Google, telif ile ilgili ödemeler konusunda Avrupa’da birçok yayıncı ile içerikler için telif konusunda muahedeye vardı. Türkiye’de de, AB’dekine benzeri bir telif düzenlemesi ile yayıncıların haklarını alabileceği belirtiliyor. Geçen yıl aralık ayında TBMM Dijital Mecralar Komitesi, Google temsilcilerini dinlemiş ve Google temsilcileri komiteye bir rapor sunmuştu. Raporda Google yetkilileri, “Dijitalleşme seyahatinde Türkiye’nin yanındayız” diyerek, telif konusuna da sıcak baktıklarını söz etmişlerdi. Bu görüşmenin akabinde TBMM Haziran ayının en geç ikinci haftası Google yetkililerini Türkiye’ye çağırmaya hazırlanıyor.
‘TÜRKİYE’DE DE OLMASINI İSTİYORUZ’
TBMM Dijital Mecralar Kurulu Lideri Hüseyin Yayman, bu mevzuda bir çalışma yürütüldüğünü belirterek, “Google Türkiye’ye geldi. Temsilcilik açtı, işbirliğine hazır olduğunu lisana getirdi. Telif konusu ile ilgili de masaya oturmaya hazır olduğunu söz etti. Hem Kültür ve Turizm Bakanlığımız Telif Yapıtları Genel Müdürlüğümüz hem de Meclis olarak tüm bu bahisleri ele aldık, çalışıyoruz. Fikir yapıtları telif kanununda bir düzenleme yapılacak mı, yeni bir düzenleme için mi çalışacağız, yönetmelik ile mi düzenleme olacak, tüm bu bahisleri konuşup tartıştıktan sonra netleştireceğiz. AB’deki düzenlemeleri inceledik. Almanya ve sonrasında Fransa üzere birçok ülkede Google’ın telif ödemesi gerektiği konusunda ön kabul oldu. Avrupa’da Google telif ödüyor. Biz de Avrupa’da Google’ın yaptığı bu muahedenin Türkiye’de de olmasını istiyoruz. Daha evvel bu bahiste Google yetkililerinin olumlu sözleri olmuştu. Bu bahis kurulumuzun öncelikli gündem unsurlarından. Yaptığımız araştırmalarda, Google yönlendirmesiyle habere erişimin arttığını görüyoruz. Ancak, tıpkı sitelere reklam alma seviyesinde düşüş de gözlemleniyor. Bu konunu tahlili için de çalışacağız” diye konuştu.
300 MEDYA KURULUŞU İLE MUAHEDE
Google’ın internet arama motorunda haber kaynaklarının kısa özetlerine yer vermesi ve yönlendirmeler yapması medya kuruluşları ile teknoloji devi ortasında uzun müddettir devam eden tartışmalara sebep oluyordu. Birinci olarak İspanya hükümeti, 2014 yılında Google ve Facebook’un ülkedeki medya kuruluşlarına toplu bir telif fiyatı ödemesini zarurî kılan mevzuatı onaylamıştı. 2019 yılında ise Avrupa Birliği (AB) yeni telif hakkı yasasını çıkararak, Google üzere arama motorlarının haber içeriğine temas vermesi ve önizlemeler kullanması durumunda, yayıncılara telif hakkı doğduğunu teminat altına almıştı. Bu kararın akabinde harekete geçen Google, geçen haftalarda yaptığı açıklamada, Almanya, Macaristan, Fransa, Avusturya, Hollanda ve İrlanda üzere haber kuruluşlarıyla lisans mutabakatları imzaladığını duyurmuş ve yeni kuruluşlarla da görüşmeler yaptığını bildirmişti. Teknoloji devi Google, Avrupa Birliği’nin yeni telif hakkı düzenlemesinin akabinde, 3 yılda 300 medya kuruluşuyla anlaşarak bu kuruluşlara telif fiyatı ödeyeceğini açıklamıştı.
AB’NİN YASASI NELERİ KAPSIYOR?
AVRUPA Birliği tarafından 2019 yılında kabul edilen yeni telif hakkı kuralları, Google üzere arama motorlarının haber içeriğine irtibat vermesine müsaade verirken, genişletilmiş çevrimiçi önizlemeler kullanıldığında yayıncılara yeni haklar sağlıyor. Böylelikle, Google üzere platformların direkt içerik sağlayıcılarla pazarlık yapmasına imkan tanıyor. 2019 yılında kabul edilen telif yasası, şu anda üye devletler tarafından kabul edilme sürecinde. Google, medya kuruluşları için ‘Google ile Genişletilmiş Haber Önizleme (ENP) sözleşmesi’ ismiyle bir teklif aracı oluşturdu.
