fakat büsbütün arabuluculuk sistemiyle bunun çözüleceğini düşünmüyorum. Noterden tahliye taahhüdü alınsa da kiracı çıkmıyor. Kiracı 3 bin liraya kalıyor. Çıksa kiranın bedeli 10 bin lira. Kiracı da hakkını sonuna kadar koruyor. Tahminen dar gelirliye yönelik tahliller olabilir. En büyük mağduriyet dar gelirlilerde yaşanıyor. Artık hekim, avukat fark etmiyor o meslek kümeleri da kiralık daire fiyatlarından şikayet etmeye başladılar.
ARABULUCULUK SİSTEMİNİN KİRA UYUŞMAZLIKLARINA YARARI OLUR MU?
Hususla ilgili açıklamalarda bulunan Avukat Kerem Olcayto şu sözleri kullandı: “Arabuluculuk işi daha öncesinde ihtiyariydi. Sonra zarurî hale getirildi. İş davalarında başladı. Emekçi ve patron bağlantılarında mecburî hale geldi. Daha sonra ticari davalarda tüketici hukukuna dayanan davalarda ve icra takiplerinde zarurî hale getirildi. Bu arabulucuya başvurmadan dava açamıyorsun demektir.
Anlaşmayacaksan da anlaşmadığına dair arabulucu tutanağı ile dava açabiliyorsun. Bu İsviçre hukukundan Türkiye’ye gelen bir durumdur. Maksadı mahkemelerde iş yükünü alternatif bir tüzel kol üzerinden hafifletmektir.
Arabuluculukta anlaşanlar mahkemeye dönmedikleri için davalar azalacak. Bu türlü olduğu vakit halihazırda kira tespit davaları dediğimiz davalar var. Kiracının ödediği kira bin liradan 4-5 bin liraya çıkmış. Bu durumda kira tespit davaları açılıyor. Konutta 5 yılı dolduranlar için dava açılabilir. 10 yılı dolduranlar için ise kayıtsız kuralsız tahliye yapılabilir.
Mahkemelerdeki iş yükünü azaltacağı için müddet olarak da işi azaltacak. Kiracıların birçok esasen bir biçimde 3 aşağı 5 üst anlaşmak isteyeceği için, yeni bir konut bulmak istemeyeceği için. Diğer bir yere taşınsam kiranın 2i katını vereceğim diyor. Birçoğu mutabakatla uzlaşıp işi kısaltacağını düşünüyorum.”
