Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzetbegoviç ile omuz omuza çalışan akademisyen Mirko Pejanovic, Aliya’nın halkın güvenini kazanmış bir lider olduğunu söyledi.
Pejanovic, hayatı boyunca Müslüman Boşnakların hakları için mücadele eden İzetbegoviç’in vefatının 18’inci yılınca, Boşnak lider ile nasıl tanıştığını ve beraber geçirdikleri günleri anlattı.
İzetbegoviç ile Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaş sırasında tanıştıklarını anlatan Pejanovic, “O günler çok zordu. Başkent Saraybosna kuşatma altındaydı. Her gün patlama oluyordu. Siviller her gün ölüyordu. Aliya ile tanışıklığım da o günlere dayanıyor.” dedi.
Pejanovic, İzetbegoviç ile Bosna Hersek’in savunmasında beraber çalıştıklarını; Bosna Hersek Ordusunun kurulmasında ortak hareket ettiklerini ifade etti.
İzetbegoviç’in karar alma noktasında oldukça ince davrandığını belirten Pejanovic, “Hiçbir kararın öylesine, aceleyle alınmasına izin vermezdi. Herkesin isteğini temel alacak çözümler arardı. Çözülmesi gereken meseleleri açık ve demokratik bir ortamda konuşurdu. Halkla da konuşmayı, onların fikirlerini almayı çok severdi.” diye konuştu.
Pejanovic, Aliya ile karşılıklı güven inşa ettiklerine işaret ederek İzetbegoviç’in, Bosna Hersek’in tarihinde hiç görmediği saldırıları savaşta yaşadığını ancak vatanseverler tarafından savunulacak kadar da şanslı bir ülke olduğunu belirttiğini aktardı.
Savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’ndan sonra da Aliya’nın ülke için oldukça önemli olduğunu vurgulayan Pejanovic, “Her şeyin konuşularak çözüleceğine inanırdı. İnancı onun her şeyiydi.” değerlendirmesinde bulundu.
“Aliya, halkın güvenini kazanmış bir liderdi”
Pejanovic, Aliya’yı tedavi gördüğü hastanede ziyaret ettiğini ifade ederek şunları söyledi:
“Neşesi yerindeydi. Dönemin Yüksek Temsilcisi Paddy Esdaun’un ziyaretine geleceğini söylemişti. Ziyaretine ben de şahit olmuştum ancak Aliya’nın bedeni çöküyordu. Gitgide zayıflamış ve gücünü kaybetmişti. Birkaç gün sonra da yaşamını yitirdi. Bu, onu son görüşüm olmuştu.”
Aliya’nın büyük zorluklarla mücadele edecek güce sahip olduğunu belirten Pejanovic, “Eleştiriye her zaman açıktı. İzetbegoviç’in bu ülke için verdiği mücadelenin Avrupa Birliği (AB) üyeliğiyle taçlandırılacağı kanaatindeyim.” dedi.
Pejanovic, İzetbegoviç’in cenazesine katıldığını belirterek “O gün inanılmaz yağmur vardı. İnsanların arasına karışmıştım. Aliya’nın halkın güvenini kazanmış bir lider olduğunu yakından gördüm. Yarının daha güzel olması için inanılmaz bir sabrı, azmi ve inancı vardı.” diye konuştu.
Aliya’nın sahip olduğu inancın onun zor anlarında şikayet etmemesine olanak sağladığını kaydeden Pejanovic, sabrın ve sebat etmenin en güzel örneğini İzetbegoviç’te gördüğünü sözlerine ekledi.
“Aliya’nın mezarı kovandaki kraliçe arı, yüzükteki elmas gibidir”
Aliya İzetbegoviç’in başkent Saraybosna’daki Kovaçi Şehitliği’ndeki mütevazı anıt mezarın mimarı Nihad Babovic de eseri tasarlarken tasavvuf felsefesinden ilham aldığını ifade ederek “Aliya, en zor durumlarda bile sabırlı kalmayı başarabilen bir liderdi. Onun mütevazı ve sade hallerini mezarına yansıtmaya çalıştım.” dedi.
Anıt mezarın modern zaman mimarisi açısından birçok ödül de aldığını belirten Babovic, “Aliya’nın mezarı kovandaki kraliçe arı, yüzükteki elmas gibidir. Şehitlikteki her askerin mezarı ve Aliya’nın yattığı yer ayrılmaz bir bütünü temsil etmektedir ama aynı zamanda her insanın gerçekliğini anlatmaktadır.” ifadelerini kullandı.
19 Ekim 2003’te vefat etti
Bosna Hersek’in Bosanski Samac şehrinde 8 Ağustos 1925’te doğan Aliya, İkinci Dünya Savaşı boyunca faşist ideolojiye, ardından da komünist rejim ve uygulamalarına karşı çıktı.
“Genç Müslümanlar” isimli, kolej ve üniversite öğrencilerinden oluşan teşkilatın kurucuları arasında yer alan Aliya, halkı için verdiği mücadele sırasında 1946 ve 1983’te iki kez tutuklandı.
Bugün de ülkedeki en güçlü Boşnak partisi konumundaki Demokratik Eylem Partisini (SDA) 1990’da kuran İzetbegoviç, Bosna’da 1992-1995’teki savaşta halkına önderlik etti.
Savaşı bitiren Dayton Barış Antlaşması’nı 1995’te imzalayan Boşnak lider, bu anlaşmayla halkına uluslararası arenada tanınan bir devlet bıraktı.
Sağlık sorunları nedeniyle 2000’de Devlet Başkanlığı Konseyindeki görevinden ayrılan İzetbegoviç, 19 Ekim 2003’te Saraybosna’da vefat etti.
AA
