TBMM Lideri Mustafa Şentop, “ABD Lideri’nin kelamda ‘soykırım‘ açıklaması; hukuku, siyasi ve tarihi birikimi hiçe sayan bir açıklamadır. Bu, ABD’nin kozmik hukuk ve bilimle çelişkisini ortaya koyduğu üzere, Türkiye ve ABD ortasındaki insan haklarına, hukukun üstünlüğüne ve karşılıklı dostluğa dayalı alakalarına ziyan verecek mahiyette bir açıklamadır.” dedi.
TBMM Lideri Mustafa Şentop’un himayesinde TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu tarafından hazırlanan İkinci Karabağ Savaşı ve Ermenistan‘ın Savaş Hataları Paneli ile Savaş Kabahatleri Fotoğraf Standı, TBMM Merasim Salonu’nda düzenlendi.
Panelde konuşan Şentop, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulunun, “Ermenistan’ın Azerbaycan’a saldırmasıyla başlayan tansiyon ve çatışma sürecinde yaşanan hak ihlalleri ve Türkiye’deki Ermeni vatandaşların durumuna” ait, bilgiye ve evraka dayalı pahalı bir rapor hazırladığını, panelin bu rapor özelinde, tarihe şerh düşmek ve sıkıntıyı bilimsel temelde ele almak için düzenlendiğini söyledi.
Azerbaycan-Ermenistan savaşının en sıcak günlerinde TBMM heyetiyle birlikte Azerbaycan’a yaptığı ziyaret sırasında Gence’ye giderek, Ermenistan’ın yaptığı katliamı yerinde gördüğünü lisana getiren Şentop, Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinin, 17 Ekim’de Gence’ye orta menzilli füzelerle taarruzlarında 14 sivilin hayatını kaybettiğini, 57 sivilin yaralandığını anımsattı. Şentop, bu atakta, 20 binanın büsbütün yıkıldığını, 4 kreş, bir ortaokul ve çocuk hastanesinin ziyan gördüğünü tabir etti.
Şentop, Ermenistan’ın Azerbaycan’a Saldırması ile Başlayan Tansiyon ve Çatışma Sürecinde Yaşanan Hak İhlalleri ve Türkiye’deki Ermeni Vatandaşlarımızın Durumu Alt Komitesinin, Ermenistan tarafından akına maruz bırakılan Gence, Terter ve Berde’de yaptığı incelemelere, mağdurlar ve mağdur yakınlarıyla yaptığı görüşmelere, mahalden temin ettikleri maddi kanıtlara dayalı hazırladıkları raporun, Ermenistan’ın işlediği savaş cürümlerini açıkça belgelediğini belirtti.
Bu raporun, savaş cürümlerini düzenleyen Cenevre Mukavelesi’nin Ermenistan tarafından defaatle ihlal edildiğini tescil ve ilan ettiğini vurgulayan Şentop, raporda “Karabağ Meselesi”nin tarihi art planının da gözler önüne serildiğini, tarihi olarak da Ermenistan’ın Karabağ üzerinde hak tezinin hiçbir temele dayanmadığının, Üst Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olduğunun izah edildiğini aktardı.
“Karabağ, Ermenistan’a ilhak edilmek istendi”
Karabağ probleminin 20’inci yüzyılın son çeyreğinin bir eseri olmakla birlikte köklerinin, 19’uncu yüzyıl sonlarına ve 20’inci yüzyıl başlarına kadar gittiğini hatırlatan Şentop, Karabağ ve Nahçıvan’da 1905, 1917, 1920, 1940, 1988 ve 1992’de Türklere yönelik yapılan soykırımlarla bölgenin, “büyük Ermenistan” hayali için etnik arındırmaya tabi tutulduğuna işaret etti.
Şentop, Karabağ’ın, bilhassa Türkiye’ye yönelik kelamda “soykırım” savlarıyla yasallaştırılmaya çalışılan “büyük Ermenistan” emelinin bir kesimi olarak diasporanın da gayretiyle Ermenistan’a ilhak edilmek istendiğine işaret ederek, “Ermenistan’ın Karabağ’ı memleketler arası hukuka alışılmamış formda işgal ettiği açık olmasına karşın yaklaşık 30 yıl boyunca sorunun vakte yayılması, bu süreçte işgal altındaki topraklarda nüfus yapısının soykırım ve şiddete dayalı olarak Ermeniler lehine olacak formda değiştirilmeye çalışılması esasen bu ilhak maksadının bir tezahürüdür. Bu süreçte sorunu çözme savıyla teşekkül eden AGİT MİNSK Kümesi esasen çözümsüzlüğün mimarı olmuştur.” tabirlerini kullandı.
Karabağ’ın 30 yıllık süreçte yer altı ve yer üstü kaynaklarıyla talan edildiğini, 1 milyon insanın yurtlarından sürüldüğünü aktaran Şentop, şöyle konuştu:
“Ermenistan’ın Karabağ probleminde diplomatik temelde bir barışı istemediği, bu yaklaşımından ve Ermeni başkanların şoven açıklamalarından açıkça belirli olsa da Azerbaycan ve Türkiye uzun bir mühlet diplomatik temelde bir tahlile talih vermek için uğraş göstermişlerdir. Azerbaycan ve Türkiye’nin tüm barışçı diplomatik uğraşlarına karşın Ermenistan’ın saldırgan tutumu değişmemiş ve son olarak 27 Eylül 2020’de Azerbaycan topraklarına saldırmasıyla askeri çatışmalar yine başlamıştır. Ermenistan akınıyla başlayan ve Azerbaycan ordusunun kesin ve sonuncu askeri zaferiyle sonuçlanan çatışmalar sonucunda Ermenistan, milletlerarası hukuka karşıt olarak işgal ettiği Azerbaycan topraklarından atılmıştır.”
“Ermeni vatandaşlarımızın halini memnuniyetle karşıladım”
“Ermenistan ve Ermeni diasporasının, ‘büyük Ermenistan’ hayaline kapılarak Ermenileri kelamda ‘soykırım’ argümanlarıyla Türkiye’ye yönelik nefret hisleriyle tahrik etmelerinin bir sonucu olarak bölgesel istikrarsızlığın müsebbibi oldukları aşikardır.” diyen Şentop, bu durumun, Türkiye’de yaşayan Ermeni kökenli vatandaşları da üzdüğünün ve meşakkate soktuğunun müşahede edildiğini belirtti.
Komitenin hazırladığı raporun bir kısmının, Türkiye’de yaşayan Ermeni kökenli vatandaşların durumuyla ilgili olduğunu aktaran Şentop, şöyle devam etti:
“Komisyon tarafından başta Ermeni Patriği ve Ermeni sivil toplum örgütü temsilcileriyle yüz yüze görüşmeler yapılmış, ‘Karabağ Sıkıntısı’nın Ermeni kökenli vatandaşlarımıza yönelik beklenen aksi tesirleri raporda değerlendirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, Anayasamızın 10. hususu ile garanti altına alınan ve vatandaşları ortasında lisan, din, ırk, cinsiyet ayırımını mutlaka reddeden bir devlet olarak ülkemizdeki kardeşlik hukukunun devamını sağlamaya kararlı olduğunu da bu halde göstermiştir. Hakeza bu süreçte Ermeni vatandaşlarımıza yönelik olarak hiçbir biçimde negatif bir olayın vuku bulmaması da ülkemizdeki barış ve kardeşlik hukukunun sağlamlığını göstermektedir. ABD Lideri Biden’ın yaptığı açıklamayla ilgili Ermeni kökenli vatandaşlarımızın, başta Ermeni Patriği olmak üzere sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin göstermiş oldukları, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yakışan hali da memnuniyetle karşıladım.”
“Savaş suçlularının adaletin karşısında hesap vermesi sağlanmalı”
Şentop, sivillere yönelik savaş cürümlerinin, insanlık tarihi açısından utanılacak en ağır kabahat olarak telakki edildiğini, bu nedenle savaş cürümlerinin önlenmesi ve bu vahim hatası işleyenlerin cezalandırılması için milletlerarası hukuk normlarının kabul edildiğini, Milletlerarası Ceza Mahkemesinin kurulduğunu lisana getirdi.
“Savaş kabahatini işleyen Ermenistan, mağdurlar Türk ve Müslüman olunca memleketler arası hukuk bir türlü olması gerektiği üzere işlememektedir.” diyen Şentop, komitesinin hazırladığı rapor ile Ermenistan’ın işlediği savaş kabahatlerinin bilançosunun çıkarıldığını anlattı.
Her şeyin, kanıtlarıyla ortaya koyulduğunu, dünya kamuoyunun bilgisine sunulduğunu tabir eden Şentop, beklentilerinin sivilleri katledenlerin, çevreyi tahrip edenlerin, gece yarısı bayan, çocuk, yaşlı ayırt etmeksizin bir milleti katleden savaş suçlularının adaletin karşısında hesap vermelerinin sağlanması olduğunu vurguladı.
Şentop, aksi takdirde bu bahiste kabul edilen milletlerarası kontratların ve Milletlerarası Ceza Mahkemesinin prestij ve tesirinin kalmayacağının altını çizdi.
ABD Lideri Biden’ın 1915 olaylarına ait “soykırım” nitelemesi
Şentop, ABD Lideri Joe Biden’ın 24 Nisan’da yaptığı açıklamayla, 1915 olaylarına atıfla Türk milletine “soykırım suçu” isnat ettiği bir günün ertesinde, bu panelin düzenlenmesinin başka bir değer taşıdığına dikkati çekti.
İlmi kanıtlarla ve gerçeklerle kimin soykırımcı olduğunu müfterilerin yüzüne karşı haykırma vaktinin çoktan geldiğini belirten Şentop, şunları söyledi:
“Kadim bir tarihe sahip olan milletimiz, tarih boyunca büyük ve güçlü bir millet olmanın bedelini, haksız ve hadsiz akınlara maruz kalarak ödemiştir. Bin yıl evvel Türklere ve Müslümanlara karşı ekilen kin ve nefret tohumları, evvel Haçlı Seferleri ile İslam coğrafyasını kan ve gözyaşına bulamış, ardından emperyalizmin çıkarlarıyla tekrar dizayn ettiği Haçlı zihniyeti, yüzyıl evvel aziz vatanımıza el uzatmıştır. Batı’da tezahür eden ve özünde Türklere ve Müslümanlara dönük kin ve nefret hislerini içeren bu hastalıklı ruh halinin bir kısım odaklar tarafından, emperyalist çıkarlar uğruna bugün tekrar canlandırılmaya çalışıldığını üzülerek görüyoruz.
ABD Lideri’nin kelamda ‘soykırım’ açıklaması hukuku, siyasi ve tarihi birikimi hiçe sayan bir açıklamadır. Bu, ABD’nin kozmik hukuk ve bilimle çelişkisini ortaya koyduğu üzere, Türkiye ve ABD ortasındaki insan haklarına, hukukun üstünlüğüne ve karşılıklı dostluğa dayalı münasebetlerine ziyan verecek mahiyette bir açıklamadır. Birinci Dünya Savaşı’nın bütün dünya ülkelerine yaşattığı zorluklar hakikati arayanlar için tarih sayfalarında kayıtlıdır. Bizler asırlarca farklı birçok millet ile kapı komşusu olarak, hiçbir ayrımcılık emaresi göstermeksizin yaşayan bir devletin torunları olarak bugün de var gücümüzle barışın yanında, inanç ve kimlik münasebetiyle yaşanılan bütün ayrımcılıkların karşısında durmaya devam ediyoruz.”
ABD’nin, 2021’de bu mevzuya ait aldığı yeni siyasi tavrın, değişikliğin, sırf yeni idarede ve bu idarenin halinde olduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Şentop, “2021’de ne değişmiştir? Hususa dair yeni bir ispat yahut yeni bir bilgi mi ortaya çıkmıştır? ABD’nin yeni Lideri, Birinci Dünya Savaşı tarihi uzmanı mıdır? Arşivlerde herkese açık tuttuğumuz yüzbinlerce doküman ortasında incelemeler mi yapmıştır yeni Lider? ya da hususa dair tarihçilerin yeni açıklamaları mı olmuştur? Bu soruların yanıtı hepimizin malumudur. İlmi, tarihi hiçbir yeni bulgu, yeni hiçbir kıymetlendirme yoktur. Değişen tek şey siyasi karardır.” değerlendirmelerinde bulundu.
“Konunun siyasi ve tüzel boyutu var”
TBMM Lideri Şentop, bahsin türel ve tarihi olmak üzere iki boyutu olduğuna değinerek, türel olarak “soykırım”ın kapsamı son derece muhakkak, kullanımı çok somut koşullara bağlanmış bir memleketler arası hukuk kavramı olduğunu tabir etti.
Açıkça tanımlanmış bir suça işaret eden bu kavramın, 1948 Soykırım Mukavelesi’nde belirtildiği üzere, sadece yetkili bir mahkeme tarafından karar altına alınabileceğini belirten Şentop, “İddia edildiği üzere 1915 olaylarının ‘soykırım’ olarak tanımlanabilmesi için hukukta öngörülen koşulların hiçbiri mevcut değildir. Ayrıyeten Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2015 ve 2017 yıllarında vermiş olduğu kararlar da 1915 olaylarına tarihi bir tartışmanın ötesinde bir mana, bir tüzel mana atfetmenin mümkün olmadığını açık ve net olarak ortaya koymuştur.” dedi.
Tarihin, mevzunun ikinci boyutu olduğuna işaret eden Şentop, şöyle konuştu:
“Türkiye tarih bakımından da haklılığı konusunda büyük bir özgüven ve rahatlık içindedir. Bu bağlamda 2005’te Başbakan olarak misyon yaptığı sırada, Sayın Cumhurbaşkanımız Ermeni tarafına tarihi gerçekleri aydınlatmak üzere tarafsız bir Ortak Tarih Komitesi kurulmasını önermiştir. Bu teklif hala masada olmasına karşın Ermenistan şu ana kadar davetlerimize cevap vermemiştir. Türkiye, tarihin bu periyodunun bilimsel tartışmasına her vakit hazır, istekli ve kendinden emin bir tutumla buna muktedir bir ülkedir.
Tarihi yahut türel temelde savlarının tanınmasına ait rastgele bir muvaffakiyet elde edemeyen Ermenistan ve Ermeni diasporasının bir kısmı tarihi siyasallaştırmak için gerek üçüncü ülkelerin parlamentolarına ve bölgesel ve memleketler arası kuruluşlara yönelmiştir. Ermeni tarafının tarihi gerçeklere ters olarak kabullendiği ve başka ülkelere kabul ettirmeye çalıştığı telaffuz, Türkiye ile Ermenistan ortasındaki bağlantıların olağanlaşması gayretlerine hatta öbür ülkeler ile alakalarına de gölge düşürmektedir.”
“Ermenistan’a da bir yararı yok”
ABD Lideri Biden’ın tarihen ve hukuken hiçbir mesnedi olmayan bu açıklamasının, Türkiye’ye bir ziyanı olmadığının altını çizen Şentop, 1981’de emsal açıklamayı yapan bir diğer ABD Lideri da olduğunu hatırlatarak, “Türkiye bugün çok daha güçlüdür. Dünyada ve bölgesinde çok daha tesirlidir. Bu açıklamanın bölge ve dünya barışına, Ermenistan’a da bir yararı olmayacağını özellikle belirtmek isterim.” diye konuştu.
Dünyada ve bölgede en kıymetli sınamalardan geçen Türkiye-ABD bağlarının, Biden’ın bu açıklamasından büyük yara alacağının ve ziyan göreceğinin altını çizen Şentop, “TBMM Lideri olarak devletimize, milletimize, tarihimize yapılan bu büyük iftirayı reddediyorum. Hele hele tarihi hatta bugünü ayrımcılık, ırkçılık, soykırım, ülke dışında insanlığa karşı kabahatlerle sabıkalı olan ülkelerin yetkililerinin Türkiye hakkında konuşurken çok daha dikkatli olmaları gerekiyor.” tabirini kullandı.
İnsanlık tarihi boyunca savaşlarda katledilen bütün sivilleri, bayan, çocuk ve yaşlıları hüzünle yad eden Şentop, şunları kaydetti:
“Bizler savaş halinde bile olsak insan olduğumuzu unutmayan, savaşın da bir hukuku olduğuna inanan bir milletiz. Kazanmak için canlı cansız önüne gelen her şeyi katleden anlayışı her vakit ve tabanda en şiddetli halde kınamalı ve mahkum etmeliyiz. Ermenistan’ın akınıyla başlayan ve 10 Kasım 2020’de Azerbaycan’ın kesin zaferiyle neticelenen çatışma sürecinde, Ermenistan tarafından işlenen savaş kabahatlerini kınıyor, bu insanlık hatasını işleyenlerin en kısa vakitte adaletin önünde hesap vermesinin sağlanmasını temenni ediyorum.
Azerbaycan toprağı olan Karabağ’ın Ermenistan tarafından işgal ve ilhak teşebbüsünün akamete uğratılması sürecinde nasıl Türkiye olarak Azerbaycan’ın haklı davasında daima yanında olduysak, bundan sonraki süreçte de memleketler arası bütün platformlarda Azerbaycan ile birlikte bahsin takipçisi olacağımızdan kimsenin kuşkusu olmasın.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sinan Uslu
