Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, dördüncü sondaj gemisinin 19 Mayıs’ta Türkiye’de olacağını belirtti.
Yenilenebilir güç teknolojilerinin bunun en hoş örneklerinden biri olduğuna değinen Dönmez, “Bugün güneş gücünde yüzde 75, rüzgar ve biyokütle gücünde yüzde 60 ve üzeri, jeotermal güçte ise yüzde 55 oranında yerli teknoloji üretimine sahibiz.” dedi.
Dönmez, madencilikte de uç eser odaklı bir teknolojik dönüşüm başlattıklarını anımsatarak, “Bugüne kadar uç eser odaklı altın, gümüş, demir-pelet, bakır ve alüminyum entegre izabe tesislerini devreye aldık. Bu sene içerisinde tam kapasite çalışacak iki yerli lityum fabrikamızın temelini de atmayı hedefliyoruz.” diye konuştu.
Nükleer güçte de know-how transferiyle Türkiye’ye mahsus bir teknoloji kıssası yazmak için çaba gösterdiklerini lisana getirerek, “Yurt dışında nükleer teknoloji alanında eğitim gören gençlerimiz inanıyorum ki nükleer teknolojinin yerlileştirilmesinde değerli misyonlar, roller üstlenecek. Bu alanda geliştireceğimiz yerli teknolojilerle evvel kendi santrallerimizi yapacağız. Tahminen daha sonra bu mühendislik ve teknoloji birikimini yurt dışına taşıyacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Petrol ve doğal gaz teknolojilerinde yerlileştirme çalışmaları
Petrol ve doğal gaz dalında de uzun vakittir teknoloji yerlileştirilmesi konusunda kıymetli çalışmalara imza attıklarına dikkati çeken Dönmez, “2019’dan bu yana toplam 113 yerlileştirme projesiyle 123 milyon liralık tasarruf elde ettik.” dedi.
Dönmez, son devirde güç bağımsızlığının yanına, teknoloji bağımsızlığını da kilit bir maksat olarak koyduklarını tabir ederek, “Kaynak ve teknoloji entegrasyonuyla gücün her alanında alamet-i farikamızı, nev-i şahsına münhasır yaklaşımımızı ortaya koyacağız. Güç teknolojilerinde oburlarının ürettiğini alan ya da kullanan değil, kendi üreten, geliştiren ve ihraç eden bir Türkiye’ye gereksinimimiz var. Diğer bir tabirle, al-tak değil, yap-tak modeline geçmek durumundayız.” biçiminde konuştu.
Sondaj, üretim ve deniz operasyonlarında yerli teknoloji eserlerinin kullanıldığını belirten Dönmez, koruma borusu, üretim borusu, kuyu başı ekipmanları, yüzey üretim ekipmanları, kondüktör boruları, kompresör sistemleri, sondaj kulesi üzere pek çok ekipmanın artık Türkiye’de üretildiğini kaydetti.
Dönmez, yerli sondaj kulesi Koca Yusuf’un 5 bin metre derinliğe kadar inerek sondaj yapabildiğini tabir ederek, kulenin Diyarbakır’daki sondajda kullanıldığını ve ulusal sondaj yazılımının da tamamladığını söyledi.
“Karadeniz gazında her gün yeni bir basamak kaydediyoruz”
Cumhuriyet’in 100. yılında devreye alınacak projeler için çalışmaların devam ettiğini lisana getiren Dönmez, şu sözleri kullandı:
“Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Tuz Gölü Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi, Bor Karbür Tesisi üzere projelerimizle birlikte yürüttüğümüz Karadeniz gazının kullanıma sunulmasıyla ilgili her gün yeni bir etap kaydediyoruz. Alanda bugüne kadar 10 derin deniz sondajı tamamlandı. On birinci kuyumuzda sondaj operasyonumuza da devam ediyoruz. Daha evvel Karadeniz gazının birinci alevini yaktığımız Türkali-2 kuyusunda günlük 2,1 milyon metreküp, Türkali-1 kuyusunda ise günlük 1,7 milyon metreküp gaz üretimini test etmiştik. Testlerimiz sonucu kuyu başına günlük ortalama 3 milyon metreküp üretime çıkacağımızı öngörüyoruz.“
Dönmez, doğal gazı karaya taşıyacak ve orada işleyecek deniz tabanı sistemleri, deniz altı boru çizgisi ve kara sürece tesislerinde mühendislik ve inşa faaliyetlerinin de planlandığı biçimde devam ettiğini söyledi.
Sakarya alanına proje bazlı devlet takviyesi verileceğini anımsatan Dönmez, “Bu kapsamda projemiz gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, KDV iadesi ve vergi indirimine tabi olacak. Öngörülen teşvik fiyatı yaklaşık 145 milyar lirayı bulacak. Dayanaklar 2021’den başlayarak 11 yıl müddetle geçerli olacak.” diye konuştu.
“Gemi boyama ve denetimlerden sonra sondaja başlayacak”
Dönmez, dördüncü sondaj gemisine ait, “Dördüncü Sondaj Gemimiz inşallah 19 Mayıs günü Türkiye’de olacak.” bilgisini paylaştı.
Geminin yaklaşık iki aylık seferini tamamlamak üzere olduğunu belirten Dönmez, “Birkaç gün evvel Akdeniz’e girdi. Şu anda Mersin Taşucu’na hakikat yaklaşıyor. Sondaj hazırlıkları için bu limanımızda yaklaşık 2 ay kadar kalacak.” diye konuştu.
Dönmez, dördüncü geminin boyama süreci ve öteki denetimlerden sonra birinci sondajına başlayacağını söyledi.
Dördüncü geminin yedinci kuşak derin deniz sondaj gemisi olduğunu kaydeden Dönmez, “Teknoloji olarak bundan daha üst düzeyde gemi yok. Başka gemilerimiz altı plus dediğimiz sınıfa aitti. Fakat dördüncü gemimiz onların bir düzey üstü, yedinci sınıfa ilişkin bir gemi. Gemimizin sondaja hazırlanması süreçlerini bir an evvel bitirmeyi ve birinci misyonuna inşallah en kısa müddette uğurlamaya hedefliyoruz.” dedi.
Yalnızca denizlerde değil, karada da hummalı bir çalışma içerisinde olduklarını belirten Dönmez, şöyle devam etti:
“Geçen yıl 112 kuyunun sondajını tamamladık. 2022 amacımız 150 kuyunun sondajını tamamlamak. Kara alanlarımızda yaptığımız çalışmalarda son 3 yılda toplam 138 milyon varil petrol muadili yeni rezerv ekledik. Türkiye Petrolleri’nin günlük yurt içi üretimi 60 bin varili geçti.” diye konuştu. (AA)
