Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Macit Bitargil, erkeklerde bayanlara oranla daha fazla görülen damar tıkanıklığının ilerleyici bir hastalık olduğunu belirterek, “Bacaklarda güçsüzlük ve yol yürüme ile oluşan ağrı, enfeksiyona meyilli yara açılması, renk değişikliği ve solgunluk, kıllanmada azalma, tırnak büyüme suratında yavaşlama üzere belirtilerle kendini gösteren damar tıkanıklığı tedavi edilmediğinde çok önemli problemlere neden olabilir. Bacaklarda şiddetli ağrı nedeniyle kişiyi yürüyemez hale getirebildiği üzere, son evrelerde bacağın kesilmesine, yatalak olmaya yol açabilir” diyor. İştebacaklarda damar tıkanıklığına yol açan 8 sebep:
1-Sigara kullanımı
Sigara içmek damarı vakitle daraltıp tıkayan ‘ateroskleroz’ denilen damar sertliği tablosuna yol açıyor. Damar tıkanıklığı hastalıklarının neredeyse yarısını sigara kullanımı oluşturuyor. Üstelik yalnızca sigara içmek değil, sigara içilen yerde bulunmak ve dumana maruz kalmak bile damar tıkanıklığı riskini artırıyor. Sigaranın denetim edilebilir risk faktörleri ortasında olması hasebiyle kişinin olabildiğince çabuk bu alışkanlıktan vazgeçmesi riski azaltmada çok kıymetli rol oynuyor.
2-Hareketsizlik ve fazla kilo
Bilhassa son yıllarda teknoloji kullanımının da artması ile hareketsizlik çok büyük bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Hareketsizlik arttıkça kilo alımı artıyor, kilo aldıkça hareket etme isteği de vakitle azalıyor. Bu kısır döngünün sıhhatimizi önemli manada tehdit etmeye başladığını vurgulayan Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Macit Bitargil, “Hareketsizlik ve denetimsiz kilo alımı damar tıkanıklıkları için de kıymetli bir risk faktörüdür. Dünyada her yıl yaklaşık 3 milyon insan hareketsiz ömür nedeni ile hayatını kaybetmektedir. İstenmeyen tesirlerin önüne geçebilmek için günde 5000 adımın altına düşmemek, haftada 3-4 kez 40-50 dakika kadar sistemli antrenman yapmak büyük değer taşımaktadır” diyor.
3-Yüksek kolesterol (yağlı beslenme)
Kolesterol ve trigliseritler yağsı maddeler olup bedende fazla ölçülerde bulunduğunda çeşitli etkileşimler ile damar etrafında birikerek damar tıkanıklığına neden olabiliyorlar. Doç. Dr. Macit Bitargil “Halk ortasında LDL makus huylu, HDL ise uygun huylu kolesterol olarak bilinir. Zira LDL kolesterolü damara taşıyan moleküldür. Damardaki kolesterolü taşıyarak uzaklaştıran molekül ise HDL’dir. Kandaki yüksek kolesterol, trigliserit ve LDL düzeyleri tehlike çanları üzeredir. Uygun diyet yahut ilaçla müdahale yapılarak düşürülmelidir” ihtarında bulunuyor. HDL düzeylerinin ise düşük olmaması gerektiğini belirten Doç. Dr. Macit Bitargil, bunun için spor yapmanın ve sağlıklı beslenmenin kural olduğunu vurguluyor.
4-Hipertansiyon
Kalbimiz bedenimize dakikada ortalama 5 litre kan pompalarken, normade kan basıncının 120/80 mmhg olması gerekiyor. Bu düzeyin üzerindeki yüksek basınçlarda damar içindeki hücreler ziyan görmeye başlarken, yanlışsız vakitte müdahale edilmezse damar daralmaları ve tıkanıklıkları kaçınılmaz oluyor. Doç. Dr. Macit Bitargil “Bu nedenle makul aralıklarla tansiyonumuzu denetim ettirmek ve bu hususta bir farkındalığa sahip olmak kıymetlidir. Yanlışsız diyet teklifleri ile tuzlu beslenmeden kaçınmak, spor yapmak, kilo vermek ve gerekiyorsa ilaç kullanmak tedavide mihenk taşlarıdır” diye konuşuyor.
5-Diyabet
Diyabet hastalarının yaklaşık yüzde 20-30’unda damar tıkanıklığı da görülebiliyor. Denetimsiz kan şekeri vakitle damar lümeninde sorunlara neden olarak damar tıkanıklığına yol açabiliyor. Kan akımının azalması ve diyabet hastalığının tesirleri ile bacaklarda güzelleşmeyen yaralar açılabildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Macit Bitargil “Diyabet hastalarının kendilerine tabip tarafından verilen ilaçları uygun halde kullanmaları, kan şekeri denetimlerini ihmal etmemeleri ve uygun beslenme tekliflerini takip etmeleri sıhhat açısından çok önemlidir” ikazında bulunuyor.
6-İleri yaş
Yapılan araştırmalar, geçen her 10 yılda damar tıkanıklığı riskinin 2 kat arttığını ortaya koyuyor. Bilhassa 50 yaşından sonra sigara kullanımı, yağlı beslenme, fazla kilo alımı, hareketsizlik üzere denetim edilebilir risk faktörlerini en aza indirmek ve aşikâr aralıklarla damar sıhhatini denetim ettirmek riski azaltmada büyük ehemmiyet taşıyor.
7-Genetik hastalıklar
Birtakım hastalarda genç yaşlarda beklenmedik biçimde damar tıkanıklığı sorunlarına rastlanabildiğini belirten Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Macit Bitargil şöyle konuşuyor:
“Ailesel kolesterol hastalıkları, Factor V leiden mutasyonu, antithrombin 3, protein C, S bozuklukları üzere kan pıhtılaşmasına neden olabilen hastalıklarda damarlarda beklenmeyen tıkaçlar oluşabilmektedir. Kimi kolay genetik testler ve kan testleri ile teşhis konulabilmekte ve bu hastalarda uygun medikal tedavi, kan sulandırıcı tedavileri ile hastalık erken safhalarda denetim altına alınabilmektedir.”
8-Damar iltihaplanmaları (Vaskulitler)
Burger hastalığı, Kawassaki hastalığı ve Behçet hastalığı üzere birçok damar iltihaplanması sorunu ile karşılaşılıyor. Doç. Dr. Macit Bitargil, genç yaşlarda bedendeki küçük, orta ya da büyük çaptaki damarlarda önemli sorunlara ve tıkanıklıklara neden olabilen vaskulitlerde erken teşhis ve tedavinin çok kıymetli olduğunu belirterek, tedavi yapılmadığı taktirde etkilenen uzvun ve organın kaybı ve önemli hayati risklerin ortaya çıkacağını söylüyor.
