Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO çatısı altında gerçekleştirilecek “terörle mücadele” operasyonlarına dayanak vermelerini istek ettiğini; terörün tüm üye ülkelere tehdit oluşturduğunu ve aday ülkelerin örgüte katılmadan evvel bu gerçeği kabul etmeleri gerektiğini belirtti.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmaları konusunda, üye ülkelerin gerekli adımları atmamaları hâlinde Türkiye’nin bu husustaki duruşunu değiştirmeyeceğini söyleyen Erdoğan; “İlaveten Türkiye, her türlü silah ambargosunun NATO şemsiyesi altındaki askeri iştirak ruhuna alışılmamış olduğu görüşündedir. Bu üzere kısıtlamaların yalnızca ulusal güvenliğimiz değil NATO’nun kimliği açısından da son derece ziyanlı sonuçları olmaktadır. İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılma ısrarı da NATO’nun gündemine gereksiz bir unsur eklemiştir” dedi.
Erdoğan, İngiltere merkezli The Economist mecmuası için makale kaleme aldı. Ukrayna’daki savaşın kurallar temelinde işleyen memleketler arası tertip, büyük güç rekabeti ve Avro-Atlantik güvenliği konusundaki yaygın inanışlara meydan okuduğunu söz eden Erdoğan, yaşanan sürecin tıpkı vakitte tarihin en büyük askeri ittifakı olan NATO’yu yine ayağa kaldırdığını kaydetti.
“Türk askeri Kosova’dan Afganistan’a dünyanın birçok bölgesine gitmiştir”
Türkiye’nin 70 yıldır NATO’nun gururlu ve vazgeçilmez bir üyesi olduğunu tabir eden Erdoğan, ”Ülkemiz, özgürlük ve demokrasiyi savunmak için Kore’ye asker göndermesinin akabinde 1952 yılında ittifaka katılmıştır. Soğuk Savaş devrinde ve sonrasında Türkiye, Ortadoğu, Kafkasya ve Karadeniz bölgelerinde istikrar sağlayıcı ve olumlu bir aktör olmuştur.
Türk askeri de NATO vazifeleri çerçevesinde Kosova’dan Afganistan’a kadar dünyanın birçok bölgesine gitmiştir. Birebir vakitte ülkemiz savunma sanayiine milyarlarca dolar yatırım yaparak savunma kapasitesini güçlendirmiştir. Bu ek kapasite sayesinde ortaya konan eserler Ukrayna’nın da içinde olduğu farklı savaş bölgelerinde değerli tesirler oluşturmuştur” dedi.
Erdoğan, yayınlanan makalede şu tabirlere yer verdi:
“NATO’ya uzun yıllar kaybettirdi”
”Ortaklarımız Türkiye’nin NATO’nun kolektif güvenlik misyonuna sunduğu katkıyı her vakit takdir etseler de kendi güvenlikleri tehdit altında olmadığı vakitlerde bu katkıyı hemen unutmuştur. Türkiye’nin kıymetini sırf (Balkanlar’da yaşanan kriz gibi) karışıklık periyotlarında hatırlayan paydaşlarımız, Türkiye olmadan uzun vadeli istikrarın sağlanabileceği hülyasına kapılmış; bu nedenle tehdidin savuşturulmasının akabinde jeopolitik gerçekleri ve bölgede ortaya çıkması beklenen tehditleri gözardı etmiştir.
Kuşkusuz bu hülyaları, yaşanan memleketler arası krizler sonucunda daima kısa sürmüştür. Son yıllarda memleketler arası barış ve güvenliğin karşı karşıya olduğu tehditlerin değişime uğraması birçoklarının NATO’yu artık fonksiyonunu tamamlamış ve ‘demode’ bir örgüt olarak nitelemesine yol açmıştı. Hatta Emmanuel Macron 2019’da ittifakın ‘beyin ölümü’ yaşadığını söylemiştir. Tıpkı bölümler Türkiye’nin de bu örgütteki rolünü sorgular olmuştu. Harikulâde bir hayalperestlik ile çok bir stratejik miyopluk sonucu ortaya çıkan bu hal NATO’ya uzun yıllar kaybettirdi.
“NATO ülkelerinin kamuoylarında derin bir güvensizlik oluşturuyordu”
Tersine NATO’nun değerini vurgulayarak, üye ülkelere (NATO’nun misyonunu yeni tehditleri içerecek formda güncellemek ve örgütü yeni jeopolitik ve global sınamalar karşısında daha değerli kılmak gibi) adımları atmaları davetinde bulunduk. Türkiye’nin bu daveti giderek istikrarsızlaşan milletlerarası sisteme karşı aldığı durum ile paralellik taşıyordu.
Bu açıdan Türkiye, tıpkı öbür milletlerarası örgütler üzere NATO’nun da yeni güvenlik tehditlerine karşı kimi ıslahatlar yapması gerektiğini savundu. Bilhassa terör tehdidi konusunda (birçok üye ülkenin direkt gaye alınmasına rağmen) kolektif güvenlik noktasında kâfi adım atılmaması, hem güvenlik işbirliğini zedeliyor hem de NATO ülkelerinin kamuoylarında örgüte yönelik derin bir güvensizlik oluşturuyordu.
“II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük mülteci dalgası”
Bu çerçevede NATO’nun terör örgütleriyle çaba ederken istihbari ve askeri bahislerde daha güçlü işbirliği içinde olmasını dilek ettik. Bunun sırf terör taarruzlarının engellenmesi açısından değil, birebir vakitte NATO sonları içinde terörün finansmanı ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi konusunda gündeme getirdik. Birebir biçimde Türkiye’nin etrafında iç savaşlar yaşanırken NATO’dan kimi yasal ve gerekli taleplerde bulunduk.
Hudutlarımızın ve hava alanımızın güvenliğini sağlamak ve II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük mülteci dalgası bölgede ortaya çıkarken ‘insani güvenlik’ için bu taleplerde bulunduk. Bu hususlarda büyük ölçüde yalnız bırakılan ülkemiz, bu krizlerle tek başına gayret etti ve bu çabada büyük bedel ödedi. Meğer ki bu krizler konusunda NATO bünyesinde atılacak adımlar bundan sonraki devirde NATO’nun hudutlarında yaşanacak başka çatışma ve krizlerle gayret konusunda da örgütü hazırlayabilirdi.
“Finansman ve propaganda faaliyetlerini engellemesini beklemek en doğal hakkımızdır”
Bu devirde çatışmalar önemli yıkıma neden olurken Türkiye’nin jeopolitik pozisyonunun farkına varan birtakım üye ülkeler, geçmişte yaptığımız birtakım atakların ne kadar yerinde olduğunu gördü. Hakikaten de Türkiye, NATO üyelerine gelecekte karşı karşıya kalınacak jeopolitik sınamalara hazırlıklı olmaları gerektiğini söylerken haklıydı. NATO’nun kıymetsiz olduğunu savunanlara karşı örgütün kıymetinin giderek artacağını söylemekte de mutlaka haklıydık.
NATO için Türkiye’nin ne derece kıymetli ve kritik bir ülke olduğu bütün üyelerce yine kabul edilirken, birtakım üyelerin Türkiye’ye yönelen kimi tehditleri tam olarak takdir edememesi şanssız bir durumdur. Türkiye’ye nazaran İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğe kabulü, kendi güvenliği ve örgütün geleceği açısından riskler barındırmaktadır. 5. unsur uyarınca NATO’nun en büyük ikinci ordusunun yardımına koşmasını bekleyen bu ülkelerin, AB ve ABD tarafından da terör örgütü olarak kabul edilen PKK’nın eleman devşirme, finansman ve propaganda faaliyetlerini engellemesini beklemek en doğal hakkımızdır.
“İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılma ısrarı da NATO’nun gündemine gereksiz bir husus eklemiştir”
Bu ülkelerin makamlarıyla açık deliller paylaşılmış ve adım atmaları beklenmiştir. İlaveten Türkiye, bu ülkelerin NATO üyelerince yapılacak terörle gayret operasyonlarına takviye vermelerini dilek etmektedir. Terör tüm üye ülkelere tehdit oluşturmaktadır ve aday ülkelerin örgüte katılmadan evvel bu gerçeği kabul etmeleri gerekmektedir.
Gerekli adımları atmamaları hâlinde Türkiye bu husustaki duruşunu değiştirmeyecektir. İlaveten Türkiye, (İsveç’in ülkemize uyguladığı türden) her türlü silah ambargosunun NATO şemsiyesi altındaki askeri iştirak ruhuna karşıt olduğu görüşündedir. Bu üzere kısıtlamaların yalnızca ulusal güvenliğimiz değil NATO’nun kimliği açısından da son derece ziyanlı sonuçları olmaktadır. İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılma ısrarı da NATO’nun gündemine gereksiz bir unsur eklemiştir.
“Türkiye’nin de bu ülkeleri ne kadar müttefik olarak görmek isteyeceğini belirleyecektir”
Terörün dini, milleti ve rengi yoktur. Gayesi sivil halka ziyan vermek olan her örgütün karşısında her üye ülkenin kararlı bir formda durması bu ittifakın en değerli misyonlarından biridir. Hiçbir ülkenin bu bahiste bir ayrıcalığı bulunmamaktadır. Meseleleri çözmek ve global barış ve istikrarı desteklemek kelam konusu olduğunda her vakit kısa yollar mevcut olmayabilir.
Fakat atılabilecek yavuz ve hakikat adımlar sayesinde bu yollar elden geldiğince kısaltılabilir. İsveç ve Finlandiya’nın müttefik olmak istedikleri devletlerin güvenlik dertleri ve hassasiyetleri konusunda göstereceği hal Türkiye’nin de bu ülkeleri ne kadar müttefik olarak görmek isteyeceğini belirleyecektir.
“İttifakın prestijinin ve inandırıcılığının tehlikeye gireceğine inanıyoruz”
İttifakın her genişleme sürecinde olumlu ve yapan bir noktada duran Türkiye’nin kesimi olduğu örgütle ilgilerini sorgulamaya cüret edenlerin cehaleti ve hadsizliği bu duruşumuzu değiştirmeyecektir. Diplomasi ve diyaloğun her türlüsüne açık olan ülkemiz, bu uğraşların aday ülkelerin ikna edilmesine odaklanmasını tavsiye etmektedir.
Terörle uğraş konusunda gönülsüz olan hiçbir ülkenin Ankara’da talimat verebileceği hiçbir makam bulunmamaktadır. NATO üyelerinin terörle gayret konusunda ikili standart uygulaması hâlinde ittifakın prestijinin ve inandırıcılığının tehlikeye gireceğine inanıyoruz.”
