Erciyes Kültür Merkezi’nde düzenlenen programa, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Vali Gökmen Çiçek, Büyükşehir Belediye Lideri Memduh Büyükkılıç, ERÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış ve öğrenciler katıldı. Programda konuşan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, geçmiş devirlerdeki moderniteye değinerek, “Modernite 17 ve 18’inci yüzyılda Avrupa’da aydınlanma niyetiyle ortaya çıkan yeni bir dünya tasavvurunu ve medeniyet anlayışını temsil ediyor. Tesirleri prestijiyle Avrupa’nın dışına çıkıp bütün dünyanın tarihini, entelektüel, siyasi, kültürel, ekonomik tarihinin seyrini değiştirmiş büyük bir dönüşümden bahsediyoruz. Bu yalnızca Avrupa’nın yakın coğrafyasında değil Hint, Çin ve Afrika medeniyeti üzere dünyanın değişik bölgelerini de derinden etkilemiş bir tarihi süreç. Burada olağan onlarca muharrir, filozof, bilim insanı ve siyasetçinin ortaya koyduğu çalışmalarla modernite dediğimiz son derece dinamik bir süreç ortaya çıktı” diye konuştu.
Modernitenin özelliklerini anlatan Kalın, “Modernitenin başka özellikleri ortasında akılcılığa ve gelenek aksiliğine yaptığı vurgunun kıymetli olduğunu tespit edebiliriz. İnsanın temel hakikat seyahatindeki temel kılavuzunun akıl olması gerektiği, aklın dışında hiçbir şeyi referans almaması gerektiği tezi aydınlanma niyetinin temel kalkış noktalarından bir adedidir. Öteki bir nokta ise gelenek karşıtlığıydı. Çünkü aydınlanma ve batı modernitesi yeni bir başlangıç yapmak için gelenek bağını koparma, yeni bir milat başlatmak ve bunun içinde kendinden evvelki bütün devirleri karanlık çağ olarak tanımlamak zorundaydı. Aydınlanmanın, batılı çağdaş düşünürlerin karanlık çağ diye tanımladığı devirde yani 11, 12, 13 ve 14’üncü yüzyıllar karanlık olduğu için değil aydınlanma kendisini bir büyük uyanış, güneşin doğuşu, hakkın hakikatini bütün insanlık üzerine ışıması olarak tanımlamak zorunda olduğu için kendinden evvelki bütün periyotları karanlık çağ olarak tanımlamış oluyor” dedi.
‘SANATIMIZA VE FİKRİMİZE AVRUPA MERKEZLİ PERSPEKTİFTEN BAKIYORUZ’
“Aslında bu tarihlendirme bizim tarihimiz açısından da başka bir sorun teşkil ediyor. Çünkü tarihçilerin Avrupa merkezli tarih perspektifinden hareketle ileri sürdüğü karanlık çağ tezi tekabül ettiği periyotlara baktığınız vakit bu İslam medeniyetinin en tepe yıllarıdır” diyen Kalın, “11, 12, 13, 14 ve 15’inci yüzyıllar İslam niyetinin ve medeniyetinin tepe yaptığı periyotlardır. Aklınıza gelebilecek İslam medeniyetinin bütün büyük düşünürleri, filozofları, bilim insanları, şairleri, mimarları, kent planlamacıları, siyasetçileri ve siyaset bilimcileri bu periyotta ortaya çıkmış. İnsanlığın tarihini değiştirecek birikimi ortaya koymuşlardır. Kalkıp bu periyoda, pırıl pırıl güneş üzere dünyayı aydınlatan bu periyoda karanlık çağ demek, orta çağ demek lakin ve fakat Avrupa merkezli tarih perspektifinin hezeyanlarından birisi olarak görülebilir. Ancak biz hala zihnimizde Avrupa merkezciliği aşamadığımız için kendi tarihimize dair kendi kültürümüze, sanatımıza ve niyetimize Avrupa merkezli perspektiften bakıyoruz” diye konuştu.
‘FELSEFENİN BAŞLANGICI OLARAL MEZOPOTAMYA VE MISIR’I İŞARET EDERLER’
Ders kitaplarının Avrupa merkezli hazırlandığını söyleyen Kalın, şöyle devam etti:
”Halen ortalama bir ders kitabını aldığımız vakit tarih, ideoloji, sosyoloji ve bilim kitabını aldığınız vakit bilim ve fikir nerede başladı, diye hafif bir incelediğinizde bilimin, mantığın, niyetin Yunan’da başladığı, medeniyetin adeta Batı’dan ortaya çıkıp tekrar Batı’ya hakikat akan bir ırmak olduğu, onun dışındaki bütün medeniyet birikimlerinin, İslam medeniyeti, Hint medeniyeti, Çin medeniyeti üzere o büyük ırmağa düşmüş küçük bir şerhten olduğu tasavvuru zihinlerimize o kadar yerleşmiş ki güya Eflatun’dan evvel Sokrates’ten evvel insanlık düşünmüyordu, ideoloji yoktu, bilim yoktu üzere bir yanılsamanın içindeyiz. Halbuki kadim Yunan düşünürlerini ve Eflatun’u okuduğunuz vakit ‘bizim periyodumuz ideolojinin bittiği dönemdir’ derler. İdeolojinin başlangıcı olarak Mezopotamya ve Mısır’ı işaret ederler. Eflatun ve Sokrates’in yapıtlarında, konuşmalarında kadim Mısır’a yapılan referansları düşündüğünüz vakit asıl gerçek ideolojinin ve niyetin bu coğrafyadan kadim Yunan’a geldiğine dair şahsen kendi Yunanlıların kendi şehadetlerini görürsünüz. Münasebetiyle niyet, ideoloji, tarih ve bilim tarihini kadim Yunan ile başlatmak Avrupa merkezli bakış açısının bir yansımasından ibarettir. Tarih perspektifi o kadar kıymetli ki bizim bu manada tarihi tekrar yazmamız gerekiyor. Avrupa merkezli tarih kalıplarının dışına çıkarak, kendi tarihimizi, kendi terimlerimizle, kendi dönemlendirmelerimizle ve kendi yaklaşımlarımızla yine yazmamız gerekiyor”
